زیست بوم
هتل‌سازی در كنار جنگل حرا، تهديدی جدی برای پرونده ثبت جهانی
- زيست بوم
- نمایش از دوشنبه, 11 بهمن 1389 20:01
- بازدید: 5863
به نقل از خبر گزاری میراث فرهنگی:پرونده جنگل‌های حرا درحالی روانه ثبت میراث جهانی شده است كه هنوز آسیب‌های جدی از جمله فعالیت‌های عمرانی و اقتصادی، این اثر ملی ـ طبیعی را تهدید می‌كند. در این میان آنچه بیشتر به چشم می‌خورد، ساخت هتل در مجاورت زیستگاه این درختان، با همکاری متولیان میراث فرهنگی است كه مخالفت‌های زیادی را به همراه داشته است.
خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه میراث فرهنگی ـ پرونده جنگل‌های حرا درحالی برای ارسال و ثبت در میراث جهانی تكمیل شده كه به گفته مدیر كل دفتر اكوبیولوژی دریایی سازمان محیط زیست كشور، هنوز زیستگاه این درخت در برخی بخش‌های جنوبی ایران دستخوش صدمات ناشی از توسعه انسانی و بهره برداری ناپایدار شده و در معرض تهدید قرار گرفته است.
امید صدیقی در این باره به CHN گفت: «در برخی از زیستگاه‌های حرا در جنوب ایران، تعداد این درختان كاهش پیدا كرده كه دلیل آن مربوط به فعالیت‌های انسانی و اجرای طرح‌های توسعه‌ای به ویژه احداث استخرهای پرورش میگو در منطقه كیاب كلاهی و گواتر است.»
وی ادامه داد: «بیشترین عوامل تهدید جنگل‌های حرا در پارك ملی نایبند دیده می‌شود كه در آنجا ساخت و سازهای ناشی از طرح توسعه پارس جنوبی و فعالیت‌های شدید گازی از یك طرف و از طرف دیگر ساخت هتل توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است كه آسیب‌های فراوانی را به رویشگاه درختان حرا وارد كرده است.»
صدیقی با بیان اینكه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری طبق قانون استقرار صنایع، مجوز ساخت هتل در عرصه حفاظتی پارك ملی را دریافت اما به تعهدات زیست محیطی خود عمل نكرده است افزود:«متاسفانه بر اساس قانون استقرار صنایع، هتل‌ها در گروه الف و جزء واحدهای خدماتی با آلایندگی كم محسوب شده و می‌توانند با شرط رعایت ملاحظات زیست محیطی در عرصه حفاظتی پارك‌های ملی ساخته شوند.»
وی تصریح كرد:«سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز بر اساس این قانون در سال 83 هتلی در فاصله 20 متری زون یا ناحیه حفاظتی پارك ملی ساخت اما به دلیل عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی باعث بروز آسیب‌هایی در منطقه شده است.»
وی درباره آسیب‌های وارد شده توسط این هتل گفت:«این هتل علاوه بر اینكه در حریم منظر پارك ملی واقع شده و باعث مخدوش شدن چهره پارك شده است،سیستم تصفیه فاضلاب نداشته و به خاطر این مسئله پساب آن به منطقه حرا نشت می‌كند.»
مدیر سازمان محیط زیست از كاهش تعداد پرندگان مهاجر و سایر موجودات آبزی در این زیستگاه خبر داد و تاكید كرد:«پرندگان به آرامش نیاز دارند و در صورت سر و صدای محیط پراكنده شده و از زیستگاه خود دور می‌شوند.ساخت هتل و هر گونه سازه دیگر چه درون پارك ملی و چه در عرصه آن تعادل اكوسیستم منطقه مورد نظر را بهم می‌زند.»
صدیقی با اشاره به اینكه قانون استقرار صنایع باید با در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی اصلاح شود خاطر نشان كرد:«این قانون از نظر محیط زیست اشكال داشته و باید اصلاح شود.چراكه در مواردی مانند ساخت هتل در عرصه منابع طبیعی،سازمان محیط زیست قدرت قانونی زیادی ندارد و این موضوع تهدید جدی برای زیستگاه‌های حساس به شمار می‌آید.»
