یادمان

تخریب 40 اثر و محوطه تاریخی ثبت ملی

برگرفته از تابناک

هشت سال پس از تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری صورت گرفت
تخریب 40 اثر و محوطه تاریخی ثبت ملی

با این همه اما سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی از بدو راه اندازی تا کنون هیچ گاه انگونه که باید به صورت تمام و کمال و شایسته به این اقدامات نپرداخته است.
روزنامه «شرق» نوشت: از سال 1382 تا کنون که قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید تا ابتدای سال 90 دست کم 40 اثر یا محوطه تاریخی ثبت ملی یا دارای ارزش ثبت، تخریب شده است.

این در حالی است که شهرام زارع کارشناس میراث فرهنگی و باستان شناس به شرق می گوید: " این آمار تنها بخش اندکی از محوطه ها و آثار تاریخی است که در این مدت یا از پیش از آن تخریب شده، اگر بخواهیم لیست کاملی از این آثار را گرد آوری کنیم به یک تیم تحقیقاتی کامل که در همه استان ها فعالیت کند نیاز است." آنگونه که این کارشناس می افزاید: " مطمئنأ آمار آثار و محوطه های تاریخی که به ثبت ملی رسیده باشند و یا دارای ارزش هایی جهت ثبت در فهرست آثار ملی باشند بسیار بیش از این است."

در سال ۱۳۸۲ با تصویب ایرانگردی و جهانگردی و سازمان میراث فرهنگی سابق با کلیه اختیارات، تعهدات، امکانات، نیروی انسانی و... از بدنه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جدا و زیر نظر ریاست جمهوری تحت عنوان «سازمان میراث فرهنگی و گردشگری» فعالیت خود را آغاز نمود. این در حالی است که انتظار می رفت با انتقال سازمان میراث فرهنگی به معاونت ریاست جمهوری و اختصاص بودجه های بیشتر به آن مراقبت ، کاوش و مرمت آثار و محوطه های تاریخی به مراتب بهتر و بیشتر از گذشته شود. بررسی ها اما نشان می دهد، این سازمان به دلایلی که شاید بتوان یکی از آنها را سیاسی شدن این سازمان دانست هرگز آنگونه که از آن انتظار می رفت و می رود عمل نکرده است.

بر اساس قانون وظایف معاونت میراث فرهنگی سازمان اینگونه تعریف شده است: سیاست گذاری و برنامه ریزی در خصوص حفظ، مرمت، احیاء، ساماندهی و مدیریت بناها، مجموعه بناها، محوطه ها و بافت های تاریخی کشور و نظارت بر اجرای طرح ها و برنامه های مربوط. همچنین تدوین ضوابط و دستورالعمل های لازم در خصوص حفاظت، نگهداری، مرمت و احیاء میراث فرهنگی غیر منقول، اموال و اشیاء تاریخی و نظارت بر حسن اجرای آنها در سطح کشور. 

برنامه ریزی به منظور شناسائی آثار و بافت های ارزشمند فرهنگی – تاریخی و پیشنهاد ثبت آنها در فهرست آثار ملی.  بررسی ارزش و قابلیت آثار تاریخی غیر منقول، اموال فرهنگی- تاریخی، میراث معنوی و انجام اقدامات لازم برای ثبت آنها در فهرست جهانی.  بررسی و پیشنهاد حریم محوطه ها، تپه ها، بناها و بافت های تاریخی و انجام اقدامات لازم برای تصویب آنها. ب

ررسی طرح های اضطراری به منظور حفاظت، استحکام بخشی، ساماندهی، مرمت و احیاء آثار تاریخی غیر منقول و نظارت بر اجرای طرح های مزکور.  ساماندهی اموال منقول تاریخی و تهیه شناسنامه فنی و فهرست مورد نیاز برای آنها.  شناسائی و مستند سازی آثار تاریخی- فرهنگی موجود در محدوده جغرافیائی اجرای کلیه طرح های عمرانی و اعلام نظر تخصصی در خصوص طرح های مذکور از دیدگاه میراث فرهنگی کشور. بررسی و مطالعه به منظور توسعه پایگاههای میراث فرهنگی در آثار تاریخی مهم کشور و نظارت بر فعالیت و عملیات پایگاههای موجود.

با این همه اما سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی از بدو راه اندازی تا کنون هیچ گاه انگونه که باید به صورت تمام و کمال و شایسته به این اقدامات نپرداخته است. تبدیل سازمان میراث فرهنگی به یکی از معاونت های ریاست جمهوری بیش از آنکه به نقطه قوتی برای این سازمان بدل شود به محملی برای کاهش کیفیت عملکرد و جدل های سیاسی و مدیریتی شده است. نگاهی به این هشت سال و نحوه عملکرد و بحث های پیرامونی عملکرد سازمان این مسئله را ثابت می کند.

در این مدت سازمان میراث فرهنگی بیش از هر چیز مدیران غیر کارشناس غیر متخصص و نامرتبط را به خود دیده است و همین مسئله نیز بیش از هر چیز انتقادات کارشناسان خود سازمان را برانگیخته است،  اینگونه شد که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این سالها هیچ گاه آنگونه که شایسته نهادی با این جایگاه باشد عمل نکرد. همه این مسائل و پرداختن و توجه بیش از پیش به مسائل حاشیه ای سیاسی و تبلیغاتی موجب آن شد که توجه و اقدامات لازم و کارشناسی نسبت به آثار و محوطه های تاریخی و مرمت و نگه داری آنها به شکل علمی انجام نگیرد.

تخریب 40 اثر و محوطه تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی یا دارای قابلیت های ثبت، در این  دوره نشانه ای گویا از فضای حاکم و نحوه ی مدیریت بر این سازمان است.  حالا دو سال مانده به پایان دولت دهم باز هم یک مدیر غیر کارشناس و غیر مرتبط با حوزه فعالیت های سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی برای ریاست این سازمان انتخاب شده است. به نظر می رسد سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی در دهه اول ایجاد خود قرار نیست مدیری با تحصیلات و سواد مرتبط در ریاست خود ببیند.

فهرست 40 اثر یا محوطه تاریخی که از سال 82 تا کنون تخریب شده اند

• < قبلی
• بعدی >