زیست بوم

بی‌توجهی مسئولان به گنجینه طبیعی پارک ملی سیاهکوه

نمایش از سه شنبه, 31 تیر 1393 18:34

بازدید: 6389

مهندس نرگس روحانی
کارشناسی ارشد مدیریت محیط زیست
هموند انجمن حمایت از حیوانات ایران

پارک ملی سیاهکوه بعنوان تنها پارک ملی استان یزد زیستگاه گونه‌های نادر جانوری و گیاهی است اما این گونه‌های نادر به دلیل بی‌توجهی مسئولان استانی و کشوری محیط زیست و منابع طبیعی در معرض تهدید قرار گرفته‌اند.

120 هزار هکتار منطقه حفاظت شده سیاه کوه و 80 هزار هکتار مساحت منطقه پارک ملی سیاهکوه است که تنها 4 محیط بان زحمتکش و عاشق و کوشا، مسئولیت حفاظت این مساحت وسیع را به دوش می‌کشند.
بر اساس مصوبه شماره 293 شورای عالی محیط زیست وقت در تاریخ 12 / 11 / 86 ، 80 هزار هکتار از منطقه حفاظت نشده آن پارک ملی عنوان گرفت و عنوان پارک ملی یعنی منطقه ای است شامل یک یا چند اکوسیستم که از سوی بشر چندان صدمه ای ندیده و یا کاملا سالم مانده و صورت طبیعی خود را حفظ نموده است و هر نوع استفاده و دست درازی از طرف بشر که باعث تغییر و یا بر هم زدن تعادل اکولوژیک در این مناطق گردد و مانند استخراج معدن به شکار، ایجاد ساختمان مسکونی و تعلیف و استخراج آبهای زیر زمینی غیر مجاز می باشد ( زنده یاد کامبیز بهرام سلطانی ).

پارک ملی سیاهکوه در محدوده بین استان‌های یزد و اصفهان واقع شده یعنی 4/2 آن در استان اصفهان و 4/2 آن در استان یزد اما تمام پارک تحت مدیریت محیط زیست یزد و بالاخص شهر اردکان قرار دارد و در حفاظت هیچ همکاری بین ادارات اصفهان و یزد صورت نمی‌گیرد.

بر خلاف قوانین پارک ملی، 12 سال است که معدن خاک در وسط پارک بهره برداری می‌شود که این معدن که فلدسپات و آهن دارد با پوکه های باریت و فلوسپات و آهن و کائولن که از زیر زمین به روی زمین پارک ملی می ریزد و با تردد های متعدد کامیونها فضای پارک را شدیدا آلوده و تخریب می کند و علی رغم اینکه این معدن مرغوبیت هم ندارد و صرفه اقتصادی آنچنانی در بر ندارد اما همچنان سالهاست با پراکنش خاک صنعتی و خاک آهن در محیط پارک با تردد کامیونها باعث بهم خوردن تعادل طبیعی زیستگاه و اکوسیستم پارک شده است که بر خلاف قوانین پارک ملی می باشد.