البته به جز این هتل، هتل دیگری نیز به درخواست سازمان میراث فرهنگی قرار بود در مجاورت درختان حرا و برای بهره گرفتن از فضای جنگلی آن در درون خود پارك ملی ساخته شود اما با مخالفت‌های سازمان محیط زیست به خارج از محدوده منتقل و مكان آن به موازات هتل قبلی و با فاصله چند متر از آن مشخص شد اما به دلیل تداخل زمین هتل جدید با محدوده زمین شركت پارس جنوبی،ساخت آن از 6 ماه قبل متوقف شده است.»
آسیب‌های هتل در مقابل فعالیت‌های پارس جنوبی ناچیز است
ساخت هتل در محدوده سپر حفاظتی پارك ملی نایبند تنها یك بخش از صدمات وارد شده به عرصه منابع طبیعی است كه به گفته مدیران سازمان محیط زیست با وجود اثرات زیانبار آن، در برابر آسیب‌هایی كه شركت پارس جنوبی و فعالیت‌های آن در منطقه وارد می‌كند، ناچیز به حساب می‌آید!
صدیقی در مورد خسارت‌های وارد شده توسط فعالیت‌های گازی و نفتی در منطقه حرا خاطر نشان كرد: «متاسفانه ساخت و سازهای گسترده‌ای در مجاورت درختان حرا توسط شركت پارس جنوبی كه تاسیسات آنها در بخش شمالی جنگل‌های حرا و چسبیده به درختان قرار دارد، انجام شده و آسیب‌های زیادی را به آنها وارد كرده است.»
انتشار آلودگی گوگردی، نشت مایعات نفتی به درون آب،قطع درختان برای گسترش سازه‌های نفتی،قسمتی از آسیب‌های وارده به یكی از با ارزشمندترین زخیره گاه‌های جنگلی است.
مدیر سازمان محیط زیست در این باره می‌گوید: «با پخش شدن آلودگی گوگردی در فضا، برگ درختان حرا بسیار آسیب دیده است.از طرفی هم جاده ساخته شده در این محدوده مانع ورود آب به سمت ریشه درختان حرا شده و آنها را در شرف خشك شدن قرار داده است.»
تلاش‌های سازمان محیط زیست برای تاسیس پلی در زیر این جاده توسط شركت پارس جنوبی برای رساندن آب به ریشه درختان در حالی بی‌نتیجه مانده كه به گفته مدیر كل دفتر اكوبیولوژی دریایی سازمان محیط زیست،شركت نفت و گاز تنها به جمع آوری زباله‌های فیزیكی از محدوده بسنده كرده و بیشتر به فكر انجام فعالیت های نمادین است تا اصولی!
صدیقی با اشاره به آخرین توافقات انجام شده با این شركت خاطر نشان كرد:«البته اخیرا توافقات خوبی با این شركت انجام شده و قرار است اقدامات جدیدی برای نجات درختان حرا صورت بگیرد.»
جنگل‌های حرا درختانی با ویژگی‌های منحصر به فرد
جنگل‌های مانگرو در سواحل جنوبی ایران با وسعت 9000 هکتار در حاشیه ساحلی استان‌های بوشهر، هرمزگان و نیز در خلیج‌گواتر سیستان و بلوچستان واقع شده است.بیشترین گستردگی درختان حرا در منطقه "بندر خمیر" قشم وجود دارد كه بر اساس آخرین آمار ارائه شده در سال 86، وسعتی به اندازه 8583 هكتار را شامل می شود.
از مجموع سیزده منطقه رویش حرا،3 منطقه، قشم،سیرك و كیاب كلاهی جزء تالاب‌های بین المللی هستند كه از میان آنها، قشم ذخیره گاه بیوسفر و منطقه حفاظت شده نیز محسوب می شود.
