یادمان

صدور مجوز تخريب بنايي تاريخي در تهران!

برگرفته از خبرگزاری دانشجویان ایران - ایسنا

 «دبستان دهخدا» در خیابان صف تهران، بنایی تاریخی است که با وجود تهیه شدن پرونده‌ی ثبتی آن، پس از پی‌گیری مداوم مالک بنا، سرانجام مجوز تخریب آن صادر شد.

به گزارش خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خردادماه امسال معاون حفظ، احیا و ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران در نامه‌ای خطاب به شهردار منطقه‌ی 12 تهران اعلام کرد: «احتراما عطف به نامه‌ی شماره‌ی 5537/ 11/ 512 مورخ 2/ 12/ 85 درخصوص تقاضای تخریب و نوسازی مالک ملک پ ت 2/ 2339 بخش دو، واقع در خ جمهوری ـ خ صف ـ پ 155 قدیم و 203 جدید، با عنایت به اعتراضات مکرر مالکان و مستندات مربوط طی مکاتبات مورخ 14/ 11/ 88 و 17/ 1/ 88 و ... که منجر به بازدید ریاست محترم سازمان مطبوع و رهنمود ایشان گردید، اعلام می‌دارد: صدور مجوز تخریب و نوسازی ملک فوق برابر ضوابط طرح تفصیلی از نظر این سازمان بلامانع می‌باشد. مقتضی است دستور فرمایند، نقشه‌های معماری مربوط با الهام از بقایای معماری موجود ملک (فاز یک) تهیه و برای بررسی و اعلام نظر به این سازمان ارسال گردد.»

درباره‌ی این بنای تاریخی که به «دبستان دهخدا» معروف است، یک کارشناس حوزه‌ی میراث فرهنگی به خبرنگار ایسنا گفت: این ساختمان که به دوره‌ی تاریخی پهلوی اول متعلق است و با خصوصیات معماری بناهای آن دوره ساخته شده، در کنار دیگر بناهای تاریخی خیابان صف مانند مدرسه‌ی کودکان استثنایی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، به این خیابان ارزش تاریخی داده و خیابان را هم واجد شرایط ثبت در فهرست آثار ملی کرده است.

وی ادامه داد: خیابان صف آن‌قدر ارزشمند است که شهرداری در گامی جلوتر از میراث فرهنگی، به پیاده‌روسازی آن اقدام کرده است.

او بیان کرد: دبستان دهخدا هنوز در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده، ولی بارها بحث این ساختمان در شورای فنی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران مطرح و با تخریب و نوسازی آن مخالفت و بر لزوم ثبت آن تأکید شد.

این کارشناس حوزه‌ی میراث فرهنگی با اشاره به این‌که مالک این بنا از حدود 5 / 2 سال پیش پی‌گیر صدور مجوز تخریب بنای دبستان دهخداست، اظهار کرد: چندی پیش، پرونده‌ی ثبتی دبستان دهخدا به‌صورت اضطراری تهیه و برای سازمان مرکزی میراث فرهنگی و گردشگری با هدف بررسی ثبت در فهرست آثار ملی فرستاده شد، ولی هنوز وضعیت آن مشخص نیست.

به گزارش ایسنا، معاون حفظ، احیا و ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران نیز هفته‌ی گذشته در این‌باره به خبرنگار ایسنا گفت: پرونده‌ی ثبتی این بنای تاریخی در شورای فنی استان بررسی و تأیید شده و با هدف صدور شماره‌ی ثبت، به سازمان مرکزی میراث فرهنگی و گردشگری فرستاده شده است.

قدیر افروند ثبت این بنای تاریخی را نخستین اقدام اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران در این زمینه دانست و ادامه داد: به من اطلاع داده‌اند که ساختمان از نظر استحکام و ایستایی، مشکلی ندارد؛ ولی طبیعی است که پس از ثبت آن، مردم انتظار رسیدگی به بنا را از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دارند.

وی با اشاره به این‌که پیشنهاد تبدیل و راه‌اندازی موزه به‌عنوان کاربری این بنا پس از ثبت آن در فهرست آثار ملی داده شده است، بیان کرد: این پیشنهاد از سوی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران به مالک داده شده و ظاهرا مالک از این پیشنهاد استقبال کرده است؛ ولی این موارد صحبت‌های اولیه است. امیدوارم فکر اساسی برای این بنا شود. طبیعی است، اگر مالک این کار را انجام دهد، ما هم استقبال می‌کنیم.

او یادآوری کرد: در هر صورت، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای اثری که آن را در فهرست آثار ملی به ثبت می‌رساند، باید برنامه‌ای مشخص در نظر بگیرد.

