به گزارش خبرنگار مهر، تنها در چند کیلومتری شهر کرمان یکی از رویایی ترین مناطق گردشگری جهان وجود دارد که همه ساله هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب می کند، منظره ای بی نظیر که شاید هر فرد در طول زندگیش کمتر بتواند با آن برخورد کند، کلوتها رویایی به یاد ماندنی در دل کویر شهداد کرمان و در حاشیه کویر لوت هستند که طی سالهای اخیر مورد توجه کارشناسان گردشگری و زمین شناسی قرار گرفته اند.

ارضه های شنی چندین متری در قلب کویر کرمان قرار دارند و قدمتی معادل 7 میلیون سال دارند.

از ابتدای سال جاری تاکنون دهها تور گردشگری خارجی از کشورهای آلمان، ایتالیا، هلند، لهستان، بلغارستان، جمهوری چک، چین، بلژیک، اسپانیا، رومانی، هنگ کنگ، سوئیس، تایوان و انگلیس از این منطقه بازدید کرده اند و همچنان سیل حضور گردشگران در این منطقه ادامه دارد.

آغاز فصل زمستان در کویر کرمان شروعی مجدد برای فصل گردشگری است و دلیل آن نیز متعادل شدن دمای هوا در روز است.

گردشگری در جهنم سوزان گندم بریان

قرار گرفتن منطقه گندم بریان در کنار کلوتها که دمای هوا در آن در تابستان به 70 درجه سانتیگراد نیز می رسد عملا موجب می شود گردشگری در این مناطق غیر عملی شود و با کاهش درجه هوا، در زمستان در گندم بریان به 30 درجه می رسد و مقدمه ای می شود برای باز شدن پای انسان در منطقه ای جهمنی.

اگر انسان در ایام تابستان و در اوج گرما به گندم بریان پای بگذارد تنها چند دقیقه بعد امکان ادامه حیات برایش وجود نخواهد داشت با این حال هم اکنون گندم بریان در قلمرو گردشگران داخلی و خارجی قرار دارد.

هر چند که با کمی بی سلیقگی و برای چند ماه کمپ گردشگری شهداد که قلب تپنده گردشگری در این منطقه است برای بهسازی تعطیل شده است اما نبض گردشگری در شهداد جاودانه می زند.

وجود شهر کوتوله ها، منطقه تاریخی خبیص، کلوتها، رودخانه شور و گندم بریان مجموعه از دیدنی ترین صحنه های طبیعت را در کویر شهداد گرد هم آورده است که بازدید از آنها می تواند به خاطره ای فراموش نشدنی برای گردشگران تبدیل شود.

این درحالی است که کارشناسان عمر گندم بریان را که از سنگیهای آتش فشانی تیره تشکیل شده است را نیز دو میلیون سال تخمین می زنند.

کرمان؛ استان چهار اقلیم

محمد ایلامی کارشناس گردشگری در کویر در گفتگو با مهر در خصوص گردشگری در کویر استان کرمان گفت: استان کرمان منطقه ای چهار فصل است بطوریکه به صورت هم زمان در تمام ایام سال می توان اقلیمهای مختلف را مشاهده کرد و به هیچ عنوان صحیح نیست که کرمان را استانی کویری بدانیم زیرا مناطقی در کرمان وجود دارد که از لحاظ اکوسیستم منطقه مانند کرانه دریای خزر هستند و جنگلهای انبوه در این استان بسیار مشاهده می شود و در واقع ذخیره گاه گونه های مختلف جنگلی از جمله انار شیطان، بنه و کهور محسوب می شود.

وی با اشاره به آب و هوای مدیترانیه ای در دره بزرگ دلفارد در جنوب کرمان گفت: تنوع اقلیمی در کرمان بی نظیر است و به دلیل وسعت استان کمتر مورد توجه قرار گرفته اند.

وی یکی از بی نظیر ترین مناطق بکر کشور را باتلاق بین المللی جازموریان دانست و گفت: در کنار این مناطق زیبا و بی نظیر که در کمتر استانی یافت می شوند گردشگری کویر نیز مطرح است.

ایلامی ادامه داد: باید گردشگری را با توجه به تنوع طبیعت و تعدد ابنیه تاریخی و قدمت استان کرمان بستر توسعه استان قرار دهیم زیرا نه منبعی تمام شدنی است و نه استفاده از آن موجب تخریب سایر منابع می شود در حقیقت رونق گردشگری موجب رونق سرمایه گذاری در تمامی بخشهای استان کرمان می شود.

