ایران‌بوم

به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در شرقی‌ترین نقطه‌ی استان اصفهان، در مرکز کویر طبس در روستای بیاضه‌، مردهای روستا هنگام زدن قباله‌ی همسران‌شان به جای انداختن زمین و خانه پشت آن، اتاقی از قلعه‌ی بیاضه را پشت سند می‌زدند. تا این بنای ارزشمند روستا برای همه‌ی اهالی ماندنی و خاص باشد؛ اما این رسم تا زمانی در روستای بیاضه رایج بود که قلعه اتاق و فضای کافی داشت، ولی حالا روستاییان رسم شهرنشین‌ها را دنبال می‌کنند، چون حتا اگر بخواهند هم رسم قدیم را داشته باشند، دیگر اتاق باقی نمانده است.

قلعه‌ی پنج طبقه‌ی بیاضه با حدود 280 اتاق و داشتن امکاناتی مانند مسجد‌، آسیاب و چاه آب و خندقی که دورتادور قلعه را با بیش از 10 متر عرض دربر گرفته بود و حالا پر شده است، تاریخ معاصر را با 1500 سال پیش پیوند می‌زند.

یک عضو خوشه‌سار بوم‌گردی درباره‌ی این رسم به خبرنگار ایسنا‌ توضیح داد: در چند قرن اخیر، همه‌ی مردم روستا اموال باارزش و غله‌ی خود را مانند خرما و کشمش در آنجا نگه می‌داشتند و در مواقع خطر مانند حمله‌ی راهزنان، اهالی روستا به این قلعه پناه می‌بردند. همچنین در آن زمان، با توجه به نوع ساخت قلعه که خانه‌ی فرمانروای روستا در مرکز روستا و به ترتیب طبقه‌ی اقتصادی اهالی‌، دیگر خانه‌ها اطراف آن خانه قرار داشتند، ترتیب قرارگیری اتاق‌های قلعه نیز به همین شکل بود. بعد از مدتی اتاق‌های قلعه که دیگر جزو اموال باارزش روستای بیاضه بودند، پشت سند قباله‌ی زنان روستا انداخته می‌شدند.

مازیار آل داوود ادامه داد: این کار به وضعیت اقتصادی اهالی روستا بستگی داشت؛ هر کسی که از نظر طبقه‌ی اجتماعی و اقتصادی بالاتر بود، اتاقی که پشت سند قباله‌ی همسرش می‌انداخت در طبقات بالاتر قلعه قرار داشت و هر کسی که پایین‌تر بود، اتاق‌های طبقات پایین را می‌توانست پشت قباله‌ی همسرش بیندازد.

او همچنین درباره‌ی وضعیت کنونی قلعه‌ی بیاضه اظهار کرد: در مرحله‌ی نخست مرمت این قلعه، دیوارها و برج قلعه را مرمت کردم؛ ولی بعد از آن، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان ادامه‌ی مرمت را انجام می‌دهد. اکنون نیز کار مرمت و بازسازی قلعه در حال انجام است.

به گزارش ایسنا، قلعه‌ی بیاضه باقی‌مانده از دوره‌ی ساسانی است که مدتی برادر حسن صباح در آن سکونت داشت. معماری این قلعه منحصربه‌فرد است به‌گونه‌ای که جدای از پله‌هایی که اتاق‌ها و حجره‌ها را به یکدیگر وصل می‌کند، گذر اصلی این قلعه از طبقه‌ی پنجم تا اول با حالت چرخشی و شیب‌هایی که دارد، به شک رمپ ساخته شده و هیچ پله‌ای در آن استفاده نشده است.

این قلعه شکلی زیگوراتی دارد و قطب گردشگری روستای «مصر» است که 11 دی‌ماه 1380 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

سمیه ایمانیان