یادمان
چغازنبيل، اين زنبيل واژگون
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- جمعه, 12 فروردين 1390 19:02
- آخرین به روز رسانی در سه شنبه, 16 فروردين 1390 08:22
- نمایش از جمعه, 12 فروردين 1390 19:02
- بازدید: 5186
به نقل از خبرگزاری میراث فرهنگی: واژه « چغازنبيل»، از دو بخش «چغا» به معناي تپه و زنبيل، تشکيل شده است. گويا پيش از آن‌که زيگورات را از دل خروارها خاک بيرون بکشند، ويرانه‌هاي تپه مانندش يک زنبيل واژگونه را تداعي میکرده است.
سفر به خوزستان و بازديد از سايت جهاني چغازنبيل يکي از بهترين مقاصد گردشگري در نوروز است
خبرگزاري ميراث فرهنگي- زيگورات چغازنبيل در استان خوزستان و در فاصله 40 کيلومتري جنوب شرقي شوش و20 کيلومتري هفت‌تپه، در نزديکي کرانه غربي رود "دز" جاي گرفته است؛ نيايشگاهي که در سال1250 پيش از ميلاد و در دوره عيلاميان به فرمان پادشاه مشهور عيلامي، «اونتاش گال» (1265- 1245 پيش از ميلاد) در ميانه شهر «دور‌اونتاشي» ساخته شده تا با ما از تمدن کهن و ريشه‌دارمان سخن بگويد، تمدني که برخي به اشتباه آن را به دوره مادها و هخامنشيان نسبت میدهند.
«من، اونتاش-گال پسر هويانومنا، شاه اتران و شوش همين که محل شهر، محصور شد در آنجا شهر اونتاش-گال و مکان مقدس را ساخته‌ام... آن را در يک حصار بيروني و دروني محصور کردم. شاهان قديم نساخته بودند، من ساختم...»
بنايي که به تمامي از خشت و آجر و در زميني به مساحت 11 هزار متر مربع و در پنج طبقه (که اکنون تنها دو طبقه از آن باقي مانده) ساخته شده و ارتفاع آن در زمان آباداني به 50 متر و سطح زيربناي آن به 25هزارمتر مربع میرسيده است.
واژه « چغازنبيل»، از 2بخش «چغا» به معناي تپه و زنبيل، تشکيل شده است. گويا پيش از آن‌که زيگورات را از دل خروارها خاک بيرون بکشند، ويرانه‌هاي تپه مانندش يک زنبيل واژگونه را تداعي میکرده و بدين سبب بوميان، اين نام را بر آن نهاده‌اند. زيگورات که طي قرون و اعصار زير تلي از خاک مدفون شده بود، در فاصله سال‌هاي 1330 تا 1341 توسط رومن گيرشمن، باستان‌شناس بزرگ فرانسوی، از دل خاک بيرون آمد و پاره‌اي از رازهاي سر به مهر خود را آشکار کرد.
زيگورات چغازنبيل در تابستان سال 1357 همراه با تخت جمشيد و ميدان نقش جهان اصفهان، در مسير جهاني شدن، گام برداشت و در فهرست ميراث فرهنگي جهاني جاي گرفت. آن زمان، کمتر کسي زيگورات را میشناخت يا تصويري از آن در ذهن داشت، اگرچه امروز هم، پس از گذشت 30 سال، زيگورات نسبت به ساير آثار تاريخي ايران، همچنان ناشناخته است.
دور تا دور زيگورات را ديواري در برمیگرفته که در کناره بخش شمال غربي آن، معابد کوچکي براي ديگر خدايان عيلامي «کريريشا»، «ايشنیکرب» و « هومبان» ساخته شده بوده است. امروز هم آن ديوارباقي است و هم بقاياي معابدي که زير سايه زيگورات، خفته بودند. مجموعه اين معابد با ديوار ديگري احاطه میشده و در پس آن، خانه‌هاي شهر قرار داشته ؛ شهري که ديگر چيز زيادي از آن به جا نمانده، مگر بقاياي چند ساختمان و خرده سفال‌هايي پراکنده در اين سو و آن سو. البته دورادور شهر نيز حصاري به طول نزديک به چهار کيلومتر وجود داشته که باستان‌شناسان، بقايايش را کشف کرده‌اند.
کاخ‌هاي شاهي، در شرق شهر قرار گرفته‌اند؛ کاخ که نه، بقاياي تعدادي ديوار که به سختي میتوان باور کرد در گذشته بارگاه دست نيافتني شاهان عيلامي بودهاند و زير همين بقايا، پنج آرامگاه زيرزميني کشف شده است که احتمالا از آن خانواده شاهي بودهاند.
خوشبختانه زيگورات چغازنبيل، در وسط بيابان قرار گرفته و اطراف آن جز رود دز و جنگل‌هاي حاشيه آن و مزارع نيشکر هفت تپه چيز ديگري به چشم نمیخورد، بیگمان اگر در وسط شهر قرار داشت، تا‌کنون در ميان انبوه برج‌ها و آپارتمان‌هاي نوساز گرفتار آمده يا بنا بود که از زيرش تونل مترو بگذرد يا بخشي از عرصه و حريمش در طرح تعريض خيابان قرارمیگرفت!
چغازنبيل با نزديک‌ترين شهرها ( شوش و شوشتر ) بين 45 تا 60 دقيقه فاصله دارد و جز با خودروي شخصي، نمیتوان به سراغش رفت. در اطرافش نه رستوراني وجود دارد، نه بازاري، نه اقامتگاهي و نه هيچ خدمات و امکانات گردشگري ديگري. جز بيژن حيدري که با زيروبم مکان آشناست، کس ديگري نيست تا گردشگران را راهنمايي کند و برايشان از رمز و رازهاي سر به مهر کهن‌ترين اثر تاريخي در ايران بگويد. برگه‌ها و نقشه‌هايي در گوشه و کنار به چشم میخورد اما نه کافي است و نه درخور اثري جهاني چون چغازنبيل.
بیگمان رفتن به استان خوزستان و بازديد از سايت تاريخي چغازنبيل ، میتواند يکي از بهترين و خاطره‌براگيزترين سفرهاي نوروزي باشد.
