یادمان

درخواست جامعه‌باستان‌شناسی ایران از مدیریت شهری شوش: شهرداری شوش مجوزها و پرداختی‌ها به میراث فرهنگی را رسانه‌ای کند

«شهرداری شوش مدارک و مستنداتِ پرداخت‌هایش به میراث فرهنگی و اسناد و مجوزهای قانونی تخریب «پل روگذر» شوش را که قاعدتاً باید از سوی وزارت راه و شهرسازی و استانداری خوزستان صادر شده باشد و مجوز مکتوب «احداث زیرگذر» از سوی سازمان میراث فرهنگی را رسانه‌ای کنند.»

به گزارش ایسنا، پشت صحنه، باستان‌شناسان در حال کاوش در عرصه‌ی جهانی شهر باستانی شوش‌اند. اما روی صحنه و مقابل مردم هنوز حرف و حدیث‌ها، جلسات، سخنرانی‌ها و نامه‌نگاری‌ها برای کشاندن ذهنیت مخالفان و موافقان ماندن یا تخریب پل روگذر شوش هنوز در حال برگزاری است و تا این‌جای کار به نظر می‌رسد بیشتر موافقان تخریب پل رو گذر شوش – اندیمشک و تبدیل آن به زیرگذر در جدال‌اند تا دلیلِ هر اتفاقی که در شوش می‌افتد را تخریب نشدن این پل و به کرسی ننشستن حرف‌شان می‌دانند و در این میان سید راضی نوری - نماینده مردم شوش در مجلس شورای اسلامی - هم به نظر می‌رسد یکی مؤثران این اتفاق باشد؛ وگرنه انتظار می‌رود با توجه به جایگاه حقوقی او در شهر شوش دست‌کم مردم را تا حدی آرام کرده و بخواهد تا زمانی که نتایج بررسی‌های مطالعاتی باستان‌شناختی در این منطقه‌ی تاریخی که در عرصه‌ی جهانی شهر باستانی شوش قرار دارد، صبر کنند تا میراثِ ملی و جهانی شهر از بین نرود.

اما نوری حتی دوم بهمن ماه نیز در تذکر شفاهی جلسه علنی نوبت عصر مجلس در این زمینه به رئیس‌جمهور تذکر داده که «ما خواهان دستور برای آغاز این پروژه هستیم. میراث فرهنگی خود را در مقابل مردم قرار ندهد. مسئولیت حوادث صورت گرفته با میراث فرهنگی است.»

از سوی دیگر در کنار اقداماتی که سازمان میراث فرهنگی به عنوان وظیفه‌ی ذاتی خود در جلوگیری از چنین تخریب‌هایی انجام می‌دهد و حتی درخواست برای یک مسیری جایگزین یعنی طرح کمربندی، دستور توقف موقت توسط معاون وقت وزیر راه، نامه‌نگاری‌ها و هشدارهایی که از سوی باستان‌شناسان و دیگر نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای توقف تخریب پل روگذر از زمان آغاز دوباره‌ی تخریب‌ها به طور دائم مطرح شده‌اند را می‌توان بخشی از اقداماتی دانست که مخالفان تخریب پل روگذر برداشته‌اند.

در آخرین اقدام نیز از سوی باستان‌شناسان «جامعه باستان شناسی ایران» در بیانیه‌ای نسبت به اتفاقات رخ داده و جهت‌گیری‌های ادامه‌دار شهرداری و شورای شهر شوش برای تخریب پل روگذر درخواست کرد، تا اگر اسنادی از پرداخت اعتبار برای کاوش باستان‌شناسی در شوش به میراث فرهنگی پرداخت کرده‌اند و این سازمان فرهنگی مجوزی برای تخریب پل رو گذر صادر کرده، رسانه‌ای کنند.

در این بیانیه آمده است: «در بهمن ماه ۱۳۹۶ "جامعه‌ی باستان‌شناسی ایران" پیرو خبرهایی که نشان از آسیب به عرصه‌ی شهر تاریخی و باستانی شوش داشت نامه‌ای به وزارت راه و شهرسازی نوشت. مجموعه باستانی شوش با قدمتی هفت هزارساله به دلیل ارزش‌های منحصر به فرد در سال ۱۳۹۴ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. در این نامه، ضمن ارائه پیشنهادهایی برای پیش‌گیری از تعرض به عرصه‌ی باستانی شوش، مراتب هشدار و اعتراض نسبت به کم توجهی به این میراث تمدن بشری بیان شده بود. این اعتراض مورد توجه وزیر وقت راه و شهرسازی قرار گرفت و طرح مذکور موقتاً متوقف شد.

