یادمان

از پاپوش‌های کاخ گلستان تا چرای گوسفندان!

بازدید‌کنندگان درحالی پابرهنه در تالار سلام کاخ گلستان چرخیدن که موزه خلیج‌فارس هم بازدید‌کنندگانش را با یک قایق موتور غافلگیر کرد. این درحالی بود که گوسفندان هم در کوشک ساسانی اردشیر چرخیدن و سیلی زمان صورت بهرام دوم را متلاشی کرد.

adidas calabasas cream factory san jose menu - GZ3194 - adidas Ultra Boost 2021 White Multicolor | nike fashion

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ در هفته سپری شده حوزه میراث‌فرهنگی باز هم خبرساز شد، بازدید‌کنندگان در تالار سلام پابرهنه گشتند، گوسفندان در کوشک ساسانی اردشیر چریدن و موزه خلیج‌فارس، تعمیرگاه قایق موتوری شد! اما در این هفته خبر امیدوارکننده‌ای هم به‌گوش رسید باستان‌شناسان به پایتخت بازگشتند.
 
به‌گزارش‌ CHN، موزه خلیج فارس هرمزگان باز هم بازدیدکنندگانش را غافلگیر کرد. قایق پرشن گلفی که نیاز به تعمیر دارد، درست ورودی موزه کار گذاشته شده است؛ با این‌حال مسئولان موزه درباره دلیل قرارگیری این قایق اطلاعاتی نمی‌دهند. این موزه، مهمترین موزه جنوب ایران است که می‌تواند در برابر سایر کشورهای حوزه خلیج فارس از تاریخ این سرزمین دفاع کند.
 
ورودی موزه خلیج‌فارس هرمزگان این روزها مهمان ناخوانده‌ای دارد، یک قایق پرشن گلف که نیاز به تعمیر دارد، درست ورودی این موزه کار گذاشته شده‌است.
 
اطلاعات به دست آمده در مورد این قایق نشان می‌دهد که نه تنها این قایق تاریخی نیست، بلکه نیاز به تعمیر داشته و چون تعمیر نشده به حیاط این موزه منتقل شده‌است. به جز این قایق، اشیاء در حال تعمیری نیز در گوشه و کنار حیاط نابسامان این موزه دیده می‌شود.
 
معدن سنگ زیر پای قلعه امام را خالی کرد!
پیشروی فعالیت‌های معدن سنگ، در حریم قلعه امام مریوان مقدمات تخریب بقایای تاریخی آن را فراهم کرد. این درحالی است که بخش عمده‌ای از قبور تاریخی قلعه در طول زمان ویران شده است. قلعه امام از جمله بناهای ثبت شده میراث‌فرهنگی و مورد احترام مردم مریوان به شمار می‌رود.
 
بیش از 10 سال است معدن سنگ زیر پای قلعه امام مشغول فعالیت است. فعالیت‌ها تا جایی پیش رفته که احتمال ریزش و تخریب کامل بقایای قلعه امام نزدیک است. این درحالی است که نزدیک معدن سنگ و زیر قسمت شاه‌نشین قلعه، دانشگاه آزاد مریوان واقع شده که باستان‌شناسان و کارشناسان میراث‌فرهنگی ساخت و سازهای دانشگاه را بسیار نگران کننده توصیف می‌کنند.
 
 

قلعه مریوان که روی کوه امام قرار دارد، در استان کردستان، جنوب شهرستان مریوان واقع شده است. بر اساس برخی از مستندات تاریخی این قلعه به‌مدت 3 قرن یکی از مکان‌های حکومتی امیران بابان و اردلان بوده است. نام کوه امام از نام «شیخ احمد بن انبار نعیمی الحسنی» گرفته شده که در سده 8ه. از طرف امیر حمزه بابان به عنوان پیش نماز و امام جماعت مسجد سرخ منسوب شده که همزمان با ساخت قلعه از طرف امیر حمزه بابان فرمان ساخت مسجد هم داده شده بود.
 
یکی از باستان‌شناسان شهرستان مریوان با اعلام این خبر به CHN می‌گوید: «بیش از 10 سال است که معدن سنگ زیر قسمت شاه‌نشین قلعه دوم مشغول به فعالیت است به‌طوری که پیشروی فعالیت‌هایش به حریم قلعه کاملا محسوس است».
 
