زیست بوم

معادن سنگ بلای جان آبگرم محلات - دوراهی حفظ محیط‌زیست یا ایجاد شغل

وجود معادن سنگ تراورتن در جوار منطقه گردشگری محلات در حالی بلای جان آبگرم این منطقه و محیط زیست شده که این معادن سهم عمده ای در اقتصاد این منطقه دارند و چشم پوشی از آنها برای مسئولان مشکل است.

خبرگزاری مهر: بخش عمده ای از اقتصاد شهرستان محلات بر دوش معادن سنگ این شهرستان است. وجود معادن متعدد سنگ تراورتن در شهرستان محلات این منطقه را به قطب سنگ تراورتن کشور تبدیل کرده است. برخی از این معادن آوازه ای جهانی دارند و از نظر کیفیت در دنیا کم نظیرند. تعدادی از این معادن در منطقه گردشگری آبگرم محلات واقع هستند که سهم عمده ای از تولید سنگ تراورتن کشور را به خود اختصاص داده اند.

وجود معادن سنگ تراورتن در این منطقه محلات حاصل از فعالیت چشمه های آبگرم بوده است، ولی در حال حاضر این معادن بلای جان آبگرم محلات شده اند و توسعه گردشگری این منطقه را تحت تاثیر قرار داده اند و گذشته از آن به گفته مسئولان فعالیت معادن، برخی مخاطرات زیست محیطی را نیز برای این منطقه به همراه داشته است.

گرد و غبار معادن سنگ باعث آلودگی هوا و تخریب پوشش گیاهی می شود

رئیس محیط زیست شهرستان محلات در گفتگو با خبرنگار مهر در این زمینه گفت: فعالیت معادن سنگ در محلات باعث ایجاد گرد و غبار شده و طی سال های اخیر تاثیرات نامطلوبی بر اقلیم آب و هوایی و پوشش گیاهی منطقه داشته است.

حمید عبادی اظهار داشت: اولین تاثیر نامطلوبی که فعالیت های معدنی بر محیط زیست دارند، ایجاد گرد و غبار و ذرات معلق است که آلودگی هوا را به دنبال دارد.

سنگ تراورتن حاوی ماده سیلیس است و زمانی که این ماده بر روی زمین نشست می کند بر اثر ترکیب با آب، ایجاد سختی و سفتی همچون سیمان می کند و پوشش گیاهی منطقه را تحت تاثیر خود قرار می دهد و ممکن است بر گونه های حیات وحش نیز به صورت غیرمستقیم تاثیر بگذارد
وی افزود: تاثیر دیگر اینگونه فعالیت ها، تخریب مناطق و پوشش گیاهی است. سنگ تراورتن حاوی ماده سیلیس است و زمانی که این ماده بر روی زمین نشست می کند بر اثر ترکیب با آب، ایجاد سختی و سفتی همچون سیمان می کند و پوشش گیاهی منطقه را تحت تاثیر خود قرار می دهد و ممکن است بر گونه های حیات وحش نیز به صورت غیرمستقیم تاثیر بگذارد.

عبادی با اشاره به دیدار چندی پیش استاندار از منطقه گردشگری آبگرم محلات، خاطرنشان کرد: معادن سنگ در منطقه آبگرم محلات، سرمایه گذاری های هنگفتی انجام داده اند و جلوگیری از فعالیت آن ها کار بسیار مشکلی است؛ البته استاندار مرکزی پیگیر موضوع است و قول داده است تا رسیدن به نتیجه، مساله را دنبال کند.

رئیس اداره محیط زیست محلات افزود: معادنی که در پایین دست منطقه آبگرم محلات احداث شده اند، باعث شده اند که دبی آب (حجم آب جابجا شده براساس مترمکعب بر ثانیه) چشمه های اصلی آبگرم کاهش یابد و حتی در برخی از این معادن به دلیل حفاری های صورت گرفته چشمه های جدید آبگرم ایجاد شده و باعث افت میزان آب چشمه های آبگرم در بالادست شده است.

