ایران‌بوم

ـ تپه تاریخی مصلا همدان در حالی همچنان رو به تخریب است که گفته می‌شود تا دو سال قبل قلعه‌ای اشکانی روی این تپه وجود داشته که برای ساخت شبستان مصلا همدان از بین رفته است. بر همین اساس احتمال می‌رود که این تپه قدمتی بیش از 2000 سال داشته باشد. گفته می‌شود که تا کنون بیش از 400 درخت روی این تپه قطع شده است.

به گزارش CHN تپه مصلا یکی از تپه‌های باستانی داخل شهر همدان است. از آنجایی که در گذشته نماز عیدین در فراز آن اقامه می‌شده است به این نام معروف می‌شود. طبق نظر کارشناسان به نظر می‌رسد تپه مصلا در جهت تپه سنگ شیر و هگمتانه قرار دارد و احتمالا به هم پیوسته بوده‌اند.

«مهرنوش نجفی راغب»، عضور شواری اسلامی شهر همدان و عضو کمیسیون ماده 7 فضای سبز درباره تخریب‌های صورت گرفته در این تپه باستانی به CHN گفت: «تا دو سال قبل بقایای قلعه‌ای که گفته می‌شود احتمالا به اشکانیان تعلق داشته روی تپه مصلا دیده می‌شد که با آغاز پروژه ساخت مصلا همدان، بقایای این قلعه تخریب شد.»

وی در ادامه گفت: «این تپه در طرح تفصیلی سال 1385 به عنوان کاربری فرهنگی و مذهبی دیده شده و بر همین اساس ساخت مصلا روی آن آغاز شده است.»

این ساخت و سازها در حال ادامه دارد که به دلیل وجود قلعه‌ای باستانی روی آن باید مورد پژوهش‌های باستان‌شناسی قرار می‌گرفت. این درحالی است که نه تنها این پژوهش‌ها انجام نگرفته است که قلعه باستانی روی تپه نیز تخریب شده است.

«بابک مغازه‌ای»، دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی کهن‌دژ در همدان با اعلام این مطلب که پیوسته‌گی تپه مصلا با تپه هگمتانه اهمیت تاریخی آن را دو چندان می‌کند به CHN گفت: «تپه مصلا به طور پیوسته با تپه هگمتانه متصل است. گویی این تپه کوچک میان خود دره‌ای به وجود آورده باشند. از آنجایی که کاوش‌های باستان‌شناسی سه سال گذشته در تپه هگمتانه نشان داد که این محوطه باستانی به دوره اشکانی تعلق دارد، قلعه روی تپه مصلا اهمیت دو چندان یافت. زیرا احتمالا آن قلعه به طور مشخص با آنچه در تپه هگمتانه بوده، در ارتباط بوده است.»

مغازه‌ای درباره قلعه باستانی تپه مصلا می‌گوید: «این قلعه که امروز به دلیل ساخت و سازها اخیر از بین رفته احتمالا در دوره اشکانیان ساخته شده و در دوره اسلامی هم مورد استفاده قرار گرفته است.»

به گفته وی بقایای قلعه به خوبی در عکس‌های اشمیت قابل مشاهده بوده و این موضوعی نیست که از دید باستان‌شناسان پنهان بوده باشد.

پیش از ساخت مصلا همدان روی این تپه باستانی، ساخت کتابخانه‌ای آغاز شده بود که دو سال قبل به بهره‌برداری رسید. به گفته نجفی این کتابخانه روی آثار ساخته نشده و در کنار تپه قرار گرفته است.

درختان، قربانی دیگر ساخت و سازهای تپه مصلا
قربانیان ساخت و ساز روی تپه مصلا تنها به تخریب قلعه باستانی و احتمالا آثار به‌جای مانده آن خلاصه نمی‌شود. آغاز این ساخت و سازها با قطعه بیش از 400 درخت همراه شد.

مغازه‌ای درباره درختان تپه مصلا به CHN می‌گوید: «درختان تپه مصلا پیش از انقلاب و طی طرحی به صورت جنگل انبوه روی تپه کاشته شدند. وجود این درختان قلعه را هم مورد حفاظت قرار می‌داد اما با آغاز ساخت و سازها و تخریب قلعه قطع درختان هم آغاز شد.»

گفته می‌شود که قطع درختان همچنان ادامه دارد. نجفی دراین باره می‌گوید: «تا کنون 400 درخت قطع شده و شاید چندبرابر این رقم درخت باقی‌مانده باشد که در خطر خشک شدن و قطع قرار گرفته‌اند.»

به نظر برخی از تاریخ‌نگاران این تپه در دوره‌های پیش از اسلام با رونق بوده و برج و باروئی داشته که ویرانه‌هایش باقی‌مانده بود. گرچه بعضی از صاحب‌نظران کاخ‌های دولت ماد را در فراز آن می‌دانند ولی در دوره پارت‌ها تپه مصلا دارای استحکامات نظامی بوده و برخی آثار پیدا شده از آن دوره موید این نکته‌است.

تپه مصلا یک محوطه باستانی بوده و آثار مدفون آن تنها به وجود قلعه خلاصه نمی‌شود. این درحالی است که نه تنها قلعه باستانی آن تخریب شده که ساخت مصلا و بخش‌های مختلف آن همچنان ادامه دارد.