ویترینی از عجایب در کویر شهداد

وی به کویر شهداد اشاره کرد و گفت: در منطقه ای کوچک رودخانه دائمی سیرچ؛ دره سرسبز سیرچ، پیست اسکی برف، کلوتها، منطقه تاریخی خبیص، شهر کوتوله ها، رودخانه شور، کویر شهداد، گندم بریان و عارضه های دیگر طبیعی مجموعه ای بی نظیر از کویر کرمان ساخته اند.

وی تاکید کرد که باید در خصوص کویر شهداد مطالعات بیشتری صورت بگیرد و زیر ساختهای لازم برای گردشگری در منطقه ایجاد شود.

ایلامی با اشاره به حضور برخی اکیپهای گردشگری علمی طی سالهای اخیر در این منطقه گفت: سرآغاز خوبی است اما باید تحقیقات در خصوص کویر شهداد با جدیدت بیشتر پیگیری شود و در این مسیر از همه امکانات استان استفاده شود.

وی ادامه داد: تحقیقات نشان می دهد گونه های مختلف حیات حتی در خود گندم بریان نیز وجود دارد و باید ابهامها و قفلهای موجود بر گردشگری کویر در استان کرمان برداشته شود.

وی گفت: آنقدر در خصوص کویر کرمان و به خصوص کویر شهداد و کلوتها و گندم بریان که چسبیده به شهداد از بخشهای شهرستان کرمان هستند کم کار کرده ایم که مدیران برخی از استانهای همجوار این مناطق را جزو پتانسیلهای گردشگری خود محسوب می کنند و این تعجب آور است.

وی با تاکید بر افزایش تبلیغات در خصوص آگاهی بخشی به مردم برای جذب گردشگر داخلی و خارجی گفت: امنیت منطقه پایدار است و امکانات نیز مطلوب است اما کمتر این مجموعه بی نظیر گردشگری به مسافران و گردشگران معرفی شده است.

کانون سبز فارس طی سالهای اخیر کویر شهداد مورد توجه اش قرار گرفته و طرحهای مطالعاتی را در این خصوص اجرا کرده است.

نتایج تحقیقات این کانون به شدت مورد توجه قرار گرفته است و نشان دهنده عجایب کویر مرکزی ایران است.

کشف دو گونه جدید حیات در کویر لوت

رئیس این کانون در تشریح اقدامات این مرکز تحقیقاتی با اشاره به انجام طرحی تحقیقاتی در کویر لوت و غنای بی نظیر کویر استان کرمان گفت: کانون سبز فارس از سال 86 به دلیل ابهاماتی در مورد کویر لوت به بررسی‌ها و پژوهش‌های علمی روی آورده تا با همکاری متخصصان علاوه بر شناسایی منطقه به سئوالات علاقمندان در این زمینه پاسخ دهد.

بهمن ایزدی گفت: قرارگیری قطب گرمایی زمین و عدم حیات در کویر لوت دو مسئله‌ای بود که بیشتر ذهن ما را به خود معطوف کرده بود.

ایزدی افزود: در همین رابطه با تحقیقاتی که در کویر لوت و این منطقه از فلات ایران انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم که چرخه‌ اکولوژی بسیار ظریف و حساسی در لوت وجود دارد و به هم پیوستگی گونه‌های جانوری را در آن شاهد هستیم.

وی با بیان اینکه 42 گونه‌ جانوری در منطقه لوت شناسایی شده که دو گونه‌ آن جدید هستند، گفت: بیشتر جانواران لوت از حشرات تا گوشت‌خواران آن عمدتا از نوع شکارگر هستند.

ایزدی با بیان این‌که اجرای طرح تحقیقاتی بیابان لوت با هدف بوم شناختی و شناخت سرزمین انجام شد، اظهار داشت: یکی از اهداف ما از طی مسیر طولی بیابان لوت این بود تا نگاه محققان را به این منطقه ترغیب کنیم تا بررسی‌های بیشتری در این زمینه صورت گیرد.

