زیست بوم

پاکسازی یک روستای تاریخی از زباله های دوران مدرن

برگرفته از تارنگار ایران چهر

عقاب علی احمدی

«در بیست ویک کیلومتری  جاده ی  نطنز – کاشان  جاده ای  منشعب می شود که طول آن  تا روستای ابیانه  بیست و چهار کیلومتر  است. سه   کیلومتر از  این  جاده  را  که پشت سر نهیم  به  روستای  هنجن  می رسیم. بعد از روستای هنجن  روستای  یارند  قرار دارد که نخستین  روستای برزرود است.  در گذشته هنجن،  ولوگرد،  چیمه، تکیه،  فریزهند و بیدهند را  بر روی هم دهستان  چیمه رود می نامیدند  و  یارند،  کمجان،  برز،  طره  و  ابیانه  را دهستان  برزرود.

در سرشماری  سال  1345 ش  دهستان  برزرود  3967  نفر و  دهستان چیمه رود 1874  نفر جمعیت  داشته  اما در سرشماری  سال 1355 ش جمعیت این  دو دهستان به  3740  نفر  کاهش  یافته  و  چه  بسا  به  همین  دلیل  به  یک  دهستان  تبدیل  شده  است .

اکنون  شهرستان نطنز  دارای یک  بخش مرکزی  و چهار  دهستان است .  دهستان های نطنز  عبارت اند از:  برزرود،  طرق رود،  کرکس  و امام زاده  آقاعلی عباس. این  شهرستان  دارای دو  شهر است: نطنز  و بادرود. نام های  مختوم  به رود  مکان هایی هستند که  در حاشیه ی  رود  قرار گرفته اند  و رودها همه  از  کرکس کوه  سرچشمه می گیرند  که کوهی  تک افتاده  است  و بلند ترین  قله ی  آن  نزدیک  به 3900  متر ارتفاع  دارد.

دره  برزرود  بسیار زیباست   به ویزه  در بهار  و پاییز . درختان  گلابی، آلو،  زردآلو،  انگور، بادام،  انار،  انجیر،  توت،  گردو،  گیلاس، هلو  و ...  همین طور درخت های  دیگر  از قبیل  چنار،  تبریزی،  وَن،  بید و ... دره برزرود را به  گونه ای آراسته اند که  هر  رهگذری  را  به درنگ  و  تماشا  وامی  دارند .

در  سرشماری  سال  1375 ش  جمعیت  دهستان  برزرود (برزرود  و  چیمه رود)  1690  نفر  بوده  و  پنج  روستای  برزرود  752  نفر (  ابیانه 283  نفر،  برز  119  نفر،  طره  138  نفر،  کمجان  110 نفر،  و  یارند  102  نفر)  جمعیت  داشته  است. روند مهاجرت  در  این  روستاها  به  گونه ای بوده   که  جمعیت  3967  نفری  آنها   پس  از سی  سال  به  752  نفر  کاهش  یافته است. در  سال  1345ش تنها  روستای   ابیانه  2181 نفر  جمعیت  داشته  است . جمعیت   روستای  ولوگرد  هم  از 272  نفر  در  سال  1345  به 137  نفر  در  سال  1375  کاهش  یافته  است  .»  (  1 )

روستای  برز  از روستاهای  باستانی   ایران  است  که  پیشینه ی  آن  به  پیش   از  اسلام  می رسد.  از  نشانه های  باستانی  بودن  این  روستا  یکی  هم  وجود  گورستان های  زرتشتی  و  یهودی  در  آن است. در دوره های  گوناگون  تاریخی  مردانی  بزرگ  از  برز  برخاسته اند  که  از  میان  آنها  به  میرزا  ابوالمعالی،  وزیر  شاه عباس  اول  و  میرزا محمدباقر،  شاعر  دوره ی  صفوی  می  توان  اشاره  کرد.(  2  )

    در  روز  19 شهریور ماه  1389  و همزمان با  عید فطر  شماری از  اهالی  روستای  برز  با  فراخوان «کانون  نواندیشان  برز»  -  که یک سازمان  مردم نهاد (NGO )  است  -   برای  پاکسازی  این  روستای  تاریخی  در  روستای  برز گرد آمدند .

  این  گروه  در  طول  دو  روز  زباله های  پراکنده  شده  در  زمین¬ها،  باغ¬ها،  جوی¬ها، گذرگاه¬ها و کوچه¬های  این  روستا  را  جمع آوری  کردند.  در همایشی  که  در  روز  28  مهرماه  1389   از  سوی  کانون  نواندیشان  برز  در  مجتمع  فرهنگی -  ورزشی  کوثر  در  تهران  برگزار  شد، فیلمی  از این  کوشش  درخشان   که  نمونه¬ای آموزنده  از  یک  کوشش  مسوولانه¬ی   جمعی  را  به نمایش  می گذاشت،  به  نمایش  در آمد.  گفتنی  است  که  پاکسازی  روستای  برز  تنها  یکی  از  کارهایی  است  که  کانون  نواندیشان  برز  برای  بازجان بخشی   به   زندگی  اجتماعی -  فرهنگی  زادگاه   خود   در  برنامه¬ی  خود  آورده است. کانون  نواندیشان  برز   بر آن  است   تا   با  بسیج  همه جانبه ی   توانایی ها  و  سرمایه  های   فرزندان  خود  در  ایران  و  در بیرون  از  آن  برای  نجات  این  یادگار  فرهنگی   ایران زمین  از  نابودی  و  فراموشی  بکوشد.
 


پی  نوشت ها :

1. سادات  اشکوری،  کاظم. افسانه های  دهستان   برزرود .  تهران   نشر  هزار کرمان    چاپ  دوم   ص 7-6.
2.  تارنمای   برزرود  با این  نشانی: www.barzrood.com 

2 كتاب درباره افسانه‌های عامیانه

• < قبلی
• بعدی >