این باستان‌شناس که ادامه می‌دهد: «به‌دلیل نبود اطلاع رسانی و رسیدگی متولیان میراث‌فرهنگی بسیای از قبور قهرمانانان قلعه در اثر گذر زمان تخریب و بخشی از آن‌ها شکسته‌اند».
 
سیلی زمان صورت بهرام دوم را متلاشی کرد
نقش‌برجسته بهرام دوم سالهاست که در گوشه‌ای از ملک شخصی رها شده است، آنهایی که به‌صورت اتفاقی این اثر دوره‌ ساسانی را دیده‌اند، در بدترین شرایط حفاظتی ممکن توصیف‌اش می‌کنند. چنانچه یکی از باستان‌شناسان به‌تازگی خبر از نابودی صورت مردی می‌‌دهد که سیلی زمان چیزی از آن باقی نگذاشته است.
نقش‌برجسته‌های ساسانی در شرایط مناسبی به‌سر نمی‌برند. برم دلک که نمونه مشابه نقش برجسته گویوم یا همان بهرام دوم است درحال‌حاضر یکی از نقش‌های آن به‌دلیل آسیب‌های انسانی و طبیعی از بین رفته است. این درحالی است که گویوم یا همان نقش بهرام دوم در گوشه ای از ملک شخصی بدون هیچگونه مرمتی رها شده است.
 
نقش برجسته گویوم که در 27 کیلومتری شمال غربی شیراز واقع شده با شماره ثبت 937 در سال 1354 به ثبت ملی رسید. این اثر تاریخی نزدیک روستای گویوم و در ملک شخصی فردی که خارج از ایران به‌سر می‌برد رها شده است. چنانچه امکان دیدن این نقش برجسته بدون رضایت باغبان به‌هیچ وجه امکان‌پذیر نیست.
 
«میلاد وندایی» باستان‌شناس در اینباره به CHN می‌گوید: نقش برجسته گویوم که تصویری از بهرام دوم را نشان می‌دهد بر صخره‌ای داخل باغ خصوصی قرار گرفته است. چندی پیش که از آن دیدن کردم متوجه شدم بخش عمده ای از صورت بهرام دوم کاملا محو و از بین رفته است.
 
خرید کاورهای پلاستیکی برای استفاده بازدید کنندگان تالار سلام
پیگیری های خبرگزاری CHN درباره نبود کاورهای پلاستیکی و تردد پا برهنه برخی بازدید کنندگان تالار سلام در کاخ گلستان، باعث شد تا مسئولان کاخ گلستان اقدام به خرید کاورهای پلاستیکی کنند تا بازدید کنندگان به دلیل محدودیت در تعداد کاورهای پارچه ای، پا برهنه در تالارهای سلام و آینه قدم نزنند.
 
پیگیری های خبرگزاری CHN درباره نبود کاورهای پلاستیکی و تردد پا برهنه برخی بازدید کنندگان تالار سلام در کاخ گلستان، باعث شد تا مسئولان کاخ گلستان اقدام به خرید کاورهای پلاستیکی کنند تا بازدید کنندگان به دلیل محدودیت در تعداد کاورهای پارچه ای، پا برهنه در تالارهای سلام و آینه قدم نزنند.
 
 

مسعود شریفی، رئیس مجموعه فرهنگی کاخ گلستان در گفت و گو با خبرگزاری CHN از خرید کاورهای پلاستیکی برای استفاده بازدیدگنندگان تالارهای سلام و آیینه مجموعه کاخ گلستان خبرداد و گفت: حدود 7 میلیون تومان برای خرید کاورهای پلاستیکی هزینه شده است.
او با تاکید بر این که مدت زمان کوتاهی به دلیل اتمام کاورهای پلاستیکی، بازدیدکنندگان از کاورهای پارچه ای استفاده می کردند، تصریح کرد: در روزهای گذشته کاورهای پلاستیکی خریداری شده است و لازم نیست بازدید کنندگان از کاورهای پارچه ای استفاده کنند یا با پای برهنه از تالار سلام بازدید کنند.
 شریفی همچنین درباره بی استفاده ماندن دستگاه های اتوماتیک کاور کفش توضیح داد: این دستگاه ها، تنها نمونه مرغوب از دستگاه های کاور کفش در ایران هستند که نیازمند سرویس و پشتیبانی مستمر است. اما مشکل اصلی ما این است که شرکت فروشنده این دستگاه ها چنان که باید وظیفه خود درباره پشتیبانی را انجام نمی دهد و در مواقعی دستگاه ها بی استفاده می مانند.
 