درخت حرا دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است.این درختان بسیار مقاوم بوده و در مرز بین خشكی و آب قرار دارند كه هنگام مد دریا به زیر آب رفته و هنگام جزر بیرون می‌آیند. این گیاه به شكل خارق العاده‌ای با این محیط سازگار شده و قادر است آب شور دریا را تصفیه كرده و آن را تبدیل به آب شیرین كند.از طرفی ریشه‌های آن به دلیل ارتفاع 30 سانتی متری از سطح زمین امكان زیستن در چنین محیط باتلاقی را فراهم می‌كنند.
درخت حرا از فرسایش خاك جلوگیری كرده و مانع ورود ذرات آلاینده به آب می‌شود.بستر مرطوب این گیاهان و ریشه‌های انبوه و پیچ در پیچ آن مكان مناسبی برای تخم ریزی و تجمع انواع ماهی‌ها، نرمتنان و سخت پوستان دریایی است.
زیستگاه‌های حرا در مسیر مهاجرت گونه‌های زیادی از پرندگان مهاجر قرار دارد. در سایر فصول نیز که پرندگان بومى محل مناسبى براى زیست نمى‌یابند، به این جنگل‌ها پناه مى‌آورند. غیر از پرندگان آبزى و آبچر و مهاجر، خزندگان و دوکفه‌‌اى‌ها نیز در میان این جنگل‌ها مشاهده شده‌اند.
جنگل‌های حرا با داشتن ویژگی‌های خاص اكولوژیكی و با وجودی كه در راه ثبت در میراث جهانی است،هنوز با پارامترهای جهانی فاصله زیادی داشته و روز به روز تعداد آنها به دلیل طرح‌های توسعه ای و بهره برداری غیر اصولی در حال كاهش است و چنانچه اقدام اساسی برای آن انجام نشود، ثبت جهانی آن نه تنها مشكلی از این رویشگاه‌ها را برطرف نخواهد كرد بلكه باعث بی اعتباری كشور در سطح بین‌المللی خواهد شد.
هتل‌سازی در كنار جنگل حرا، تهدیدی جدی برای پرونده ثبت جهانی
پرونده جنگل‌های حرا درحالی روانه ثبت میراث جهانی شده است كه هنوز آسیب‌های جدی از جمله فعالیت‌های عمرانی و اقتصادی، این اثر ملی ـ طبیعی را تهدید می‌كند. در این میان آنچه بیشتر به چشم می‌خورد، ساخت هتل در مجاورت زیستگاه این درختان، با همکاری متولیان میراث فرهنگی است كه مخالفت‌های زیادی را به همراه داشته است.
محل ساخت هتل در نزدیکی جنگل حرا
خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه میراث فرهنگی ـ پرونده جنگل‌های حرا درحالی برای ارسال و ثبت در میراث جهانی تكمیل شده كه به گفته مدیر كل دفتر اكوبیولوژی دریایی سازمان محیط زیست كشور، هنوز زیستگاه این درخت در برخی بخش‌های جنوبی ایران دستخوش صدمات ناشی از توسعه انسانی و بهره برداری ناپایدار شده و در معرض تهدید قرار گرفته است.
امید صدیقی در این باره به CHN گفت: «در برخی از زیستگاه‌های حرا در جنوب ایران، تعداد این درختان كاهش پیدا كرده كه دلیل آن مربوط به فعالیت‌های انسانی و اجرای طرح‌های توسعه‌ای به ویژه احداث استخرهای پرورش میگو در منطقه كیاب كلاهی و گواتر است.»
وی ادامه داد: «بیشترین عوامل تهدید جنگل‌های حرا در پارك ملی نایبند دیده می‌شود كه در آنجا ساخت و سازهای ناشی از طرح توسعه پارس جنوبی و فعالیت‌های شدید گازی از یك طرف و از طرف دیگر ساخت هتل توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است كه آسیب‌های فراوانی را به رویشگاه درختان حرا وارد كرده است.»