وی ادامه داد: ضرباتی که بر اثر فعالیت های معدنی بر زمین وارد می شود از نظر ژئوفیزیکی، باعث ایجاد ترک هایی در صفحات سنگی زمین شده و سبب انتقال و هدررفت آب از این شکاف ها می شود و همین مساله فعالیت چشمه های آبگرم را تحت تاثیر قرار می دهد.

عبادی با بیان اینکه باید این امر به یک مطالبه مردمی بدل شود، تصریح کرد: بحث اقتصاد معادن مهم است، ولی به چه قیمتی؟ همیشه باید مساله هزینه فایده را در نظر گرفت. به جای فعالیت معادن، می توان یک سرمایه گذاری پایدار در حوزه گردشگری چشمه های آبگرم انجام داد که هم درآمد بیشتری دارد و اشتغال بالاتری ایجاد می کند و هم به محیط زیست منطقه صدمه وارد نمی کند.

فعالیت معادن سنگ موجب کاهش آب منطقه آبگرم کم شده است

یکی از فعالان گردشگری منطقه آبگرم محلات در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: چند سال است که آب چشمه های آبگرم افت شدیدی داشته است؛ قبلا چشمه های اصلی آبگرم، آب زیادی داشت، ولی اکنون کاهش یافته و حتی با انجام لایروبی نیز به وضع سابق بازنگشت.

رضا زندی اظهار داشت: کاهش آب منطقه آبگرم به خشکسالی ارتباطی ندارد چون یک آب زیرزمینی است و به آب های سطحی مربوط نیست.

وی افزود: از تعدادی معادن پایین دست منطقه آبگرم محلات، آب بیرون آمده است و چشمه های جدید ایجاد شده تا جایی که در یکی از معادن، استخر آب گرم درست کرده اند.

زندی با درخواست از مسئولان شهرستان و استان برای پیگیری این مساله، خاطرنشان کرد: اینگونه که اعلام شده قرار است فعالیت معادن لغو شود و یا پروانه شان تمدید نشود تا بیش از این منطقه گردشگری آبگرم دستخوش تغییر نگردد و امیدواریم با توجه به سرمایه گذاری هایی که صاحبان معادن در این منطقه انجام داده اند، از ادامه فعالیت در این منطقه خودداری کنند.

فعالیت معادن روند توسعه منطقه گردشگری آبگرم را به تعویق انداخته است

رییس اداره میراث فرهنگی و گردشگری محلات نیز به خبرنگار مهر گفت: یک منطقه نمونه گردشگری باید چشم انداز زیبایی داشته باشد در صورتی که معادن چشم انداز این منطقه را ویران کرده اند و بر گردشگری منطقه تاثیر نامطلوب به جا گذاشته اند.

علی مشهدی با بیان اینکه فعالیت معادن باعث افت حضور گردشگر در منطقه آبگرم شده است، اظهار داشت: برخی اوقات فعالیت معادن در مسیر آبگرم محلات که طبیعتا یک مسیر کوهستانی است، باعث بروز خطرات جانی برای مسافران شده است. وقتی گردشگر در جاده آبگرم با ده ها تریلی حاوی بار سنگ های چند تنی روبرو می شود، برای بار دوم به این منطقه وارد نمی شود و این یک تبلیغ منفی برای یک منطقه گردشگری است.

وی افزود: معادن باعث شده اند که روند توسعه منطقه نمونه گردشگری آبگرم کند شود و برخی معادن که در طرح هادی منطقه آبگرم واقع شده بودند، باعث شدند تصویب طرح هادی ماه ها به تعویق بیفتد.

مشهدی با اشاره به تشکیل کمیته نجات آبگرم در فرمانداری محلات گفت: با توجه به ابلاغ طرح هادی، اگر زیر ساخت های توسعه از جمله بحث چهاربانده شدن جاده آبگرم، گازرسانی و  تامین آب آشامیدنی منطقه سریعتر انجام شود، شاید بتوان به نجات این منطقه گردشگری امیدوار بود.

