نام‌آوران ایرانی
استاد شجریان من با سعدی زندگی کرده‌ام
- بزرگان
- نمایش از شنبه, 04 ارديبهشت 1389 06:22
- بازدید: 6659
استاد آواز ایران با بیان اینکه "من با سعدی زندگی کرده‌ام" گفت: خواننده در وهله اول باید معنای شعر را خوب بداند و برای دانستن معنا باید موسیقی معنا را خوب بداند.
به گزارش خبرنگار مهر، روز گذشته و در فاصله میان برنامه‌های صبح و بعد از ظهر همایش "سعدی در غزل" بخشی از فیلم ضبط شده گفتگوی منتشرنشده تعدادی از سعدی‌پژوهان با استاد محمدرضا شجریان پخش شد که مورد توجه حاضران در همایش قرار گرفت.
این گفتگو در قالب میزگردی خصوصی تحت عنوان "موسیقی در غزل سعدی" و با حضور محمدرضا شجریان، ضیاء موحد، حسین معصومی همدانی، محمدجواد غلامرضا کاشی و محسن گودرزی اواخر سال 88 در شهر کتاب مرکزی برگزار شد.
در این میزگرد استاد آواز ایران به سابقه خواندن غزل‌های سعدی توسط آوازه‌خوانان ایرانی اشاره کرد و گفت: بسیار قبلتر از تاج اصفهانی و غلامحسین بنان، خوانندگانی بوده‌اند که غزل‌هایی از سعدی را به آواز خوانده‌اند اما برنامه‌ها و اجراها و صفحه‌های موسیقی که از آنها موجود است به قدری کم و اندک است که نمی‌توان درباره آنها قضاوت درستی کرد.
خوانندگان متاخر کمتر از حافظ و سعدی شعر خوانده‌اند
وی افزود: اساساً هم آنها از سعدی زیاد نخوانده‌اند مگر تک‌بیت‌ها یا دوبیتی‌هایی اما کسی مانند تاج اصفهانی بسیار زیاد از سعدی می‌خواند و من به شخصه بیشتر از همه کارهای او را دیده‌ام. البته بنان، فاخته‌ای، محمودی، خوانساری، شهیدی و گلپایگانی هم گهگاه از سعدی خوانده‌اند اما متاخرین کمتر به حافظ و سعدی پرداخته‌اند و بیشتر به دنبال غزل‌هایی بوده‌اند که مردم بیشتر می‌شنیدند.
من با سعدی زندگی کرده‌ام
شجریان درباره شعرهایی هم که خودش از سعدی به آواز خوانده است، گفت: من با سعدی زندگی کرده‌ام. بعد از او هم به ترتیب بیشتر از حافظ، عطار و مولانا خوانده‌ام.
در ادامه ضیاء موحد درباره غزل و ردیف‌خوانی در موسیقی ایرانی سخن گفت و با بیان اینکه ردیف‌خوانی مهمترین و در عین حال دشوارترین بخش موسیقی ماست، یادآور شد: اصولاً در ایران تصنیف‌خوانی در درجه دوم و سوم است اما ردیف‌خوانی با غزل‌خواندن گره خورده است.
وی دلیل اینکه خوانندگان قدیمی بیشتر شعرهای سعدی را برای خواندن انتخاب کرده‌اند در عاشقانه بودن آنها و در عین حال سهل‌الهضم‌تر بودنشان دانست و با بیان اینکه "شجریان غزل‌های زیادی را از حافظ خوانده است، با ذکر مثالی از او پرسید: واقعاً شما چگونه توانستید غزل دشوار "مرا چشمی است خون‌افشان ز دست آن کمان ابرو ..." را به آوار بخوانید؟!
شجریان نیز پاسخ داد: این غزل را برای فیلم "دلشدگان" خواندم و مخصوصاً هم آن را انتخاب کردم. البته قبول دارم که سعدی روانترین غزل‌ها را گفته است و خواندن آنها بسیار راحت است و خواننده خیلی با آنها مشکل ندارد و مثل شعر حافظ نیست که خواننده باید بگردد و بداند چه چیزی را انتخاب می‌کند.
خواننده در وهله اول باید معنای شعر را خوب بداند
وی اضافه کرد: خواننده در وهله اول باید معنای شعر را خوب بداند و برای دانستن معنا باید موسیقی معنا را خوب بداند و سیلاب‌ها را درست بخواند و اگر کمی اشتباه کند و آن سیلاب‌ها را پس و پیش بخواند، شیرازه کار از دست خارج می‌شود. پس خواننده باید شعر را بشناسد تا بتواند موسیقی شعر را بیان کند.
در ادامه از استاد آواز ایران سوال شد که کدام غزل سعدی را برای خواندن بر دیگری ترجیح می‌دهد؟ که شجریان در پاسخ گفت: هر چند وقت یکبار ممکن است یکی از کارها برایم دلنشین‌تر باشد اما فکر می‌کنم غزل "بگذار تا مقابل روی تو بگذریم ..." را که در سال 61 با آقای موسوی (نوازنده نی) اجرا کردیم، جالب باشد و اصولاً یکی از کارهای خوب همین "نوا" (آلبوم مربوط به این غزل) است.
در پایان این میزگرد غزل مذکور با صدای محمدرضا شجریان در سالن محل برگزاری همایش "سعدی در غزل" طنین‌انداز شد که با استقبال حاضران روبرو شد. همچنین در این مراسم بخش‌هایی از کنسرت "غوغای عشقبازان" که شجریان به همراه گروه موسیقی خودش در بزرگداشت سعدی اجرا کرده بود و نیز آواز غزل سعدی با مطلع "به جهان خرم آز آنم که جهان خرم از اوست ..." توسط استاد شهرام ناظری پخش شد.
دیدگاه‌ها
خوراکخوان (آراساس) دیدگاههای این محتوا