یادمان

خطر در كمين تنها يادگار باغ لاله‌زار - تصمیم پنهان به ساخت‌وساز در خانه تاریخی اتحادیه

برگرفته از همشهری آنلاین

محمدباریکانی

خانه تاریخی اتحادیه با خطر تخریب و ساخت‌وساز مواجه است. گفته می‌شود خریدار نزدیک به ۳سهم از ۳۰سهم خانه تاریخی اتحادیه تصمیم به تخریب و ساخت‌وساز بنای جدید در محوطه این خانه تاریخی گرفته است.
 

خانه‌باغ تاریخی اتحادیه بازمانده از معماری دوره قاجار و تنها بازمانده از لاله زار قدیم متعلق به محمد ابراهیم، آبدارچی و چهارپادار ناصرالدین شاه بود که بعدها به امین السلطان لقب گرفت و به صدراعظمی ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه و محمدعلی شاه قاجار رسید و همین نام نیز بر این خانه تاریخی گذاشته شد تا بعدها رحیم اتحادیه این خانه باغ تاریخی را با بناهای داخل آن از وارثان امین السلطان خریداری کند. اکنون این خانه تاریخی و تنها بازمانده لاله زار قدیم در تهران در حال تخریب و انجام مزایده برای فروش است. تخمین زده می‌شود که خریداری این خانه تاریخی که باغ آن نیز خشکیده است 15تا 20میلیارد تومان هزینه داشته باشد.

خانه اتحادیه، خروج از انزوا

همین هفته گذشته بود که خاندان اتحادیه تصمیم گرفتند پس از سال‌ها برای نخستین بار در این خانه تاریخی متعلق به دوران قاجار را به روی خبرنگاران و نایب‌رئیس شورای شهر بگشایند تا شاید تدبیری برای جلوگیری از تخریب این خانه تاریخی اندیشیده شود و تنها میراث قاجاری به جای مانده در باغ قدیم لاله زار پابرجا بماند. مرتضی طلایی که همین هفته قبل به همراه تعدادی از خانواده‌ها و وارثان مرحوم اتحادیه به کاشت یک نهال در باغ خشکیده این خانه تاریخی اقدام کرد در جمع خبرنگاران گفت که مدیریت شهری تهران تنها در ازای زمین معوض می‌تواند خانه تاریخی اتحادیه را تملک کند و از نابودی نجات بدهد و شرط آن هم داشتن رضایت مکتوب از خاندان اتحادیه است.

مرحوم رحیم اتحادیه از مالکان و زمین داران بزرگ در شهر تهران بود که مالک بسیاری از زمین‌های اطراف دانشگاه تهران نیز بود. می‌گویند زمین‌های میدان انقلاب تا پیچ شمیران تهران همگی متعلق به مرحوم اتحادیه بود که به‌تدریج فروخته یا وقف شد.خانه اتحادیه ولی در سال1313 و پس از فوت مرحوم رحیم اتحادیه به خانواده او رسید. خاندان اتحادیه در همین خانه تاریخی زندگی می‌کردند اما به‌تدریج از این خانه رفتند و پایه‌های این یادگار باغ لاله‌زار در عهد قاجار به آرامی سست شد.

حمیرا اتحادیه از نوادگان مرحوم اتحادیه از تصمیم سازمان میراث فرهنگی برای خرید این خانه تاریخی و حتی تأمین اعتبار آن در دولت قبل خبر داد. وی با اشاره به مشکلات رسیدگی به وضعیت خانه اتحادیه می‌گوید: برخی مالکان خانه اتحادیه تصمیم گرفتند به‌دلیل مشکلات موجود در نگهداری این خانه تاریخی، اقدام به فروش کنند. خانه اتحادیه براساس آنچه نوادگان مرحوم رحیم اتحادیه می‌گویند، دارای 30مالک است که هریک مالک یک سهم از این خانه تاریخی هستند.

تصمیم به تخریب یک خانه تاریخی

خانه اتحادیه که به درخواست مالکان و به رأی دیوان عدالت اداری از فهرست آثار ملی کشور حذف شده بود یک‌بار به مزایده گذاشته شد که خریداری برای آن نبود. تنها ستاد اجرایی فرمان امام (ره) که حدود 3سهم از این خانه تاریخی را داشت سهم خود را به مزایده گذاشت که خریدار آن در حاشیه بازدید نایب‌رئیس شورای شهر تهران و خبرنگاران از این خانه تاریخی نیز حضور داشت. اما برای آنکه مورد سؤال خبرنگاران قرار نگیرد و آنها ندانند خریدار 3سهم از خانه تاریخی اتحادیه که تصمیم به ساخت‌وساز در سهم خریداری شده گرفته کیست، بدون سروصدا در حاشیه این بازدید خانه اتحادیه را ترک کرد.

حمیرا اتحادیه می‌گوید: به‌عنوان یک شهروند تهرانی هر بنای تاریخی در این شهر که حفظ شود خوشحال می‌شوم. ایرج اتحادیه یکی دیگر از نوادگان مرحوم اتحادیه نیز درخصوص نگهداری یا فروش خانه اتحادیه می‌گوید: سیر حقوقی خانه اتحادیه از دست خانواده خارج شده و وضعیت به‌گونه‌ای است که خانواده تنها نظاره گر هستند. وی با اشاره به 3سهم خانه اتحادیه که به شخص دیگری غیراز خاندان اتحادیه فروخته شده تأکید می‌کند: اگر اتفاقی دارد می‌افتد خانواده اتحادیه در آن تماشاچی هستند، چون فرایند رسیدگی پیچیده شده است. به گفته ایرج اتحادیه، خانه تاریخی اتحادیه، به لحاظ ارزش ملک بسیار ارزشمند است و فردی که خواستار خریداری این خانه تاریخی باشد حاضر است دست به هر کاری بزند.

خانه تاریخی اتحادیه تنها یادگار به جای مانده از باغ لاله زار در عهد قاجار بلاتکلیف مانده است؛ خانه‌ای که همین سال قبل از فهرست میراث ملی کشور خارج شد و مشخص نیست سرنوشت این بنای لرزان تاریخی کشور چه خواهد شد. خانه تاریخی اتحادیه بخشی از هویت تاریخی شهر تهران است. نوستالژی این خانه برای مردم ایران لوکیشن‌های تصویر شده در سریال دایی جان ناپلئون است و برخوردار از یک پیشینه تاریخی. حتی می‌گویند برخی اتفاقات مهم سیاسی در تاریخ ایران نیز در همین خانه تاریخی رقم خورده است که اکنون خریدار نزدیک به 3سهم از 30سهم این خانه تاریخی تصمیم به ساخت‌وساز در محوطه خانه باغ اتحادیه گرفته است؛ تصمیمی که موجب نگرانی دوستداران میراث فرهنگی کشور از خالی شدن تهران از هویت تاریخی شده است.

• < قبلی
• بعدی >