ایران‌بوم

تهران _ ۱۷ فروردین 1384 _ میراث خبر
گروه استان ها: سه تیم از باستان‌شناسان آلمانی، فرانسوی و لهستانی با همکاری کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، دومین فصل کاوش‌های نجات‌بخشی محوطه‌ها و آثار باستانی پشت سد سیوند در تنگه بلاغی را از هفته آینده آغاز می‌کنند.
تنگه 18 کیلومتری بلاغی در فاصله 8 کیلومتری از محوطه ثبت جهانی پاسارگاد در استان فارس جای گرفته و بخشی از چشم‌انداز باستانی پاسارگاد است. این تنگه به اعتقاد کارشناسان محل عبور راه‌شاهی مهم‌ترین راه باستانی کشور است که به دستور داریوش هخامنشی ساخته شده است. این راه باستانی، پاسارگاد را به تخت جمشید و شوش متصل می‌کرده است. در درون این تنگه آثاری از دوران غارنشینی و سکونتگاه‌هایی از دوران پیش از میلاد تا دوران اسلامی وجود دارد.
«مژگان سیدین» کارشناس روابط بین‌الملل پژوهشکده باستان شناسی در مورد شروع دومین فصل کاوش و نجات‌بخشی در تنگه بلاغی، گفت: «سه تیم آلمانی، فرانسوی و لهستانی که از هفته آینده در کنار سه تیم ایرانی و به صورت مشترک در تنگه حضور پیدا می‌کنند، در سه محوطه مربوطه به دوران پیش از تاریخ و تاریخی کاوش ها را آغاز می کنند.»
وی با اشاره به اینکه با هر یک از این سه تیم تفاهم‌نامه‌ همکاری‌های باستان‌شناسی به طور مجزا به امضا رسیده است، گفت: «تیم فرانسوی از شش متخصص از موسسه «آرکورانیت»، تیم لهستانی از هفت مشخص از دانشگاه ورشو و تیم آلمانی از چهار متخصص از موسسه باستان‌شناسی آلمان تشکیل شده است.»
نخستین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی و نجات‌بخشی در تنگه بلاغی که 25 اسفند ماه سال گذشته به اتمام رسید، با حضور 14 باستان‌شناس ایتالیایی و ایرانی آغاز شده بود.
در کاوش‌های این فصل که یک ماه طول کشید باستان‌شناسان توانستند با کاوش در یکی از محوطه‌ها در نزدیکی راه‌شاهی، یک دهکده هخامنشی را کشف کنند. همچنین با ادامه کاوش در این محوطه باستان‌شناسان به آثاری از بقایای دوران عیلامی برخورد کردند.
سد سیوند بر اساس برنامه‌ اعلام شده دی ماه ۱۳۸۴آبگیری می‌شود. به اعتقاد کارشناسان با توجه به محدودیت زمان نجات‌بخشی بیش از نیمی از محوطه‌های داخل تنگه قبل از هر گونه کاوش و نجات‌بخشی غرق خواهد شد.
کارشناسان و مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور قصد دارند با کمک گروه‌های خارجی طی ماه‌های باقیمانده در تنگه و در فصل‌های مختلف کاوش‌های نجات‌بخشی را انجام دهند. تاکنون برای شروع کاوش در تنگه با کشورهای ایتالیا، فرانسه، استرالیا، لهستان، آلمان، ژاپن و انگلستان صحبت شده است.
در چند ماه گذشته گروهی از کارشناسان بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اقدامات کارشناسی برای تهیه طرح نجات‌بخشی محوطه‌های باستانی موجود در تنگه آغاز و بیش از 129 محوطه را شناسایی کردند.
در همین حال «بابک کیال»، سرپرست مجموعه باستانی پاسارگاد در مورد محوطه‌های باستانی شناسایی شده، گفت: «در این بررسی‌های باستانی آثاری شامل تپه‌های پیش از میلاد، کوره‌های ذوب فلز، غار و سکونتگاه‌های پیش از میلاد، دو قبرستان دسته جمعی مربوط به دوران اشکانی و آثار دیگر به دست آمده است.»
طی چند سال گذشته در کشورهای باستانی جهان برخی از سدها در کنار رودخانه‌ها و محوطه‌های باستانی به منظور توسعه اقتصادی و عمرانی و تامین آب ساخته شده‌اند، اما این سدها موجب به خطر افتادن بسیاری از محوطه‌های باستانی جهان شده است.
کارشناسان جهان با توجه به اهمیت طرح‌های عمرانی و اقتصادی، نجات‌بخشی محوطه‌های تاریخی را آغاز کرده‌اند که از آن جمله می‌توان به سد «اسوان» در مصر اشاره کرد. کشور مصر برای ادامه روند توسعه اقتصادی و عمرانی کشور خود، کمیته‌ای جهانی را به رهبری یونسکو تشکیل داد و طی چند سال عملیات گسترده معابد نوبی را از خطر غرق شدن نجات داد.
پاسارگاد پنجمین محوطه جهانی ایران است که طی آخرین جلسه یونسکو تیر ماه سال 1383 که در چین برگزار شد به علت دارا بودن شاخص‌های فراوان در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید.
ساخت سد سیوند از سال 1371 در تنگه بلاغی و روی رودخانه پلوار، بدون توجه به وجود آثار تاریخی و باستانی آغاز شد