با تعطیلی معادن و صنایع سنگ محلات پنج هزار نفر بیکار می شوند

رییس اداره صنعت، معدن و تجارت محلات نیز در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: باید در خصوص تاثیر معادن سنگ بر روی محیط زیست کار کارشناسی صورت پذیرد و نمی توان کارها را بر اساس حدس و گمان پیش برد.

حسن سلیمی درخصوص مخاطرات زیست محیطی معادن محلات گفت: برخی معادن سنگ محلات ۴۰ تا ۵۰ سال است که فعال هستند، در صورتی که این مباحث چندسالی بیشتر نیست که مطرح شده اند. ما باید از تشکیلات خودمان دفاع کنیم و آنها نیز از تشکیلات خودشان ولی این کار باید در چارچوب قانون صورت گیرد.

وی ادامه داد: این موضوع که تمام مشکلات زیست محیطی به واسطه فعالیت معادن بوده است را نمی پذیرم و باید یک کار علمی در این زمینه صورت پذیرد.

رییس اداره صنعت، معدن و تجارت محلات با بیان اینکه از تصمیمات گرفته شده در خصوص تعطیلی یا محدودیت فعالیت معادن سنگ منطقه آبگرم بی اطلاع است، افزود: در زمینه کاهش دبی آب چشمه های آبگرم، اداره صنعت و معدن محلات دو سال پیش پیشنهاد داد گروهی کارشناس در منطقه حضور پیدا کنند و بررسی کنند که آیا فعالیت معادن باعث کاهش آب منطقه آبگرم شده است یا خیر، ولی این کار تاکنون انجام نشده است.

ما هم معتقدیم که باید زیرساخت های فعالیت معدنی در این منطقه گردشگری اصلاح شود و فکری برای گرد و خاک، سر و صدا و سایر مشکلات ناشی از فعالیت معادن در این منطقه شود، ولی در حال حاضر با وجود مشکلات اقتصادی کشور، اگر این پنج هزار نفر بیکار شوند، چه کسی پاسخگوست
وی افزود: معادن و صنایع سنگ، برای پنج هزار نفر در محلات اشتغال ایجاد کرده اند و هر کدام از این افراد سرپرست یک خانوار هستند. ما هم معتقدیم که باید زیرساخت های فعالیت معدنی در این منطقه گردشگری اصلاح شود و فکری برای گرد و خاک، سر و صدا و سایر مشکلات ناشی از فعالیت معادن در این منطقه شود، ولی در حال حاضر با وجود مشکلات اقتصادی کشور، اگر این پنج هزار نفر بیکار شوند، چه کسی پاسخگوست؟

سلیمی با بیان اینکه از نظر اداره صنعت و معدن مساله اشتغال اهمیت زیادی دارد، تصریح کرد: ما مطابق نیاز کشور، سیاست اشتغالزایی را دنبال می کنیم. روزی در محلات صنعت تریکو وجود داشت که دیگر اثری از آن نیست. صنعت قالی بافی آن نیز محو شده است. صنعت گل نیز کم کم از دور خارج می شود و مانند گذشته توان رقابت ندارد. تنها معادن و صنایع سنگ آن باقی مانده که اگر آن را هم از دست دهیم دیگر چیزی برایمان باقی نمی ماند.

اهمیت فعالیت های اقتصادی و ایجاد اشتغال حاصل از فعالیت معادن و صنایع سنگ در محلات مساله ای نیست که به سادگی بتوان آن را نادیده گرفت اما از طرفی محیط زیست را نیز نمی توان فدای هیچ مساله دیگری کرد چرا که بی توجهی به محیط زیست مخاطراتی را برای آینده ما و نسل های بعد از ما بر جای خواهد گذاشت که گاهی اوقات این مخاطرات به هیچ وجه قابل جبران نیست.

به نظر می رسد باید موازنه ای بین این دو مساله برقرار شود و در کنار فعالیت های اقتصادی، محیط زیست منطقه گردشگری آب گرم محلات نیز در امان بماند و از وارد شدن هرگونه خسارت به آن جلوگیری شود.

خبرنگار: محمدباقر شهبازی

• < قبلی
• بعدی >