چرای گوسفندان در کوشک ساسانی!
کوشک اردشیر متعلق به دوره ساسانی تنها 500 متر با گور دخترهخامنشی فاصله دارد. بناهایی که در فاصله نزدیک به‌هم جان می‌دهند و ناقوس مرگ آن‌ها در میان گله‌ای از گوسفندان و هی هی چوپانان گم می‌شود. بارها در خبرها شنیده‌ایم که هر دوی این بناها آغل گوسفندان شده است!
 
یک یا دوفصل مرمت و سه یا چهار مقاله تنها سهم مطالعات و پژوهش‌ها از کوشک اردشیرساسانی تا گوردختر هخامنشی است. هر دوی این بناها ثبت ملی شده‌اند اما بدون آنکه تعیین حریم شوند در بدترین شرایط حفاظتی قرار گرفته‌اند. حالا دیگر شعارهای تمام قد از فرهنگ و حفاظت از میراث‌فرهنگی پشت کوشکی پنهانی شده که تبدیل به آغل گوسفند و بنای 2500 ساله هخامنشی که مرغ‌ها در آن دانه می‌خورند شده است.
 
 

کوشک اردشیر در حال‌حاضر دارای مشکلات عدیده‌ای است چنانچه نداشتن تعیین حریم مهمترین معضل به‌شمار می‌رود. در حال‌حاضر در فاصله 6 متری از کوشک کشاورزی صورت گرفته و زمین مرتب شخم می‌خورد.
بازگشت باستان‌شناسان به پایتخت
بازگشت پژوهشکده باستان‌شناسی کشور به موزه ایران باستان و مدیریت عباس مقدم با تغییر و تحولات بسیاری همراه شده است. می‌گویند باستان‌شناسی زنده می‌شود اما هنوز هم برای حیات دوباره نفس کم می‌آورد.
 
«مهدی رهبر» یکی از باستان‌شناسان پیشکسوت، این انتخاب را امتیاز بزرگی برای پژوهشکده و کارشناسان آن می‌داند. چراکه به اعتقاد وی تاکنون به واسطه­ی گمارده شدن برخی افراد نا آشنا به این حوزه، باستان‌شناسی راه خطا طی کرده بود و عملکرد آن رضایت‌بخش نبوده است.
 
از نظر این باستان‌شناس، نه‌تنها کارشناسان ملزم به حمایت از همکار خود هستند بلکه باید از این فضای به­وجود آمده نهایت بهره‌ را برده و با هدایت چنین مدیرانی تلاش کنند تا پژوهشکده باستان‌شناسی در مسیر اصلی‌اش حرکتی رو به رشد داشته باشد.
 
در این میان «کامیار عبدی» یکی از منتقدان فضای فعلی باستان‌شناسی کشور نه‌تنها بازگشت پژوهشکده را به خانه اصلی‌اش اقدامی مثبت ارزیابی کرد، بلکه در رابطه با عملکرد پژوهشکده باستان‌شناسی در طی این سال‌ها چنین می‌گوید: «وضعیت پژوهشکده باستان‌شناسی را باید در قالب کلی سازمان میراث‌فرهنگی بررسی کرد. از آنجایی‌که بعد از سوء مدیریت‌های پیشین، سازمان میراث‌فرهنگی تبدیل به آدم مجروح و ضربه‌خورده‌ای شده است که همچنان در حالت گیجی به‌سر می‌برد به‌تبع آن باستان‌شناسی و پژوهشکده هم در همین شرایط سیر می‌کنند. پژوهشکده زیرمجموعه­ی پژوهشگاه است و پژوهشگاه هیچ برنامه مشخصی ندارد».
 
به‌گفته این باستان‌شناس طی 2 سالی که پژوهشکده در شیراز به‌سر می‌برد فعالیت‌هایش بسیار کمرنگ، ضعیف و افسارگسیخته شده بود. سوء مدیریت شدیداً جریان داشت اما با ورود فردی چون عباس مقدم که با مسائل و گره‌های کور این حوزه کاملاً آشناست احتمال اینکه این نقیصه جبران شود بسیار زیاد است. البته مرتفع ساختن آسیب‌ها تنها زمانی میسر است که فرصت کافی به چنین مدیرانی داده شود.

• < قبلی
• بعدی >