به تازگی در پی یورش شبانه بولدوزرها به عرصه‌ی باستانی شهر شوش، علاوه بر اعتراض‌های گسترده‌ای که این اقدام ناهنجار برانگیخت و در رسانه‌ها بازتاب داشت، یکی از نمایندگان ملّت در مجلس شورای اسلامی "پروانه سلحشوری"، نیز در این زمینه واکنش مناسبی نشان داد. او ضمن استفاده از نظر متخصصان باستان‌شناسی که در نامه‌ی جامعه‌ی باستان‌شناسی ایران درج شده بود، در نامه‌ای به وزیر راه و شهرسازی خواستار "اعلام نظر تخصصی این وزارتخانه در خصوص عبور زیرگذر شوش و جلوگیری از دوباره‌کاری شدند".

پس از انتشار این نامه، شهرداری و شورای شهر شوش جوابیه‌ای در قبال نامه‌ی خانم سلحشوری منتشر کردند که در انتهای آن به اعتراض "جامعه‌ی باستان شناسی ایران" نیز پرداخته شده بود. متأسفانه در آن جوابیه، آن نامه‌ی تحریف شده است.

"جامعه‌ی باستان‌شناسی ایران" با تشکر از خانم سلحشوری برای استفاده از مفاد آن نامه در استیفاء حقوق مردم شوش و ملّت ایران و تذکر برای پرهیز از به تاراج دادن میراث ملّی و جهانی، نخست به روشنگری درباره‌ی تحریف آرای «جامعه‌ی باستان شناسی ایران» پرداخته و سپس چند پرسش از مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش دارد.

در «جوابیه‌ی شهرداری و شورای شهر شوش» چند بار تأکید شده است که «زیرگذرِ» مورد مناقشه در بیرون از عرصه‌ی میراث جهانی شوش قرار دارد. به نظر می‌رسد که «عرصه‌ی میراث جهانی» دستاویزی برای سرپوش گذاشتن به اقدامات خلاف قانون در طرح مذکور شده است. شهر باستانی شوش واجد عرصه‌ای ملّی است که در سال ۱۳۹۴ به تصویب جمهوری اسلامی ایران رسیده و قاعدتاً باید از سوی همگان، به ویژه از سوی اجزا دولت یا نهادهای وابسته به آن، محترم شمرده شود.

عرصه‌ی مذکور ۷۰۰ هکتار است و «زیرگذرِ» مورد مناقشه، آشکارا درون عرصه‌ی مصوّب و ابلاغ شده ملّی قرار دارد. اما افزون بر این، زیرگذر مذکور درون «حریم درجه یک» جهانی شهر شوش نیز واقع شده است.

مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش به نامه‌ای از رئیس اداره‌ی میراث فرهنگی شوش استناد می‌کنند که در آن قید شده «زیرگذر شوش در عرصه میراث جهانی واقع نیست»، و با نادیده گرفتن سایر اسناد متقن، این نامه را مبنا و مجوزی برای اقدامات غیرقانونی خود قرار داده اند.

این در حالی است که حتی در نامه مذکور نیز گفته نشده که محل «زیرگذر» در درون عرصه ملّی شوش قرار ندارد. در واقع، با توجه به فضای به وجود آمده در شوش، مسئول اداره‌ی میراث فرهنگی شوش، با علم به این‌که مبنای عمل برای همه ادارات - از جمله فرمانداری، شهرداری و شورای شهر شوش- مصوّبات ملّی است، از درج این نکته که «زیرگذر» در عرصه مصوّب ملّی جای ندارد، اجتناب کرده است.

بعد از توضیح این دو نکته، لازم است مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش به چند سوال که دغدغه بسیاری از مردم ایران در قبال وقایع شوش است پاسخ دهند:

یک- در این جوابیه به تخصیص و پرداخت «۵۵۰ میلیون تومان اعتبار جهت گمانه‌زنی برای سازمان میراث فرهنگی» اشاره شده است. خواهشمند است مدارک و مستندات این پرداخت‌ها را رسانه‌ای کنند. از سوی دیگر از مدیران مربوطه در سازمان میراث فرهنگی نیز خواهشمندیم تا با ارائه مستندات و شواهد متقن در این خصوص شفاف سازی کنند.

