زیست بوم

ناژوان بمیرد، نفس اصفهان می‌گیرد

ناژوان در باغشهر اصفهان فریاد غربت سر می‌دهد و سوداگران، اندیشه ساخت و ساز از سر می گذرانند. غافل از آنکه اگر ناژوان جای خانه شود اصفهان دیگر جای زندگی نیست. اصفهان دومین شهر آلوده کشور است و حالا این بیشه که حکم ریه شهر را دارد بیم نابودی‌اش می‌رود

75% - تسوق أونلاين في السعودية مع خصم 25 , أحذية ازياء رياضية الجري للرجال , adidas copa mundials in color today schedule 2016 , نمشي | Air Jordan Release Dates 2020

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌ فرهنگی ـ بیشه ناژوان بعد از زاینده رود دومین میراث طبیعی باغشهر اصفهان است که بعد از خشکیده شدن رگ حیاتی شهر، ساز نابودی‌اش کوک شده است. قطع درختان باغ‌ها و تبدیل زمین‌های آن به اراضی کشاورزی از یک سو و نبود آب کافی و نهایتا تبدیل شدن اراضی کشاورزی به زمین‌های بایر از سویی دیگر، کارکرد ناژوان را به عنوان ریه شهر اصفهان مختل کرده‌است.
 
به گزارش CHN روند نابودی ناژوان شتابناک شده و نجواهای ایجاد باغ ویلا به عنوان برنامه پیش بینی شده در محدوده ناژوان از سوی برخی از مدیران شهری شنیده می شود. انگیزه ایجاد باغ ویلا در نگاه اول حفظ باغ‎های ناژوان است اما تبعات آن زمانی رخ نمایی می کند که روند ساخت و ساز با انگیزه‌های تجاری سرعت گرفته و ناژوان را عریان از درخت کند. روندی که اگر آغاز شود ساختار ناژوان از حالت طبیعی خارج و نفس اصفهان می‌گیرد.
 
ناژوان یکی از مناطق خوش آب و هوای اصفهان است
با توجه به وضعیت قرار گرفتن ناژوان در مسیر بادهای غربی – جنوب غرب به شمال شرق و قرار گرفتن اکثر صنایع آلاینده در غرب اصفهان، این بیشه به عنوان فیلتر طبیعی برای شهر اصفهان عمل می‌کند. کارشناسان معتقد اند هرگونه دخل و تصرف و تغییر در ساختار طبیعی ناژوان موجب تشدید وضعیت بحرانی آلودگی شهر اصفهان شده و وضعیت خطرناکی برای کلان شهر اصفهان به وجود خواهد آورد.
 
ناژوان در انتظار رای شورای عالی شهرسازی و معماری
بیشه ناژوان، دالان خوش منظری در خاور اصفهان است. پهنه آن محدوده‌ای نزدیک به 1200 هکتار کرانه‌های زاینده رود را با باغ‌های دوسویه در بردارد. بی شک عالیترین تنیدگی میراث طبیعی و تاریخی اصفهان را در دل ناژوان خواهید دید. آنجا که با زاینده‌رود و سرآب مادی‌ها به منزله رگ‌های حیاتی شهر و عناصر بی‌نظیری چون کوه آتشگاه و باغهای تفرجگاهی قدیمی در می‌آمیزد.
 
منطقه سرسبز ناژوان
حفظ سبزینگی حاشیه رودخانه زاینده رود یک سنت تاریخی است و این سنت و تجربه در تاریخ شهرسازی ایران تثبیت شده است. بدین روی اراضی ناژوان براساس طرح جامع تصویبی شهر اصفهان خارج از شهر و در محدوده حریم استحفاظی کاربری اراضی باغات و زمین‌های کشاورزی قرار گرفت.
 
شهرداری اصفهان از دهه 60 با انگیزه ایجاد محور تفریحی وارد ناژوان شد و شروع به تملک اراضی حاشیه رودخانه زاینده رود کرد.
 
از اوایل سال 1376 «مشاور شهر و خانه» به عنوان مشاور پارک طبیعی ناژوان انتخاب شد. در نتیجه «طرح جامع اراضی ناژوان» تدوین و به شهرداری ارائه شد. اما این طرح هنوز به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری نرسیده است. به گفته مدیر طرح جامع اراضی ناژوان با پیگیری مدیریت ناژوان و اداره راه و شهرسازی استان این طرح تا پایان سال جاری به تصویب می‌رسد.
 
پارک طبیعی ناژوان
این تنها طرحی است که دوستداران میراث طبیعی اصفهان را امیدوار به ادامه زندگی ناژوان در حصار توسعه شهری کرده‌است. طرحی که سعی دارد با اتخاذ سیاستی جامع و با برنامه‌ریزی هدفمند مانع از پیشروی توسعه بی‌دروپیکر روی اراضی کشاورزی و باغ‌ها شود.
 
عملیاتی شدن طرح‌های مشاوران به دست دستگاه‌های اجرایی طی سال‌های اخیر در اصفهان اما تجربه دیگری را ثابت کرده است. با دخل و تصرف‌ها، طرح‌ها آنگونه که باید اجرا نمی‌شوند و از هدف‌های خود دور می‌مانند.
 