خبرنگار ایسنا در ادامه‌ی این گفت‌وگو، درباره‌ی صدور مجوز تخریب این بنا توسط اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران خطاب به شهرداری منطقه‌ی 12 از افروند پرسید که او پاسخ داد: ظاهرا پرونده‌ی ثبتی این ملک از سوی اداره کل ثبت برگشت خورده است.

افروند ادعا کرد: ظاهرا مالک شرایط سختی دارد و به‌خاطر مشکلاتی که برای فرزندش پیش آمده است و در شرایطی اضطراری قرار دارد، نظر به فروش ملک دارد. به همین دلیل، ما قصد داریم با مالک در این زمینه صحبت کنیم. همچنین با شهرداری منطقه‌ی 12 و برخی سرمایه‌گذاران که به تملک این بنا تمایل دارند، مذاکره‌هایی را انجام دهیم، اما هنوز به نتیجه‌ نرسیده‌ایم.

وی ادامه داد: باید اجازه دهیم، نخست بررسی‌ها انجام شود. بیش از هر چیزی، دغدغه‌ی ما مشکلات افراد و مالکان بناهای تاریخی است. اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران یا باید ملک را تملک کند یا مشکل مالک را برطرف کند که اگر قادر به انجام این کار نباشد، امکان دارد مالک کار دیگری برای آن انجام دهد و ملک از دست ما خارج شود.

او اظهار کرد: امیدوارم بتوانیم بنا را نجات دهیم؛ اما با توجه به شرایطی که اکنون مالک دارد و پایداری که اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری تهران تا کنون انجام داده، طبیعی است که این اداره کل تا حدی می‌تواند در این زمینه پایداری کند. باید خود ملک را تملک یا شهرداری را به تملک آن ترغیب کنیم.

معاون حفظ، احیا و ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران در پاسخ به این‌که به‌نظر می‌رسد، با توجه به مشکلی که مالک دارد (بیماری فرزند) او باید به فروش بنا رغبت بیش‌تری داشته باشد تا تخریب و ساخت‌وساز دوباره‌ی آن، چراکه پس از تخریب، مجبور به پرداخت هزینه‌ی زیادی برای ساخت‌وساز دوباره‌ی بنا خواهد شد، گفت: طبق ضوابط ما، ارزش ملک تحت ضوابط میراث فرهنگی تنزل می‌یابد. به همین دلیل، مالک انتظار دارد سازمان این ضوابط را بردارد. ضوابطی که تا ملک به ثبت نرسیده است، نمی‌توانیم اقدامات قانونی قطعی و جدی‌تری را روی آن داشته باشیم. ما در حال مذاکره در این زمینه هستیم و امیدوارم بتوانیم از عهده‌ی این کار برآییم.

افروند در ادامه، با اشاره به این‌که مالک دبستان دهخدا در شرایط روحی خاصی است، از کسانی که می‌توانند به او یاری برسانند، درخواست کمک کرد و افزود: این موارد چیزی است که احتمالا به‌تنهایی انجام نمی‌شود. به‌نظر می‌رسد، موارد فراوانی از این قبیل داریم که مالکان به‌دنبال حذف ضوابط میراث فرهنگی برای ملک‌های خود هستند تا بتوانند حقوق مالکانه‌ی خود را اعمال کنند و تملک، فروش، سرمایه‌گذاری و واگذاری برای ساخت‌وساز را روی بنای خود داشته باشند.

او بیان کرد: این چیزی است که ما در حوزه‌ی بافت‌های تاریخی، فراوان با آن برخورد می‌کنیم و به‌لحاظ کثرت آثار تاریخی، شرایط برای ما سخت شده است؛ اما چون این مورد استثنایی است، شهرداری به‌دلیل اعتباراتی که در اختیار دارد، می‌تواند کمک کند. براساس ضوابط سوم و چهارم توسعه، شهرداری به‌راحتی می‌تواند به این موضوع رسیدگی کند تا هم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نفس راحتی در این زمینه بکشد و هم مالک از فشارها آزاد شود و از سوی دیگر، بنای تاریخی حفظ شود.

وی اضافه کرد: اداره‌ کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران درباره‌ی بافت تاریخی و در ارتباط با تک‌تک پلاک‌ها با کم‌ترین و بیش‌ترین ارزش‌ها، اعتقاد راسخ دارد که اگر به این آثار ضربه‌ای وارد شود یا از بین بروند، بافت تاریخی آسیب فراوانی می‌بیند. همچنین معدود شواهد و نشانه‌های سیر تحول تاریخی در بافت‌های تاریخی استان تهران وجود دارند که اگر آسیب ببینند و از بین بروند، طبیعی است که ما چیزی را مشخصا و به‌طور آشکار از دست خواهیم داد.

دبستان دهخدا در انتهای خیابان صف (سپهسالار) نبش کوچه‌ی آزادی‌خواه و مقابل کوچه‌ی دیبا قرار دارد.

• < قبلی
• بعدی >