ایران‌بوم

خبرگزاری مهر: مسجد امام حسین (ع) محله درب قلعه ابرکوه دارای 150 نسخه کتاب خطی و تعدادی نسخه کتاب چاپ سنگی است که به واسطه بی توجهی در آستانه نابودی قرار دارند.

LTB - JuzsportsShops | Nike Dunk Low Pro SB 304292 - 102 White Black Trail End Brown Sneakers – Ietp - nike sb mogan mid 2 white laces for sale in ohio

به گزارش خبرنگار مهر، کتب خطی جزو ریشه، سرمایه و سپرده های فرهنگی یک منطقه محسوب می شوند که باید آن ها را شناسایی، شناسنامه دار و از آنها میکروفیلم تهیه کرد تا امکان حفظ این منابع ارزشمند و استفاده از آن برای پژوهشگران و محققان فراهم شود و لزوم توجه به این آثار مکتوب در هیچ زمانی مورد تردید کارشناسان نبوده است.

شهرستان ابرکوه نیز به واسطه وجود افرادی فرهیخته مانند "عزیزالدین نسفی" ،"ملاعبدالرزاق ابرقویی استاد دوران کودکی ملاصدرا" و بسیاری از شاعران و بزرگان قطعا از وجود کتاب های خطی بی بهره نیست ولی تاکنون کسی برای جمع آوری این آثار اقدام نکرده است.

نکنه جالب این که در معدود مواقعی نیز که این آثار در شهرستان به تعداد زیاد نیز وجود دارد توجه هیچ مسئولی را به خود جلب نکرده است.

آن چه در این مجال و برای نخستین بار مورد گزارش خبرگزاری مهر در ابرکوه قرار گرفته است وجود بیش از 200 جلد کتاب خطی و چاپ سنگی در مسجد امام حسین(ع) درب قلعه ابرکوه است که در بدترین وضعیت ممکن قرار دارد و مورد غفلت گرفته است و روزبه روز بر فرسودگی آن ها افزوده می شود و به سمت نابودی می رود، در این مسجد علاوه بر کتاب های ذکر شده آثاری قدیمی دیگری نیز وجود دارد که به آن ها نیز به اختصار خواهیم پرداخت.

کمدی فلزی که گنجینه ای را در خود جای داده است

در مسجد امام حسین محله درب قلعه ابرکوه و در گوشه ای از یک اتاق، گنجینه ای از کتاب های خطی وجود دارد که تنها نگهدار آن یک کمد فلزی قدیمی است که در کنار دیگر لوازم اضافه مسجد از قبیل فرش و موکت و روزنامه های باطله قرار دارد.

در این کمد به زیباترین خط در دو مجموعه قرآن معروف به 60 پاره برمی خورید که شما را به تحسین وا می دارد.

تاریخ کتابت این قرآن ها بنا به تاریخ درج شده در آن به سال های 1314 و 1337 قمری باز می گردد و جلدهای چرمی این قرآن ها، جلوی بسیاری از آسیب ها و از جمله مهمترین آن ها از هم ریختگی را با وجود صحافی خوب گرفته است و اما این مسئله مانع از خرابی صفحات از قبیل پارگی، از هم پاشیدگی جوهر و بعضا هجوم موریانه ها نشده است.

جعبه های چوبی این قرآن ها نیز در طول ایام مانع از تخریب این مجموعه ها شده است.

30 کتاب خطی دیگر نیز همچنان خاک می خورد

در کنار این قرآن ها، حدود 30 کتاب خطی دیگر به چشم می خورد که البته وضعیتی بسیار نا مناسب تر از قرآن ها دارد.

در این کتاب ها و به وضوح می توان شاهد حضور موریانه ها در لابلای صفحات، پارگی شدید و تکه تکه شدن آن ها بود که به سختی در این کمد در کنار هم جا گرفته اند.

کتاب های چاپ سنگی مسجد امام حسین وضعیتی اسفناک تر دارد

در مسجد امام حسین(ع) علاوه بر کتاب های خطی، حدود 70 جلد کتاب چاپ سنگی نیز وجود دارد.

این کتاب ها نیز با این تفاوت که وضعیتی اسف بار تر از بسیاری از کتاب های خطی دارد به سرنوشت کتاب های خطی دچار شده است و در کنار آن ها در کمدی که نگهدارنده گنجینه ای نفیس است خاک می خورد.

در این مسجد علاوه بر کتب ذکر شده چند اثر تاریخی نیز وجود دارد که به اختصار به آن می پردازیم.

سنگ محراب

سنگ تاریخی محراب مسجد امام حسین(ع) یکی از آثاری است که اکنون و به واسطه طرح توسعه ای که چند سال قبل صورت گرفته است در گوشه ای از مسجد نصب شده است.

زیلوها

چند تخته زیلوی قدیمی نیز در این مسجد در وضعیتی نا مناسب خاک می خورد که تاریخ بافت آن ها به سال 1240 قمری می رسد و با توجه به متنی که در حاشیه آن به چشم می خورد بافت آن توسط خانمی از اهالی ابرکوه بوده و هنوز سالم است.

قدردان داشته های خود نیستیم

متأسفانه در شهرستان ابرکوه قدردان داشته های ارزشمند خود به ویژه در عرصه های فرهنگی و تاریخی نیستیم و نشانه آن وجود این گنجینه ارزشمند در یکی از مساجد ابرکوه است که تاکنون از چشم مسئولان دور افتاده است.

نسخ خطی ارزشمند موجود در اختیار برخی شهروندان سرمایه و سپرده فرهنگی این شهرستان هستند و باید برای حفظ آنها اقدام کرد و راه اندازی بخش مخطوطات پشتوانه بسیار خوبی برای شهرستان ابرکوه به عنوان شهرستانی است که از نظر فرهنگ و ادب زبانزد خاص و عام است.

با توجه به شخصیت های بزرگی که در این شهرستان زیسته اند و تنها آثار محدودی از آن ها مانند عزیزالدین نسفی در سطح جهان شناخته شده است می توان امیدوار بود که با فراهم آوردن امکانات مناسب و کارشناسانی مجرب و همچنین جلب اعتماد مردم، بسیاری از آثار این بزرگان جمع آوری شود.

نکته مهم این است که باید این کار هر چه سریعتر و پیش از از بین رفتن آن ها انجام شود و با این اقدام به طور قطع نسخ خطی نایاب و مأخذی از سوی شهروندان ارائه می شود که تا کنون حتی تجدید چاپ نشده است.

مسجد امام حسین می تواند پایگاه جمع آوری آثار دیگر مساجد شهرستان باشد

مسجد امام حسین علاقه مندان بسیاری از دیگر نقاط شهرستان دارد و با استفاده از این پایگاه مردمی و زیر ساخت های فراهم شده در آن و از جمله فضای کافی می توان آن را برای نگهداری از آثار دیگری که ممکن است در دیگر مساجد شهرستان وجود داشته و تاکنون مورد شناسایی قرار نگرفته است تجهیز کرد.

در مرحله اول و برای حفظ کتاب های ارزشمند این مسجد، داشتن مخزن و قفسه‌های مناسب برای نگهداری، مناسب بودن رطوبت و حرارت و نور، استفاده از سیستم تهویه مناسب، ، دور نگهداشتن کتاب ها از قارچ‌ها و حشرات آسیب‌رسان از طریق ضد عفونی و گندزایی منظم از شرایطی است که باید برای این کتابها لحاظ شود.

............................

عکس و گزارش: رحیم میرعظیم