دو- در این جوابیه، به طرزی عجیب و غیرحرفه‌ای، دلیلِ برچیدن «پل روگذر» شوش را «توافق معاون سازمان میراث فرهنگی با برچیده شدن آن پل» و «موافقت با احداث زیرگذر» عنوان کرده‌اند. از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست می‌شود اسناد و مجوزهای قانونی تخریب «پل روگذر» شوش را که قاعدتاً باید از سوی وزارت راه و شهرسازی و استانداری خوزستان صادر شده باشد، منتشر کنند. همچنین مجوز مکتوب «احداث زیرگذر» از سوی سازمان میراث فرهنگی را رسانه‌ای کنند.

بدیهی است که در صورت صدور چنین حکمی از سوی مدیران میراث، مسئولان مربوطه باید جهت صدور مجوز و عملکرد غیرتخصصی و حرفه‌ای مورد بازخواست قرار بگیرند. اما در صورت وجود نداشتن چنین اسنادی، تمامی حوادث و معضلات ناشی از تخریب «پل روگذر» بر عهده مسئولان و مدیران در شهرداری و شورای شهر شوش خواهد بود و باید پاسخگو باشند.

سه- در جوابیه ذکر شده است که «طرح جاده کمربندی شوش» به دلیل «وجود آثار و محوطه‌های باستانی» از سوی سازمان میراث فرهنگی مورد مخالفت قرار گرفته است. بنا به اطلاع، این امر نیز صحت ندارد. از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست می‌شود، نقشه‌های مسیر پیشنهادی «جاده کمربندی»، گزارش بررسی‌های باستان‌شناسی این مسیر و نیز اسناد مخالفت سازمان میراث فرهنگی را منتشر کنند.

چهار- با توجه به بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی در شوش، از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست می‌شود مدارک و راهکارهای عملی حفاظت از «زیرگذر» در این منطقه مرطوب را ارائه کنند. گذشته از این مورد، تمهیدات لازم برای مواقع بحرانی مانند سیل، آتش‌سوزی و سوانح بزرگ از جمله تصادفات در درون زیرگذری به طول ۱۹۰۰ متر چیست؟ و در صورت بروز چنین وقایعی، کمک‌رسانی به حادثه‌دیدگان چگونه خواهد بود و مسئولیت عواقب آن با چه کسانی است؟ صدماتی که با وقوع این بحران‌ها به جان انسان‌ها و نیز به آبروی کشور وارد خواهد آمد را چه کسانی برعهده خواهند گرفت؟ از مسئولان مربوطه تقاضا داریم در این باره هم توضیحات کافی به ملت ایران و شهروندان استان خوزستان و شهرستان شوش ارائه کنند.

در پایان، سخنی با مردم شریف و آگاه شهر شوش داریم: در جوابیه‌ی مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش دلیلِ بی‌توجهی به طرح احداثِ «جاده کمربندی شوش» به وضوح «هزینه بسیار کلان اجرای این پیشنهاد و شرایط تخصیص اعتبارات در سطح کشور» اعلام شده است. می‌دانیم که راهکار بنیادی برای حل معضلات ترافیکی و رفع حوادث جاده‌ای شهر شوش احداث یک «جاده کمربندی» است. چه ضرورتی دارد که جاده‌ی ترانزیت شمال به جنوب کشور الزاماً باید از دل شهر شوش بگذرد؟ واضح است که در این صورت نه تنها از بار ترافیکی شهر کاسته نخواهد شد، بلکه با تردد خودروهای سنگین از بافت شهری، خطرات بیشتری متوجه جان ساکنان شده و افزایش آمار تصادفات را به دنبال دارد.

مثل همه شهرهای کشور، مشکلات ترافیکی شهر شوش با «جاده زیرگذر» حل شدنی نیست، بلکه تنها با «جاده کمربندی» مرتفع خواهد شد. احداث جاده زیرگذر مانند جاده تخریب شده روگذر به طور موقت مشکلات را رفع کرده و در آینده نزدیک بر مشکلات موجود خواهد افزود. احداث جاده زیرگذر اتلاف منابع اعتباری شهر شوش است. به راستی چه زمانی مسئولان مربوطه به این نتیجه خواهند رسید که باید برای امنیت روانی و جانی مردم شهر شوش و استان خوزستان تلاش کنند و احترام واقعی قائل باشند؟ بجاست که شهروندان شوش از مسئولان مربوطه بخواهند تا روشنگری کنند که با علم به هزینه‌بردار بودن احداث «جاده کمربندی»، چرا پل روگذری را که موقتاً مشکلات مردم را برطرف می‌کرد، برچیدند؟!»

• < قبلی
• بعدی >