یادمان

ساخت هتل در عرصه شهر باستانی شوش اشتباه است

ساخت هتل در عرصه شهر باستانی شوش اشتباه است 

انجمن باستان­شناسان جوان ایران، در بیان نامه ای ضمن ابراز نگرانی شدید از رخدادهایی که در هفته­ها و ماه­های اخیر، میراث فرهنگی و معنوی میهن‌مان را در چنبره خود گرفته و یکی پس از دیگری به نابودی می‌کشد ، از هم میهنان خواستار شده است تا با هوشیاری به دفاع از هستی فرهنگی و معنوی خود بپردازند. این انجمن در ادامه این بیان نامه به تشریح یکی از مهم ترین این وقایع یعنی صدرور مجوز هتل­سازی در چشم­انداز فرهنگی مجموعه باستانی شوش پرداخته و لزوم پیشگیری از آن را به آگاهی ملت بزرگ ایران رسانده است:

1- در ماه­ها و هفته­های اخیر که شاهد انتشار اخبار ناگواری دربارة تخریب یادمان­ها و محوطه­هایی همچون مسجد گلشن (خراسان)، مدرسه چهارباغ (اصفهان)، شهر هرمزاردشیر (اهواز)، شهر تاریخی-اسلامی سیراف، مجموعه جهانی نقش رستم (فارس)، کتیبه هخامنشی خارک و... هستیم، مصاحبه معاون محترم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری (آقای فریبرز دولت آبادی، مورخه 22/7/1387) با خبرگزاری ایسنا و در پی آن بیانیه رییس پژوهشکده باستان­شناسی (آقای حسن فاضلی نشلی) درباره بلامانع بودن ساخت هتل و مخدوش کردن حریم فرهنگی مجموعة باستانی شوش خبری تکان­دهنده و غیره منتظره است که بی­شک در تاریخ تشکیلات میراث فرهنگی ایران طی چهار دهة اخیر بی­سابقه بوده است.

2- شوش یکی از مهمترین محوطه­های تاریخ بشری است که قریب هفت هزار سال تداوم سکونت داشته و وجود دو پایتخت دنیای باستان (یعنی تمدن عیلامی و امپراتوری هخامنشی) در کنار آثار و یادمان­هایی از دوره­هایِ اشکانی، ساسانی و اسلامی اعتباری جهانی به آن بخشیده است. جای بسی تاسف است که مسوولان محترم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به عوض آنکه روند ثبت جهانی این مجموعه کهن بشری که در حافظه جهانی جایگاهی ویژه دارد را تسریع کنند، در اقدامی غیرقابل توجیه و غیرکارشناسانه درصدد ایجاد موانعی در راه جهانی شدن آن بر آمده­اند.

3- هتل بین­المللیِ لالة شوش در 200 متری هستة اصلی تپه­های باستانی شوش قرار دارد و در جنوب آن کارگاههای پخت سفال از  سده­های نخستین اسلامی دیده می­شود. همچنین در شمال شرق آن معبد معروف «آیه­دانه» از دورة هخامنشی وجود دارد که در سدة گذشته توسط باستان­شناسان فرانسوی مورد کاوش قرار گرفته است. در جنوب شرقی آن نیز امامزاده و گورستان معروف امامزاده عباس قرار دارد که از زمان کنت لفتوس در سال 1850 م وجود آنها گزارش شده است.  افزون بر آن، در دیوارة محدوده خاکبرداری شده برای ساخت این هتل آثار مشخصی از خمره­های تدفینی دورة ساسانی و اشکانی و لایه­های باستانی وجود دارد که تصاویر آنها هم در رسانه­ها انتشار یافته است. هتل دیگر هم که مربوط به بخش خصوصی است و هنوز به مرحله اجرا نرسیده، در 30 متری دیواره غربی کاخ آپادانا قرار گرفته و مشخصاً بر روی آثار دوره هخامنشی قرار دارد. ما با ساخت هتل­های مذکور مخالفتی نداریم تنها درخواست ما از مسوولان محترم، رعایت ضوابط عرصه و چشم­انداز فرهنگی مجموعة باستانی شوش است که امر دشواری نیست. هر دوی این هتل­ها می­توانند بی هیچ اشکالی، یکی/دو کیلومتر آن­سوتر و بیرون از محدودة حریم آثار ساخته شوند.

متاسفانه در این راستا، رییس محترم پژوهشکده باستان­شناسی نیز بدون آنکه از محل هتل­های دوگانة شوش بازدید کرده باشد، در بیانیة مورخة 23/7/1387 «ساخت دو هتل در منطقه شوش را بلامانع دانسته است»، حال آنکه در فروردین ماه سال جاری تعیین حریم مجموعة باستانی شوش با مجوز این پژوهشکده انجام شده و بر باستانی بودن منطقه تاکید می­کند و این خود تناقضی آشکار است. در این بیانیه همچنین محل هتل لالة شوش در 3000 متری هسته اصلی تپه­های شوش ذکر شده که اشتباه بوده و در 200 متری آن قرار دارد و حاکی از عدم اشراف ایشان به مجموعه باستانی شوش است.