صدیقی با بیان اینكه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری طبق قانون استقرار صنایع، مجوز ساخت هتل در عرصه حفاظتی پارك ملی را دریافت اما به تعهدات زیست محیطی خود عمل نكرده است افزود:«متاسفانه بر اساس قانون استقرار صنایع، هتل‌ها در گروه الف و جزء واحدهای خدماتی با آلایندگی كم محسوب شده و می‌توانند با شرط رعایت ملاحظات زیست محیطی در عرصه حفاظتی پارك‌های ملی ساخته شوند.»
وی تصریح كرد:«سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز بر اساس این قانون در سال 83 هتلی در فاصله 20 متری زون یا ناحیه حفاظتی پارك ملی ساخت اما به دلیل عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی باعث بروز آسیب‌هایی در منطقه شده است.»
وی درباره آسیب‌های وارد شده توسط این هتل گفت:«این هتل علاوه بر اینكه در حریم منظر پارك ملی واقع شده و باعث مخدوش شدن چهره پارك شده است،سیستم تصفیه فاضلاب نداشته و به خاطر این مسئله پساب آن به منطقه حرا نشت می‌كند.»
مدیر سازمان محیط زیست از كاهش تعداد پرندگان مهاجر و سایر موجودات آبزی در این زیستگاه خبر داد و تاكید كرد:«پرندگان به آرامش نیاز دارند و در صورت سر و صدای محیط پراكنده شده و از زیستگاه خود دور می‌شوند.ساخت هتل و هر گونه سازه دیگر چه درون پارك ملی و چه در عرصه آن تعادل اكوسیستم منطقه مورد نظر را بهم می‌زند.»
صدیقی با اشاره به اینكه قانون استقرار صنایع باید با در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی اصلاح شود خاطر نشان كرد:«این قانون از نظر محیط زیست اشكال داشته و باید اصلاح شود.چراكه در مواردی مانند ساخت هتل در عرصه منابع طبیعی،سازمان محیط زیست قدرت قانونی زیادی ندارد و این موضوع تهدید جدی برای زیستگاه‌های حساس به شمار می‌آید.»
البته به جز این هتل، هتل دیگری نیز به درخواست سازمان میراث فرهنگی قرار بود در مجاورت درختان حرا و برای بهره گرفتن از فضای جنگلی آن در درون خود پارك ملی ساخته شود اما با مخالفت‌های سازمان محیط زیست به خارج از محدوده منتقل و مكان آن به موازات هتل قبلی و با فاصله چند متر از آن مشخص شد اما به دلیل تداخل زمین هتل جدید با محدوده زمین شركت پارس جنوبی،ساخت آن از 6 ماه قبل متوقف شده است.»
آسیب‌های هتل در مقابل فعالیت‌های پارس جنوبی ناچیز است
ساخت هتل در محدوده سپر حفاظتی پارك ملی نایبند تنها یك بخش از صدمات وارد شده به عرصه منابع طبیعی است كه به گفته مدیران سازمان محیط زیست با وجود اثرات زیانبار آن، در برابر آسیب‌هایی كه شركت پارس جنوبی و فعالیت‌های آن در منطقه وارد می‌كند، ناچیز به حساب می‌آید!
صدیقی در مورد خسارت‌های وارد شده توسط فعالیت‌های گازی و نفتی در منطقه حرا خاطر نشان كرد: «متاسفانه ساخت و سازهای گسترده‌ای در مجاورت درختان حرا توسط شركت پارس جنوبی كه تاسیسات آنها در بخش شمالی جنگل‌های حرا و چسبیده به درختان قرار دارد، انجام شده و آسیب‌های زیادی را به آنها وارد كرده است.»
انتشار آلودگی گوگردی، نشت مایعات نفتی به درون آب،قطع درختان برای گسترش سازه‌های نفتی،قسمتی از آسیب‌های وارده به یكی از با ارزشمندترین زخیره گاه‌های جنگلی است.
