خبر

کودک و بی خوابی

برگرفته از روزنامه اطلاعات

مسائل مربوط به خواب کودکان یکی از مهمترین دغدغه‌های فکری پدرها و مادرها محسوب می‌شود. ممکن است بسیاری از پدرها و مادرها این سوال در ذهن شان مطرح شود که چگونه باید کودکان خویش را راضی کنند تا به موقع و سر وقت بخوابند. ممکن است کودک خردسالی داشته باشید و بخواهید از همین دوران کودکی عادت‌های صحیح در مورد خوابیدن را به او یاد بدهید، عادت‌های که یک عمر همراه او باشند. درست است که بسیاری از کودکان، مشکلات مزمن خواب دارند و به راحتی راضی نمی‌شوند که به موقع و سر وقت بخوابند و ممکن است مثل بزرگسالان در طول روز خواب‌آلود باشند ولی می‌توان اقداماتی انجام داد تا کودکان به موقع و راحت‌تر بخوابند در این صورت خودتان نیز راحت‌تر خواهید شد. ‏

خواب نوزادان ‏

نوزادان بیشتر اوقات خواب هستند. شاید به ندرت در طول شبانه روز بیدار بمانند. اما تدریجا ساعت‌های خواب شان کمتر می‌شود. آن‌ها نیاز شدیدی به خواب و استراحت کامل دارند. زمانی که نوزاد به 4 ماهگی می‌رسد ممکن است در شب بین 6 تا 8 ساعت بخوابد وقتی هم که به 6 ماهگی می‌رسد ممکن است بین 10 تا 12 ساعت بخوابد. البته این گونه نیست که کودک در طول شب از خواب بیدار نشود. ممکن است بارها در شب از خواب بیدار شود حتی وقتی که کودک به 9 ماه می‌رسد. ایجاد یک الگوی خواب مناسب برای نوزادان در این زمان باید یکی از اهداف مهم پدرها و مادرها باشد. ‏

‏ بسیاری از کودکان خودشان به رختخواب می‌روند و می‌خوابند ولی بسیاری از آن‌ها نیاز به کمک پدر و مادر دارند تا بتوانند راحت‌تر بخوابند. ‏

آیا می‌دانید چه کارهایی باعث ترویج عادت‌های صحیح خواب کودکان می‌شود؟

* زمان خوابی مشخص برای کودک خویش در نظر بگیرید. ولی در این مورد جدی و قاطع باشید و همیشه به ساعت خواب کودک خویش پایبند باشید. سعی کنید در همان زمانی که مشخص کرده‌اید چراغ‌ها را خاموش کنید و آماده خواب شوید. این نکته حائز اهمیت است هنگام خواب کودک، او را تنها به اتاق اش نفرستید همیشه سعی کنید زمانی را در کنار او بمانید، این گونه کودک احساس امنیت و آرامش می‌کند. ‏

* برای اینکه زمان مناسبی را برای خواب کودک خویش تعیین کنید باید در هنگام شب به رفتارها و کارهای او بیشتر توجه کنید، که در چه ساعتی کودک از بازی و فعالیت خسته می‌شود و کم‌کم سرعت کارهایش کاهش می‌یابد، درست در این ساعت که او خسته شده و سرعت کارهایش نیز کاهش یافته است، کودک راحت‌تر به خواب می‌رود. ولی اگر شما به هنگام شب به رفتارها و کارهای کودک تان دقت نکنید که چه ساعتی او از بازی و فعالیت خسته شده و نیز سرعت کارهایش کم شده، در این صورت ممکن است کودک بعد از مدتی دوباره شروع به بازی و فعالیت بکند، آن وقت کار شما سخت‌تر می‌شود و کودک به راحتی نمی‌خوابد. ‏

* برنامه روزانه منظم و دقیقی را برای کودک در نظر بگیرید. برای مثال ساعت خوابیدن و بیدار شدن کودک، غذا خوردن کودک، خواب نیم روز و بازی کردن کودک، تماشای تلویزیون... همه این کارها باید بر اساس برنامه‌ریزی صحیح، دقیق و ثابتی باشد. با این روش کودک بهتر به خواب می‌رود. ولی باید سعی کنید این برنامه به طور ثابت اجرا شود. ‏

* این نکته مهم است که در ابتدا اتاق یا مکانی را برای خواب کودک در نظر بگیرید، اتاق یا مکانی که کودک‏ در آن احساس امنیت و آرامش بکند، اتاق خواب کودک باید تهویه خوبی داشته باشد. همیشه سعی کنید در هنگام شب غذای سبک به کودک بدهید. هنگام خواب کودک را در آغوش بگیرید و نوازش کنید چرا که کودک در آغوش پدر و مادر احساس آرامش می‌کند. قبل از خواب برای او قصه یا لا لایی بگویید البته قصه نباید خیلی طولانی باشد زیرا ممکن است کودک بد خواب شود. او را ببوسید، شب بخیر بگویید و برایش آرزوی دیدن خواب‌های خوش بکنید. البته به این نکته توجه کنید که این کارها باید همه جا و در همه مکان‌ها قابل اجرا باشد نه تنها در خانه رعایت شود و خارج از خانه ممکن نباشد. ‏