«مهندس قهرمان صمیمی»، مدیر طرح جامع اراضی ناژوان، کمبود بودجه برای تملک و جابه‌جایی خانه‌ها و واحدهای کارگاهی داخل محدوده را عمومی‌ترین کمبود برای عملیاتی شدن طرح یاد شده می‌داند و می گوید: «75 واحد مسکونی در محدوده ناژوان برچیده شده اما هنوز چالش اصلی این است که صدها واحد مسکونی غیرقانونی و مراکز فعالیتی و کارگاهی در آن مستقر هستند.
 
کوچه باغ‌های ناژوان
پیشنهاد مشاور شهر و خانه به شهرداری اصفهان برای تملک اراضی ناژوان، جایگزینی اراضی منطقه 9،13 و 5 است.
 
صمیمی با تاکید بر جلوگیری از بارگذاری‌هایی چون باغ پرندگان در حاشیه رودخانه زاینده رود یادآور می‌شود: «پستی‌ها و بلندی‌های مسیر زاینده رود در ناژوان باید حفظ شده و حداقل تصرف‌ها در ریخت و شکل رودخانه صورت بگیرد تا اکوسیستم منطقه حفظ شود.
 
براساس این طرح باید بخشی از محدودۀ مسکونی ساخته شده در حریم ناژوان و آتشگاه تملک شده تا ضمن پیوند ارگانیک و طبیعی بین کوه و زمین‌های ناژوان، مجموعۀ پیوسته‌ای از باغ‌ها با عنوان باغ ملل ایجاد شود.
 
تنگ‌تر شدن عرصه شهر بر ناژوان
اما باید دید پیش از این، اقدامات عمرانی ای که از دهه 70 تاکنون در ناژوان صورت گرفته تا چه اندازه در جهت آشتی با طبیعت بوده است. احداث باغ پرندگان با مساحتی بالغ بر 55 هزار متر مربع، مجموعه فرهنگی تفریحی، ورزشی بانوان با مساحت 27 هزار مترمربع، باغ پردانه‌ها در محوطه‌ای بالغ بر یک هکتار و احداث پارکینگ‌ها از جمله اقدامات شهرداری در جهت تبدیل به تفرجگاه طبیعی مردم و گردشگران بوده‌است.
 
منطقه خوش آب و هوای ناژوان
اماکن خدماتی و تفریحی یاد شده از ایده احیاء بیشه زارها دور بوده وگذشته از این، ساز و کار آنها با توجه به تصرف مساحتی از ناژوان و جذب گردشگران در راستای حفاظت ویژگی‌های طبیعی منطقه نیست. تبعات ایجاد اماکنی چون باغ پرندگان پایداری اکولوژیکی ناژوان را در دراز مدت دچار مشکل می‌کند.
 
از سویی دیگر باغداری و هزینه‌های نگهداری از باغات با توجه به حجم بالای پذیزش گردشگران در ناژوان، برای باغداران مقرون به صرفه نبوده و در نتیجه اهالی منطقه کشاورزی پیشه می کنند. از سویی کم آبی، کشاورزی را هم مختل کرده و زمین‌ها خشک و متروک می‌شوند. توسعه شهری و ساخت و ساز از همین جا پا به اراضی ناژوان می‌گذارد وعرصه را بر پهنه آن تنگ می‌کند.
 
ناژوان سال‌هاست ریه شهر اصفهان خوانده می‌شود. در حالی که اصفهان باغشهر خوانده می‌شود، شهر باغات تنها دو روز در سال هوای پاک دارد و عنوان دومین شهر آلوده کشور را یدک می‌کشد.
 
آتشگاه در نزدیکی ناژوان قرار گرفته است
«مهندس عبدالحسین قریشی» تبدیل اراضی و باغات ناژوان به زمین‌های متروک را تهدید بزرگی برای اصفهان می‌داند و می‌گوید: «آلودگی هوا با عبور از فراز بیشه زار ناژوان فیلتر می‌شود. کمرنگ شدن سبزینگی ناژوان با تبدیل باغات به اراضی متروک و هم چنین اجرای طرح‌های گردشگری نامتناسب با توسعه پایدار ناژوان، آلودگی هوای اصفهان را دوچندان می‌کند.
 
قریشی با تاکید بر اینکه ناژوان پهنه‌ای با حساسیت‌های ملی است می‌افزاید: «گستره ناژوان شامل باغات و اراضی کشاورزی، زاینده‌رود و مادی‌های آن، یک پیکره هستند و حیات و زنده بودن آنها به یکدیگر پیوسته است. حراست از ناژوان و زدودن آلودگی هوای اصفهان ضروری‌است.
 
وی در ادامه یادآور می‌شود: «اگر طرح اراضی ناژوان در شورای عالی شهرسازی و معماری تصویب شود، ممکن است روند گذشته تغییر کرده و باغات ناژوان حفظ شود.»
 
بنای آتشگاه در اصفهان
اما نمونه بارز ساخت و ساز در حریم ناژوان و هم چنین آتشگاه، اقدام به شروع ساخت هتلی است که توانسته با استناد به کمیسیون ماده 5، قوانین حریم آثار تاریخی و طبیعی را دور بزند و در کنار باغات ناژوان و زیر سایه کوه آتشگاه بنشیند.
 
با این وصف باید گفت، چتر حمایتی قوانین برای نگهداری میراث طبیعی محدود بوده و ماده ها تبدیل به راه میانبری برای دروی آنها شده اند. باغ‌های ناژوان به هر شکل از بین بروند، علاوه بر ویرانی میراث طبیعی، ریه شهر اصفهان کارایی خود را از دست داده و اوضاع آلودگی این شهر وخیم‌تر می‌شود.

• < قبلی
• بعدی >