ایران‌بوم

با آغاز سال نو تصمیم گرفتم تا با تورهای تهران گردی شهرداری منطقه‌ی 12 شهرداری تهران همراه شوم، تا شهری که در آن به دنیا آمدم را بهتر بشناسم. منطقه‌ی 12 شهرداری تهران منطبق بر بافت قدیمی تهران، یا تهران در روزگار سلسله‌ی قاجار است. حدود تقریبی این منطقه از سوی شمال به خیابان سپه، از سمت جنوب به خیابان مولوی، از غرب به خیابان شاپور(وحدت اسلامی کنونی) و از سوی شرق به خیابان سیروس( شهید مصطفا خمینی کنونی) منتهی می‌شود. دیگر خیابان‌های قدیمی این منطقه خیابان ناصر خسرو، فردوسی، حافظ، خیام، سعدی، امیر کبیر، 30 تیر، پامنار، درخونگاه، اکباتان، ملت، و باب همایون است.

در بیشتر شهرهای تاریخی دنیا، مانند رم و میلان، شهرداری‌ها اقدام به حفظ و نگهداری از بافت قدیمی شهر کرده و خیابان‌ها و کوچه‌های قدیمی را، به عابران پیاده اختصاص داده و سنگ‌فرش کرده‌اند. شهرداری منطقه‌ی 12 تهران نیز در همین راستا طی 5 سال گذشته اقدام به سنگ‌فرش کردن برخی از خیابان‌های بافت قدیمی تهران مانند خیابان باب همایون( «الماسیه‌ی» روزگار قاجارها) کرده‌است. همچنین از چند سال پیش، در روزهای نوروزی که تهران خلوت‌تر زمان‌های دیگر است، اقدام به برگزاری تورهای تهران‌گردی نموده که در نوروز 91 ( 4 تا 11 فروردین) با استقبال بسیاری از هم‌وطنان قرار گرفت. من هم در چند روز مهمان این تورها بودم.

بخش سوم: گذری در درخونگاه
درست است که درخونگاه یکی از محله‌های با ریشه و نام آشنای تهران برای ساکنان قدیمی تهران است، اما نسل جدید درخونگاه را با شاهکارهای اسماعیل فصیح، داستان نویس پر آوازه‌ی ایرانی، چون «دل کور»، «بازگشت به درخونگاه» و ... می‌شناسند. با قهرمان داستان‌های اسماعیل فصیح، جلال آریان ، همراه می‌شویم و کوچه پس‌کوچه‌های درخونگاه را می‌پیماییم.

محله‌ی درخونگاه از سمت شمال به خیابان 15 خرداد، از جنوب به خیابان مولوی، از شرق به خیابان خیام و از سمت غرب به شاپور (وحدت اسلامی کنونی) محدود است. برای بازدید از مکان‌های دیدنی محله‌ درخونگاه از 3 مسیر می‌توانیم راهی شویم؛

مسیر نخست ( خیابان 15 خرداد):
از ضلع جنوبی پارک شهر راه را از طریق خیابان‌ انصاری به سمت 15 خرداد پی می‌گیریم. هنگامی که به خیابان 15 خرداد برسیم، خیابان درخونگاه (شهید اکبرنژاد کنونی) درست مقابل ماست. اما پیش از پیمودن این مسیر می‌توانیم از کتابخانه و آکواریوم پارک شهر بازدید کنیم. پارک شهر در محله‌ی سنگلج تهران بنا شده و کتابخانه‌ی عمومی این پارک قدیمی‌ترین کتابخانه‌ی عمومی تهران است.

پس از رسیدن به گذر درخونگاه ، مسیرمان را از طریق گذر به سوی خیابان مولوی پی می‌‌گیریم. در این مسیر ابتدا به کلیسای تاریخی «گئورگ مقدس» که اکنون محل نگهداری سالمندان ارمنی است، می‌رسیم. پس از بازدید از این کلیسا می‌توانیم از خانه‌ای که پروفسور محمود حسابی کودکی خود را در آن گذرانیده‌است، بازدید کنیم. این خانه اکنون، «خانه‌ی فرهنگ محله‌ی درخونگاه» است.

مسیر دوم، خیابان شاپور (وحدت اسلامی کنونی):
مسیر خیابان شاپور را به سوی خیابان مولوی پیش می‌گیریم. در این مسیر می‌توانیم باشگاه ورزشی پولاد، محل تمرین جهان پهلوان تختی و همچنین کلانتری شاپور، از مراکز مهم شهربانی تهران قدیم را ببینیم. همچنین در این مسیر از «گذر وزیر دفتر» از گذرهای نام آشنای درخونگاه عبور می‌کنیم. استاد داریوش مهرجویی در این گذر چشم به جهان گشوده است. پس از پشت سر گذاشتن این گذر به میدان شاپور می‌رسیم، در ضلع شرقی این میدان یکی از مکان‌های دیدنی درخونگاه یعنی بازارچه‌ی قوام قرار دارد. پس از رسیدن به بازارچه‌ی قوام این بازارچه را به سوی شرق یعنی سوی خیابان خیام می‌پیماییم تا یکبار دیگر و اینبار از یک مسیر دیگر به خانه‌ی فرهنگ درخونگاه و کلیسای گئورگ مقدس برسیم.

اگر در خیابان شاهپور را به سوی خیابان مولوی پیش برویم و خیابام مولوی را پشت سر بگذاریم. به محله‌ی «خانی آباد» می‌رسیم جهان پهلوان تختی در این محله به دنیا آمده است و این محله محدوده‌ی خیابان‌های مولوی و شوش را در بر می‌گیرد.

مسیر سوم، خیابان خیام:
به زیارت امامزاده سید نصیرالدین از نوادگان امام محمد باقر(ع) در خیابان خیام می‌رویم که در زمان صفویان بنا شده و سپس مسیر خود را از طریق خیابان کارکن اساسی به سمت غرب و خیابان شاپور پی می‌گیریم تا یکبار دیگر به کلیسای گئورگ مقدس و خانه‌ی فرهنگ شاپور و بازارچه‌ی قوام برسیم.