* بعضی از کودکان به سر و صدا حساس هستند و ممکن است همین صداها باعث پریشانی و آشفتگی آن‌ها بشود و آن‌ها را نیز بد خواب کند. بنابراین وقتی کودک‌تان خواب است یا می‌خواهد بخوابد از تولید سر و صدا خودداری کنید. مثلاً به هنگام خواب کودک صدای رادیو و تلویزیون را کم کنید یا خاموش کنید. پنجره‌ها را ببندید تا صدای بوق ماشین‌ها مزاحم خواب او نشود. حقیقتاً سر و صدای زیاد آرامش کودک را بر هم می‌ریزد و کودک دچار پریشانی و آشفتگی می‌شود. ‏

* با نزدیک شدن به ساعت خواب کودک، نور چراغ‌ها ی اتاق را کم کنید این گونه کودک متوجه می‌شود وقت خواب است. صبح کودک را در نور و روشنایی قرار بدهید. مثلا تخت کودک را در کنار پنجره بگذارید تا کودک با نور خورشید از خواب بیدار بشود. این تغییر نور به کودک تان کمک می‌کند تا مغز او راحت‌تر به این چرخه خواب و بیداری عادت کند. ‏

آیا می‌دانید چه کارهایی باعث بد خوابی کودکان می‌شود؟

* همیشه سعی کنید به هنگام شب و نزدیک ساعات خواب کودک به او غذاهای سنگین و مایعات فراوان ندهید، برای اینکه باعث بی خوابی کودک می‌شود. ‏

* توجه کنید تا قبل از 6 ماهگی به کودک غذاهای غیر مایع ندهید زیرا کودک نمی‌تواند غذاهای غیر مایع را هضم کند در نتیجه دل درد می‌گیرد و موقع خواب آرامش کودک بر هم می‌خورد و او بد خواب می‌شود. ‏

* سعی کنید اتاق خواب یا محلی را که برای خواب کودک در نظر گرفته‌اید را با اسباب بازی‌های متنوع و رنگارنگ پر نکنید. زیرا آنجا محل خواب کودک هم است و تنوع زیاد اسباب بازی‌ها می‌تواند آرامش او را به هم بزند؛ حتی او به هنگام بازی کردن با اسباب بازی‌هایش گیج می‌شود که با کدام یک از آن‌ها بازی کند. بنابراین یک یا دو اسباب بازی برای او کافی است. البته اسباب بازی را که برای کودک انتخاب می‌کنید باید بی خطر نیز باشد، تا آسیبی به او نرساند. مثلا عروسک، ماشین، کتاب... خوب است. البته به این نکته توجه کنید که تخت کودک 4 تا 6 ماه باید خالی از هر گونه اسباب بازی باشد چرا که کودک در زمان خواب احتیاج به آرامش و امنیت دارد وجود اسباب بازی در تخت خواب باعث می‌شود تا آرامش کودک از بین برود. ‏

* توجه کنید که هیچگاه از خوابیدن و رفتن به رختخواب به عنوان تهدیدی برای کودک استفاده نکنید زیرا کودک در زمان خواب نیاز به آرامش و نیز امنیت دارد و تهدید شما این آرامش را از او می‌گیرید. ‏

* در زمان خواب کودک به او خوراکی یا مایعاتی مثل شکلات، چای، نوشابه و کاکائو ندهید زیرا خوردن این خوراکی‌ها و مایعات آرامش کودک را به هم می‌زند و کودک بد خواب می‌شود. ‏

* به کودکان خویش اجازه ندهید در طول‏ شبانه روز بیش از دو ساعت تلویزیون تماشا کنند یا با رایانه بازی کنند، برای اینکه دیدن برنامه‌های تلویزیون تا دیر وقت کودک را بد خواب می‌کند. ‏

* اگر کودکی در اتاق خودش تلویزیون یا رایانه دارد، باید آن‌ها را از اتاق کودک خارج کنید، زیرا تحقیقات اخیر نشان داده که تلویزیون یا رایانه بر روی خواب کودک تاثیر می‌گذارند. چرا که کودک تا دیر وقت یا تلویزیون تماشا می‌کند یا مشغول بازی‌های رایانه‌ای می‌شود در نتیجه شب دیر می‌خوابد و صبح هم دیر از خواب بیدار می‌شود و در تمام روز هوشیار و سرحال نخواهد بود زیرا که خواب کافی و مناسب نداشته است. ‏

مترجم: نسرین علی محمدی ‏

منبع: ‏med.umich.edu ‎‏

• < قبلی
• بعدی >