زیست بوم
نفس‌های آخر «تالاب صالحیه»
- زيست بوم
- نمایش از جمعه, 04 آبان 1397 23:33
برگرفته از روزنامه ایران به نقل از ایسنا
ایران واشقانی فراهانی
خبرنگار
تالاب «صالحیه» در نظرآباد استان البرز به یک کانون ریزگرد و تهدیدی جدی برای ساکنان منطقه تبدیل شده و دیگر بوی زندگی نمی‌دهد. پرندگان مهاجر از طبیعت این تالاب قهر کرده‌اند و با خشک شدن کامل آن، از روزگار خوش این سرزمین تنها خاطره‌ای غبارآلود در یادها مانده است.
تالاب فصلی روستای صالحیه در نظرآباد با بیش از 10 هکتار وسعت، به‌عنوان تنها تالاب در استان البرز است که با توجه به بارش‌های مطلوب در سال‌های ۹۴ و ۹۵ از سمت منطقه «کردان» پرآب شد و پس از آبگیری تالاب صالحیه شاهد حضور بیش از ۱۰۰ گونه انواع پرندگان مهاجر و تخم گذاری و جوجه‌آوری گونه‌های ارزشمند آبزی و کنارآبزی در تالاب صالحیه و حضور عکاسان طبیعت و حیات وحش به منطقه بود. اما در سال ۹۶ به جهت بروز خشکسالی و کاهش میزان بارش‌ها، تأمین نشدن حقابه و از سویی دیگر وجود کانال زهکش، این تالاب خشک شد و در حال حاضر به‌عنوان یکی از کانون‌های گرد و غبار تلقی می‌شود.
وجود محدودیت‌های اقلیمی و خاک
«مهدی فتحی»، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز با اشاره به اقدامات صورت گرفته در تالاب صالحیه، اظهارداشت: در این منطقه به‌دلیل محدودیت‌های خاص اقلیمی و خاک، عملیات بیابانزدایی، نهالکاری و بوته کاری با سختی زیادی روبه رواست. وجود گرد و خاک شدید در اطراف تالاب صالحیه و سختی شرایط کار در شوره زار، سلامتی همیاران طبیعت و کارکنان منابع طبیعی را تهدید می‌کند. اما در کنار این سختی‌ها وجود شترهای سرگردان در اطراف تالاب صالحیه، حکایت دیگری است.
ورود دادستان به مسأله
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز، یکی از مشکلات این منطقه را وجود شترهای سرگردان دانست و گفت: محلی‌ها می‌گویند 300 شتر در اطراف تالاب صالحیه رها شده، اما بالغ بر یکهزار شتر در منطقه دیده شده‌اند و با ورود شترهای استان‌های همجوار حتی تعدادشان به 2 هزار نفر هم می‌رسد. این شترهای سرگردان، پلاک‌گذاری نشده‌اند و تاکنون مجوزی برای چرای آنها نیز صادر نشده است. با اینکه تلاش زیادی برای ساماندهی آنها کرده ایم، اما اختلاف نظر با جهاد کشاورزی منجر به طولانی شدن این روند شده، چرا که جهاد کشاورزی بحث تولید و منافع شترها و اشتغالزایی را در نظر دارد، اما از نظر منابع طبیعی و محیط زیست، آسیب به منطقه و بیابانی شدن آن حائز اهمیت است.
کانال زهکش قزوین عامل بیابانی شدن تالاب
حدود 30 کیلومتر از کانال زهکش قزوین که به منظور خروج نمک و شوری خاک بین استان‌های قزوین و البرز احداث شده، در دشت صالحیه قرار گرفته، اما این طرح نه تنها اهداف اجرای این زهکش را برآورده نکرد، بلکه موجب نابودی تالاب و شوری خاک شد.
فتحی به آثار مخرب احداث کانال زهکش قزوین اشاره کرد و گفت: این کانال که از استان همجوار قزوین شروع و در استان البرز امتداد یافته، یکی از عوامل بیابانی شدن تالاب صالحیه به شمار می‌رود. احداث این کانال موجب قطع ارتباط بین جریان آب سطحی و ایجاد حد فاصل بین بالادست و پایین دست جاده و کاهش رطوبت خاک منطقه شده است.
زهکش موجب خشک شدن 2 تالاب شد
«فردین حکیمی»، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز با اشاره به عواملی که حیات تالاب صالحیه را تهدید می‌کند، اظهار داشت: احداث کانال زهکش در بخش جنوبی تالاب صالحیه به‌عنوان یکی از عوامل اصلی خشک شدن تالاب، بدون ارزیابی اثرات زیست‌محیطی بوده و موجب خروج حجم چشمگیری آب از استان البرز می‌شود. زهکش استان قزوین، علاوه بر تهدید تالاب صالحیه استان البرز، موجب آسیب و خشک شدن تالاب«الله آباد» قزوین نیز شده که وضعیت نگران‌کننده‌ای دارد، زیرا شاهد انتشار ذرات نمک و گرد و غبار از این منطقه در استان البرز و تهران هستیم.
اهالی منطقه نگران جان دادن تالاب صالحیه هستند و آب بند احداث کرده‌اند تا بتوانند در مواقع کم آبی با تزریق آب ذخیره شده، گامی بردارند.