4- بدون تردید مصاحبه اخیر معاون محترم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، درخصوص اعلام بلامانع بودن ساخت هتل در عرصه مجموعه باستانی شوش در راستای فعالیتهایی طبقه­بندی می­شود که در سال­های اخیر به زیان میراث فرهنگی و معنوی ایرانیان بوده و در عرصه­های جهانی منجر به تخریب چهره انسانیِ میهن اسلامی­مان گشته است. بی­شک ادامه این روند باعث دست­اندازی مستقیم مراکز و نهادهای گوناگون به محوطه­های باستانی خواهد شد. ما نگران نهادینه­شدن رویه­ای هستیم که در چند سال اخیر مرتباً اتفاق افتاده است. سازمان میراث فرهنگی همواره در هنگام وقوع چنین معضلاتی، پس نشسته و عرصه را بر سایر مراکز، سازمان­ها، نهادها و یا وزارتخانه­ها خالی گذاشته است. ای کاش سازمان میراث فرهنگی به اندازه وزارت راه توان دفاع از حریم خود را داشت. مثال عینی اینکه «در حالی که وزارت راه اعلام نموده، ساخت هتل لالة شوش به دلیل قرار داشتن در حریم جادة اندیمشک-اهواز ممنوع است، اما سازمان میراث فرهنگی در اقدامی عجیب ساخت همان هتل را درون عرصة شهر باستانی شوش روا دانسته است.»

5- متاسفانه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری عموماً، انتقاد به وضعیت تخریب میراث فرهنگی کشور را موضوعی سیاسی قلمداد کرده و با وارد آوردن فشارهای مختلف به کارشناسان خود، آنها را از هرگونه اظهار نظری منع کرده است. بیم آن می­رود که بالا گرفتن روند تخریب میراث فرهنگی به فاجعه­ غالب زمانه ما مبدل شود. به هوش باید بود که دغدغه­های فرهنگی با بازی­های سیاسی آمیخته نشود و انتقادهای دوستداران میراث فرهنگی با غرض­ورزی­های سیاسی یکی پنداشته نشود. همچنین ضروری است با اتخاذ تدابیر لازم، از تبدیل موضوع شوش به سرنوشتی مشابه سیوند و درة بلاغی پرهیز شود. در شوش هنوز نه مانند سد سیوند (بودجه­های میلیاردی) هزینه شده و نه حتی ساخت و سازی صورت گرفته است. تنها به خواست نادرست و قائم به شخص رییس محترم میراث خوزستان، آقای صادق محمدی، و علیرغم مخالفت کارشناسان استان محوطه­ای یک هکتاری به منظور احداث یک هتل خاکبرداری شده و تاکنون هیچ سرمایه­گذاری دیگری انجام نشده است. هشدار می­دهیم که ساخت هتل و بناهای جانبی آن همچون پارکینگ، فضای سبز، نگهبانی، حصار محدوده و... که برای هر هتلی ضروری است، تخریب بیشتری را به دنبال خواهد آورد و علاوه بر تخریب مستقیم لایه­های باستانی منجر به مخدوش شدن «چشم­انداز فرهنگی این مجموعه» و «جلوگیری از ثبت جهانی آن» می­گردد.

6- این دبیرخانه، دستور ریاست محترم سازمان میراث فرهنگی، جناب آقای اسفندیار رحیم مشایی مبنی بر پیگیری موضوع خاکبرداری غیرکارشناسی و تخریب لایه­های ساسانی و اشکانی شهر شوش را ارج می­نهد. با این وصف، جای تاسف است که این دستور با پیگیری نامطلوب لوث شده است. درحالی که ریاست محترم میراث استان خوزستان (آقای صادق محمدی)، به دلیل ناکارآمدی و عدم آشنایی با ماهیت مسایل میراث فرهنگی مسوول اصلی تخریب میراث فرهنگی و معنوی کشور در منطقة شوش و دیگر نقاط استان خوزستان است و می­بایست کلیة فعالیت­های وی در طی پنج سال گذشته مورد بازرسی قرار گیرد، طی اقدامی عجیب، فعالیت وی در شوش مورد تایید سازمان مرکزی میراث فرهنگی قرار گرفته است. لذا خواستان آن هستیم که دستور ریاست محترم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مبنی بر پیگیری مساله حفر غیرقانونی پی هتل لاله شوش و تخریب گسترده میراث خوزستان به مرحله اجرا درآمده و به طور دقیق پیگیری شود.

در پایان این بیان نامه انجمن باستان­شناسان جوان ایران آمادگی خود را به­منظور در دسترس قراردادن همه گونه اسناد و مدارک روشن و متقن دربارة نادرست بودن ساخت هتل در عرصه مجموعه باستانی شوش، و عملکرد بد در قبال میراث فرهنگی استان خوزستان به مراجع ذیصلاح اعلام نموده  است و خواستار شده تا همه مسوولان فرهنگی کشور (خصوصاً ریاست و نمایندگان مجلس )، آنان که صاحب نفوذ کلام هستند یا آنان که به نوعی از فعالان عرصه­های فرهنگی و اجتماعی کشور محسوب می­شوند، و نیز از همه کسانی که حقیقتاً برای ارزش­ها و دستاوردهای میراث فرهنگی و معنوی و بشری احترام قائلند، مسایل کلان مدیریت میراث فرهنگی و تاریخی کشور را با حساسیت بیشتری دنبال کرده و از امحاء و نابودی آن جلوگیری نمایند.

• < قبلی
• بعدی >