یادمان

خانه‌به‌دوشی موزه‌های تهران

خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه میراث فرهنگی ـ زمانی برای دیدن تابلوهای نقاشی پشت شیشه می‌دانستی که باید به موزه اختصاصی نقاشی پشت شیشه واقع در یک بنای قدیمی با معماری خاص بروی تا علاوه بر آن که آثار را ببینی، مجذوب بنا شوی. موزه هنرهای ملی نیز به همین ترتیب در ساختمان حوض‌خانه باغ نگارستان، بنایی متعلق به دوره قاجار قرار داشت، مکانی که یادآور زحمت و تلاش در جهت حفظ هنرهای ملی است.
 
از نقاط ضعف محل موزه نقاشی پشت شیشه می‌توان به این مطلب اشاره کرد که با توجه حجم  آثار و منفرد بودن و شاید ناشناخته ماندن، کمتر در برنامه تهران‌گردی قرار گرفته و گردشگران را به خود می‌خواند. در مورد موزه‌ هنرهای ملی نیز باید گفت آثار در محل زاده شدن خود قرار داشتند اما از آنجا که بنا در ساختمان اداری قرار داشت، زمان بازدید نیز محدود به ساعت اداری شده و از سوی دیگر دچار قوانین دست و پاگیر ورود به ادارات بود که خوشایند گردشگری نیست. اما از این نظر که نزدیک به بخشی از بافت تاریخی تهران یعنی میدان بهارستان و مسجد و مدرسه شهید مطهری (سپهسالار) و موزه صبا قرار داشت به راحتی می‌توانست در برنامه تهران‌گردی گنجانده شود.
 
در هر صورت فعالیت محدود این موزه‌ها برمی‌گردد به سال قبل، چرا که 26 دی ماه سال 89 اشیاء موزه هنرهای ملی با حفاظت گارد ویژه و دو روز بعد یعنی 28 دی ماه آثار موزه نقاشی پشت شیشه به مجموعه ارگ آزادی منتقل شدند تا موزه‌ای جدید شکل بگیرد.
 
انتقال آثار از موزه مبدا به ارگ آزادی دو بعد کاملا مثبت و منفی به همراه داشت از یک سو آثار تجمیع شده و دسترسی به آنها آسان‌تر می‌شد و در نتیجه بازدیدکنندگان بیشتری نیز مراجعه می‌کردند. اما از سوی دیگر ناخوشایند بود زیرا هویت این موزه‌ها را که ترکیبی از اشیاء و محل و بنای موزه بود، از بین برد.
 
به گزارشCHN  بیستم بهمن، موزه جدید افتتاح شد اما در فاصله زمانی کوتاهی کارش به تعطیلی کشید.
 
در حال حاضر یعنی در آستانه روز جهانی موزه مصادف با 28 اردیبهشت، آثار از ارگ آزادی جمع‌آوری شده و موزه‌های مبدا‌ نیز خالی از آثار تعطیل شده‌اند.
 
مشاهدات میدانی خبرنگار ما از موزه هنرهای ملی و موزه نقاشی پشت شیشه حکایت از وضعیت نامعلوم بازگشایی دوباره این موزه‌ها دارد.
 
موزه هنرهای ملی
موزه هنرهای ملی به همت مرحوم حسین طاهرزاده بهزاد از هنرمندان و نقاش و طراح نقشه قالی و مینیاتور شکل گرفت. سال 1309 استاد طاهرزاده موزه هنرهای ملی و اداره هنرهای ملی را با نام «مدرسه صنایع قدیمه» و به انگیزه احیاء و تجدید حیات هنرهای ملی و سنتی ایرانی بنا نهاد تا آنچه را که تحت تأثیر رابطه با کشورهای اروپایی تغییر یافته، به هویت اصیل خود بازگرداند. در این مدرسه اساتید بنام رشته‌های مینیاتور و تذهیب و تشعیر، نقشه قالی، قالی‌بافی، خاتم‌سازی، مخمل‌بافی و منبت و معرق و میناکاری را آموزش دادند و شاگردان ماهری ترتیب کردند. استاد محمدحسین صنیع خاتم و استاد حبیب‌ا... طریقی از هنرآموزان این مدرسه بوده‌اند که آثارشان نیز متعلق به موزه هنرهای ملی است.
 
موزه نقاشی پشت شیشه
نقاشی پشت شیشه از هنرهای قدیمی است که به احتمال زیاد در یکی از کشورهای چین، مصر یا روم باستان متولد شده است اما قدیمی‌ترین اثر متعلق به قرن سوم و چهارم پیش از میلاد در محدوده کشور ایتالیا است. در ایران نیز تاریخ ساخت و کاربرد شیشه‌های رنگی به دوره ایلامیان می‌رسد ولی تا کنون مدرکی قطعی از تزیین شیشه با رنگ یا نقاشی به دست نیامده است. بر اساس شواهد و مدارک نقاشی پشت شیشه یک هنر وارداتی است که از طریق بندر ونیز وارد ایران شده است. از جمله طرح‌هایی که در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به موضوعات گل و مرغ، روایات ملی و مذهبی و نقوش انسانی و حیوانی اشاره کرد. در این تکنیک می‌توان نقاشان معروفی از دوره زند، قاجار و پهلوی از جمله آقانجف، فتح‌اله آغاسی، استاد احمر و از دو دهه اخیر مهین عظیما و عفت رحیمی را نام برد.
 
لازم به ذکر است پیش از این آثار متنوع نقاشی پشت شیشه را در موزه تخصصی این هنر، در بنایی قدیمی مربوط به سال 1309 در خیابان سعدی می‌شد دید اما در حال حاضر به چند کار نقاشی پشت شیشه در نگارخانه مجموعه گلستان باید بسنده کرد.

• < قبلی
• بعدی >