وی افزود: این کار برای تقویت ژئوتوریسم منطقه انجام شد، زیرا با توجه به ارزش‌های کویر لوت، این امکان وجود دارد تا این منطقه به عنوان ژئوپارک معرفی شود و به دنبال آن تقویت حفاظتی و زیست محیطی و ارتقای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی لوت را شاهد باشیم.

ایزدی ادامه داد: شناسایی لوت و معرفی آن به عنوان ژئوپارک در نهایت آهنگ مهاجرت از این اقلیم را کم‌رنگ می‌کند و با افزایش ژئوتوریسم اشتغال و اقتصاد مردم منطقه بهتر شده و از شغل‌های کاذب دور می‌شوند.

وی به بررسی پدیده‌های کویری و بیابانی در سفر پنج روزه تحقیقاتی بیابان لوت توسط محققین و دانشگاهیان کشور اشاره و خاطرنشان کرد: مستندسازان گروه نیز در جایگاه خود نگاه تخصصی، هنری و حرفه‌ای به این منطقه داشتند.

ایزدی گفت: در این سفر دو استاد دانشگاه و زمین‌شناس، دو گروه مستند‌ساز، دو ناوبر و دو موتورسوار از هیئت موتورسواری و اتومبیلرانی شیراز کانون سبز فارس را همراهی کردند و در خط طولی کلوت‌ها مسیری به وسعت 140 کیلومتر هوایی طی شد.

مسیر شیراز در عمق کویر کرمان/ محققان کرمانی کجا هستند؟

وی افزود: این گروه با طی مسیر 300 کیلومتری از معابر شن، رس، لایه‌های گچی و توده‌های ماسه بادی توانست معبری را در میانه کلوت‌ها باز کند که به عنوان مسیر شیراز نام‌گذاری شد.

ایزدی با بیان اینکه این برنامه به یادمان بابک دبستانی‌کرمانی هنرمند طبیعت‌گرد و پژوهشگر کرمانی انجام شد، سفر لوت را متفاوت از دیگر سفرها دانست و عنوان کرد: ‌در چنین سفری باید تمام تجهیزات فردی و جمعی، آب، سوخت و غذا را به همراه داشت.

وی افزود: این گروه سفر پنج روزه‌ی خود را از کیلومتر 60 جاده شهداد - نهبندان آغاز، و از سمت شمال غرب به سمت جنوب شرق در مسیر استقرار کلوت‌ها در لوت حرکت کرد، و با عبور از حوزه‌های تحت تاثیر رودخانه شور، پلایاها و باتلاق‌ها در نهایت به روستای کِشیت رسید.

ناشناخته های کویر مرکزی ایران

ایزدی با اشاره به ظرفیت‌ها و ناشناخته‌های کلوت‌های شهداد و کویر لوت گفت: سال‌های قبل در شرق ناحیه کلوت‌ها مرتفع‌ترین کلوت با 138 متر اندازه‌گیری شده است، اما در حال حاضر بلندترین کلوت با 80 متر ارتفاع در صحرای نامیب به ثبت رسیده است، اما امیدواریم با تلاشی که صورت می‌گیرد در سال‌جاری مرتفع‌ترین کلوت جهان در کویر لوت را به ثبت برسانیم.‌

وی افزود: منطقه ریگ یلان نیز دارای پهناورترین ریگزار است و تپه‌های ماسه‌ای تا 400 متر ارتفاع را در خود جای داده‌اند.

ایزدی ادامه داد: شواهدی را که در این سفر به دست آوردیم می‌تواند نشانه‌ای از راه عبوری راه‌زنان قدیم در دوره‌های قبل باشد که تخمین قدمت آنها به عهده باستان‌شناسان است.

وی خاطر نشان کرد: انواع و اقسام گونه‌ها در لوت شناسایی شده و در مکانی که زمانی اعلام می‌کردند، فاقد حیات است می‌توان از حشرات تا راسته گوشت‌خواران را می‌توان مشاهده کرد.

وی همچنین با بیان این‌که این برنامه‌ها بدون هرگونه چشم‌داشت تجاری و برای شناخت ظرفیت‌های کشور انجام می‌شود، ضمن تقدیر از مسئولین استان کرمان گفت: در جریان این برنامه نیاز به حمایت بیشتری داشتیم اما دستگاه‌های مربوطه در زمینه‌ تامین منابع مالی ما را در این برنامه سنگین پشتیبانی نکردند.

................................

گزارش: ایزد فرهیخته

عکس: حمید صادقی