مدیر سازمان محیط زیست در این باره می‌گوید: «با پخش شدن آلودگی گوگردی در فضا، برگ درختان حرا بسیار آسیب دیده است.از طرفی هم جاده ساخته شده در این محدوده مانع ورود آب به سمت ریشه درختان حرا شده و آنها را در شرف خشك شدن قرار داده است.»
تلاش‌های سازمان محیط زیست برای تاسیس پلی در زیر این جاده توسط شركت پارس جنوبی برای رساندن آب به ریشه درختان در حالی بی‌نتیجه مانده كه به گفته مدیر كل دفتر اكوبیولوژی دریایی سازمان محیط زیست،شركت نفت و گاز تنها به جمع آوری زباله‌های فیزیكی از محدوده بسنده كرده و بیشتر به فكر انجام فعالیت های نمادین است تا اصولی!
صدیقی با اشاره به آخرین توافقات انجام شده با این شركت خاطر نشان كرد:«البته اخیرا توافقات خوبی با این شركت انجام شده و قرار است اقدامات جدیدی برای نجات درختان حرا صورت بگیرد.»
جنگل‌های حرا درختانی با ویژگی‌های منحصر به فرد
جنگل‌های مانگرو در سواحل جنوبی ایران با وسعت 9000 هکتار در حاشیه ساحلی استان‌های بوشهر، هرمزگان و نیز در خلیج‌گواتر سیستان و بلوچستان واقع شده است.بیشترین گستردگی درختان حرا در منطقه "بندر خمیر" قشم وجود دارد كه بر اساس آخرین آمار ارائه شده در سال 86، وسعتی به اندازه 8583 هكتار را شامل می شود.
از مجموع سیزده منطقه رویش حرا،3 منطقه، قشم،سیرك و كیاب كلاهی جزء تالاب‌های بین المللی هستند كه از میان آنها، قشم ذخیره گاه بیوسفر و منطقه حفاظت شده نیز محسوب می شود.
درخت حرا دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است.این درختان بسیار مقاوم بوده و در مرز بین خشكی و آب قرار دارند كه هنگام مد دریا به زیر آب رفته و هنگام جزر بیرون می‌آیند. این گیاه به شكل خارق العاده‌ای با این محیط سازگار شده و قادر است آب شور دریا را تصفیه كرده و آن را تبدیل به آب شیرین كند.از طرفی ریشه‌های آن به دلیل ارتفاع 30 سانتی متری از سطح زمین امكان زیستن در چنین محیط باتلاقی را فراهم می‌كنند.
درخت حرا از فرسایش خاك جلوگیری كرده و مانع ورود ذرات آلاینده به آب می‌شود.بستر مرطوب این گیاهان و ریشه‌های انبوه و پیچ در پیچ آن مكان مناسبی برای تخم ریزی و تجمع انواع ماهی‌ها، نرمتنان و سخت پوستان دریایی است.
زیستگاه‌های حرا در مسیر مهاجرت گونه‌های زیادی از پرندگان مهاجر قرار دارد. در سایر فصول نیز که پرندگان بومى محل مناسبى براى زیست نمى‌یابند، به این جنگل‌ها پناه مى‌آورند. غیر از پرندگان آبزى و آبچر و مهاجر، خزندگان و دوکفه‌‌اى‌ها نیز در میان این جنگل‌ها مشاهده شده‌اند.
جنگل‌های حرا با داشتن ویژگی‌های خاص اكولوژیكی و با وجودی كه در راه ثبت در میراث جهانی است،هنوز با پارامترهای جهانی فاصله زیادی داشته و روز به روز تعداد آنها به دلیل طرح‌های توسعه ای و بهره برداری غیر اصولی در حال كاهش است و چنانچه اقدام اساسی برای آن انجام نشود، ثبت جهانی آن نه تنها مشكلی از این رویشگاه‌ها را برطرف نخواهد كرد بلكه باعث بی اعتباری كشور در سطح بین‌المللی خواهد شد.