از دیگر برکات این پارک ملی بکر در منطقه سبزه چاه وجود یک فقره دامدار جهت تعلیف دام است آن هم از نوع شتر که آنقدر از حفاظت دام‌هایش مطمئن است که حتی زحمت گرفتن ساربان را هم بخود نداده و هر از چند وقت هم با دهها ماشین خودرو شاسی بلند بدون اجازه از محیط زیست اردکان وارد پارک شده و به بهانه سرکشی به بنایی که بالای تنها منبع آب دائمی پارک ملی سیاهکوه با آن همه جمعیت و تنوع گونه ای جانوری ایجاد کرده می آید و این دامدار که با کوبیدن لوحی خود را یدالله قا سمی با پلاک ثبتی .... بر روی ساختمان کنار چاه معرفی کرده از اداره مرتعداری نائین از سال 80 اجازه تعلیف گرفته و گویا صاحب 250 واحد شتر در منطقه می باشد با اینکه حیات وحش مرز سیاسی نمی شناسد محیط زیست اصفهان که نصف این پارک در استان اصفهان است نیم نگاهی هم به پارک ملی سیاهکوه نمی کند اما منابع طبیعی اصفهان( شهرستان نائین) بخود اجازه داده که این خان با نفوذ دام هایش را در پارک ملی سیاهکوه چرا بدهد !! سازمان محیط زیست که ادعای حفاظت از گونه روبه انقراض یوزپلنگ را دارد با اینکه در سال 86 و 88 و 90 تصویر یوزپلنگ ماده همراه 3 توله اش در این پارک ملی ثبت شده اما هیچ توجه قابلی به این پارک ملی بکر ندارد. چگونه است که یک خان با نفوذ ، 13 سال با خیال آسوده گله های شتر را در این پارک ملی رها کند و حتی تنها چاه آب دائم این پارک را قفل بزند و سازمان محیط زیست با آن همه توان قانونی عریض و طویل از پس خرید این تنها چاه اب دائم این پارک بر نیامده و هنوز ادعای حفاظت از تنها باقیمانده یوزپلنگ در منطقه را دارد ؟؟؟؟؟
کنار تنها چاه آب دائم منطقه آتشجوری قرار دارد که می بایست شیب کافی برای استفاده انواع جانوران منطقه اعم از پرنده و پستاندار باشد که آن نیز طوری دستکاری شده که فقط شتر از آن استفاده کند و گودالش غرقاب پرندگان پارک شده است لازم به تذکر است که شتر در یک نوشیدن 200 لیتر آب را یک جا می نوشد و این منطقه که متوسط بارندگی سالانه آن 48 میلی لیتر برآورد شده از ماه خرداد به بعد با افزایش دما با بحران آب روبرو می شود و محیط زیست یزد برای رفع مشکل کم آبی با ایجاد آبخوان و آب انبار کنار دره های سیاه کوه بدنبال جمع آوری آبهای جاری منطقه است که تنها زمان بارش باران فصلی با گنجایش 100 متر مکعب پر می شود تا به صورت قطره قطره وارد آبشخور شود تا جانوران تشنه خود را سیراب کنند اما با وجود گله های رها شده دام آنهم از نوع شتر امیدی برای باقی ماندن آب آن هم در فصل گرما برای سایر جانوران نمی ماند!.
حجم هر آب انبار 120000 متر مکعب آب است و تانکر اداره یزد 12000 متر مکعب گنجایش دارد یعنی این تانکر برای پر کردن این آب انبار 10 بار باید بیاید تا این آب انبار پر شود یعنی 1100 کیلومتر برود و بیاید ، کمبود بودجه مالی کافی برای توجه این پارک ملی بشدت مشهود است. در منطقه کوه قاسم وزیر، چاه آبی قرار دارد که شیفتگان طبیعت آن را هدیه به پارک ملی کرده اند که آب انبار آن نیاز به تعمیر لازم دارد در منطقه چهل تغار آب انبار قبر مجید نیز مدتهاست بدون تعمیر بی مصرف مانده است . تملیک چاه های آب های موجود در منطقه از چنگ دامداران محلی و تعمیر آب انبارهای قاسم وزیر و قبر مجید در منطقه چهل تغار و احداث آب بند در دره های مشرف به پاسگاه و تعمیر تلمبه بادی چاه آب شور در منطقه رودخانه چهل تغار از اقدامات لازم برای نیاز آبی جانوران پارک ملی سیاه کوه در تابستان امسال است که ظاهرا بدلیل کمبود مالی اداره محیط زیست یزد این تعمیرات به تعویق افتاده است.

منطقه پارک ملی سیاه کوه یکی از مناطق زیستگاه مناسب یوزپلنگ ایرانی است که امنیت حاکم بر منطقه ظرف چند سال گذشته باعث احیای جمعیت علفخوران ( جبیر و قوچ و میش ) و موجب گرا یش مجدد این گونه نادر به عرصه‌های دشتی و تپه ماهور شده است که به غیر از این جانوران 19 گونه جانور در این منطقه شناسائی شده که از این تعداد 8 گونه (از آن جمله کاراکال، شاه روباه) به عنوان الویت‌های حفاظتی مطرح هستند همچنین 11 گونه پرنده (از جمله عقاب شاهی ، بالابان ، شاهین ، هوبره) نیز در این پارک واجد ارزش حفاظتی هستند که در معرض خطر انقراض قرار دارند و از اهمیت بالایی بر خوردارند.

در گزارش های بعدی منتظر خصوصیات مشکلات سایر مناطق محیط زیست باشید.

آب حتی قطره‌قطره باشد در بیابان ارزش دارد