یادمان

گزارشی اجمالی در خصوص وضعیت تپه‌های باستانی استان همدان

 با توجه به فرا رسیدن روز جهانی موزه و میراث فرهنگی و هفته میراث فرهنگی انجمن ایران شناسی کهن دژ به عنوان تنها مجموعه غیر دولتی فعال در زمینه میراث فرهنگی در استان همدان وظیفه خود می داند تا در گزارشی اجمالی توجه همگان را به برخی ازتپه های و محوطه‌های در معرض خطر و نیازمند توجه بیشتر استان همدان جلب نموده و از مسئولین مربوطه بخواهد تا توجه روزافزونی را به این یادگارهای کهن معطوف نمایند و در ضمن با توجه به سند مطالبات انجمن که در اردیبهشت ماه 1388 منتشر گردید ودر تارنمای این انجمن موجود می باشد باز هم اعلام می‌نماید که یکی از موثرترین راههای حفاظت از میراث پیشینیان ایران زمین ایجاد پایگاه های دائمی و استقرار نیروها دوره دیده با امکانات کافی در این پایگاه ها در تمامی محوطه‌های باستانی می‌باشد.

نگاهی به برخی از محوطه های باستانی در معرض خطر

تپه گونسپان ملایر معروف به پاتپه این تپه اکنون در معرض خطر نابودی کامل در اثر آبگیری سد کلان ملایر است به طوری هم اکنون بخش عمده ای از تپه به زیر آب رفته و از ارتفاع حدود 28 متری تپه تنها 7 تا 8 متر بیرون از آب به صورت جزیره ای باقی مانده و با توجه به اینکه بخش ماد این تپه هنوز سالم مانده است می باید هر چه سریعتر عملیات باستان شناسی در این منطقه آغاز گردد
تپه روستای قلعه نو: در نزدیکی پاتپه که آن هم در معرض آبگیری سد کلان است
تپه پری در روستای پری شهرستان ملایر : با اهمیتی بسیار بالادر دوران اشکانی , ماد و به ویژه دوران زندیه چرا که این قلعه زادگاه کریمخان زند می باشد و اکنون از طرف اهالی منطقه در موارد بسیاری از جمله برداشت خاک تپه در معرض نابودی است
تپه گوراب در روستای گوراب ملایر : این تپه نیز در معرض تخریب بسیار قرار دارد و موارد خاک برداری و ساخت اماکن مسکونی در حاشیه آن و کندن بخش هایی از تپه به عنوان محل نگهداری حیوانات بسیار به تپه آسیب زده است
تپه گیان نهاوند  : اکنون دیگر تنها بخشی از این تپه باقی مانده است اما حفاظت از همین بخش هم می تواند ارزشمند باشد
تپه مهاجران:که تنها نیازمندی اندکی توجه و اختصاص بودجه است تا بتوان بخش دیگری از تمدن ماد را در آن باز شناخت
تپه سعد وقاص و تپه ازنهری در نهاوند که این دو نیز به دلیل قرار گرفتن در روستا در معرض تخریب قرار گرفته اند
تپه پیسا در همدان که به تازگی مورد کاوش قرار گرفته است اما همچنان نیازمند توجه بیشتری است

تپه مریانج و تپه قروه درجزین که آن هم در منطقه مسکونی  واقع شده است و در صورت عدم حفاظت کافی باخطر نابودی روبروست
تپه هگمتانه که سالهاست درگیر نگاه های سلیقه ای گوناگون است و اکنون نیز سازه عظیمی که بر روی تپه ایجاد می گردد بخشهایی از آن را در معرض خطر قرار داده و فرایند کاوش در آینده را با مشگل مواجه خواهد ساخت
گوردخمه های اشکانی در سامن: این گوردخمه که در نوع خود از نمونه های کم نظیر در ایران می باشد و ادامه عملیات کاوش و انجام عملیات حفاظت و مرمت مجموعه نیازمند توجه و اختصاص بودجه و امکانات ویژه می باشد
کتیبه های گنجنامه:  این کتیبه ها نیازمند توجه ویژه در زمینه مرمت و حفاظت می باشد به ویژه اکنون که ساخت تله کابین در نزدیکی آن بنابر نظر برخی کارشناسان سلامت این یادگارهای کهن را به خطر انداخته است
تپه و آتشکده نوشیجان : به عنوان یکی از قدیمیترین آتشکده های مسقف ایران و یکی از سالم ترین سازه های باقی مانده از دوران ماد می باید از جایگاه ویژه ای برخوردار باشد که متاسفانه در حال حاضر به سبب گسترش شهرک صنعتی شماره 2 ملایر به شدت در معرض خطر است.

علاوه بر موارد بالا مکانها و تپه های بسیار دیگری همچون تپه باستانی مصلی , قزقلعه سی در دامنه الوند , قلعه اشتران درروستای اشتران از توابع تویسرکان و ..... در گوشه و کنار استان موجود است که همچنان به جهت عدم وجود مرمت وحفاظت صحیح, علمی و کافی در معرض تخریب تدریجی قرار دارند
 در پایان لازم به یادآوری است که در آینده نزدیک در نوشته های کامل تری به تک تک موارد اشاره شده به تفصیل و همراه با عکس پرداخته خواهد شدخواهند پرداخت
با این امید که روزی , دیگر نگران تخریب این نمونه های بی نظیر
تمدن چندین هزار ساله ایران زمین نباشیم
روز جهانی موزه و میراث فرهنگی بر تمامی دوستداران و تلاشگران آن گرامی باد
انجمن ایران شناسی کهن دژ اردیبهشت 1389
توضیحات عکسهای پیوست
1. تپه گونسپان پس از آبگیری سد کلان
2. تپه گونسپان پیش از آبگیری سد کلان
3. بنای دوران ماد باقیمانده بر بالای تپه گونسپان
4. تپه گوراب و منازلی که در کنار آن ساخته شده و موجب تخریب تپه شده
5. گوردخمه سامن
6. تپه نوشیجان
7. قلعه اشتران
8. تپه پری ملایر

*دبیر انجمن ایران شناسی کهن دژ و خبرنگار حوزه میراث فرهنگی

• < قبلی
• بعدی >