نگاه روز
جمهوریهای پادشاهی
- نگاه روز
- نمایش از یکشنبه, 24 خرداد 1394 08:16
برگرفته از ماهنامه خواندنی شماره 86، سال سیزدهم، اردیبهشت و خرداد 1394، رویه 9
هـ. خشایار
سالهاست که در کنار نظامهای پادشاهی، جمهوری (با پسوندهای گوناگون)، گونهی تازهای از حکومت پیدا شده است.
در این نظام ها، افزون بر این که دوران حکومت حاکم وقت تمام عمر است (البته با برگزاری نمایشی انتخابات)، از پدر به پسر هم منتقل میشود که نمونهی بارز آن، جمهوری خلق کره و جمهوری اران (با عنوان دروغین آذربایجان) است. در جمهوری خلق کره (کره شمالی) اکنون سومین فرد از سلسلهی «کیم» بر تخت فرمانروایی نشسته است و در جمهوری آذربایجان نیز، سلطنت از «علی اوف» پدر به «علی اوف پسر» رسیده است. در جمهوریهای تازه پا گرفتهی خوارزم و فرارود (آسیای میانه) نیز کسانی که پس از فروپاشی اتحاد شوروی و با حمایت روسیه توانستند سکان قدرت را به دست گیرند، همچنان بر «گردهی مردم» سوارند و با توجه به این که خزانه مردم و نیروهای مسلح را در اختیار دارند، بر سلطهی خود، ادامه میدهند.
نور سلطان نظر بایف «پادشاه – جمهور» قزاقستان برای پنجمین بار ریاست جمهوری یا در حقیقت پادشاهی خود را بر این کشور مسجل کرد. مانند همهی انتخابات در نظامهای دیکتاتوری، نظربایف نیز 5/97 درصد را به خود اختصاص داد و دو تن از «زیر دستان» وی نیز که برای «خالی نبودن عریضه» کاندیدا شده بودند، روی هم رفته 5/2 در صد رای آوردند ؟!
عمرالبشیر که پس از پذیرش تجزیهی سودان که خواست اسراییل بود و اعلام چاکری به غرب، توانست به زندگی سیاسی خود ادامه دهد. وی نیز با 5/94 در صــد آرایی که به صنــدوقها ریخته شــده، برای بار چندم با «تکان دادن شمشیر» به ریاست جمهوری ـ پادشاهی سودان شمالی تکیه زد.
رحمان اوف پیشین و رحمان کنونی نیز از آغاز برپایی جمهوری تاجیکستان، بر تخت سلطنت تا جیکستان تکیه زده است و هر روز با ترفندهایی تازه میکوشد تا پایههای سلطهی خود را استوارتر کند.
مصریان با بر پایی انقلاب، رشتههای سلسلهی «مبارکیه» در مصر را پاره کردند و اجازه ندادند که پس از حسنی مبارک، فرزند او بر تخت فرعونهای مصر تکیه زند. گرچه «سیسی» هم در همان راه روان است؛ اما بدون دودلی نافرجام. همچنین است روش حکومت در ازبکستان، روسیه سفید (بلاروس) و قارهی آفریقا و کشورهای دریای کاراییب و...
البته در بسیاری از دیگر جمهوریها نیز که بر پایه «صندوق رای» بنا شدهاند، خبری از «مردم سالاری» و «حاکمیت مردم بر سرنوشت خود» وجود ندارد؛ گرچه پیشوند و پسوند دموکراسی (مردم سالاری) را بر خود گذارده باشند.