سیوند
آبگیری سیوند، بدون اجرای تعهدات!
- سیوند
- نمایش از دوشنبه, 10 خرداد 1389 13:52
- بازدید: 4708
برگرفته از تابناک
سد سیوند در حالی آبگیری خود را در واپسین روزهای فروردین سال 1386 آغاز کرد که قرار بود به تعهدات خود از قبیل مرمت کاخ هخامنشی تنگه بلاغی، پرداخت هزینه‌های کاوش، ساخت موزه پاسارگاد و ... عمل کند. این درحالی‌است که به هیچ یک از تعهدات خود عمل نکرده است.
سد سیوند به تعهدات خود عمل نکرد
به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، سد سیوند درحالی آبگیری خود را در واپسین روزهای فروردین سال 1386 آغاز کرد که قرار بود به تعهدات خود از قبیل: مرمت کاخ هخامنشی تنگه بلاغی، پرداخت هزینه‌های کاوش، ساخت موزه پاسارگاد و ... عمل کند حال آنکه به هیچ یک از تعهدات خود عمل نکرده است.
سد سیوند در ساعت 15 و 40 دقیقه پنجشنبه ،30 فروردین 86 با حضور جمعی از مسئولان کشور و مقامات وزارت نیرو، به طور رسمی آبگیری شد. پیش از این و طی مکاتبات و ملاقات‌های حضوری میان رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور با وزیر نیرو، قرار بود این آبگیری در راستای علمی شدن تعهدات وزارت نیرو و آب منطقه‌ای استان فارس مبنی بر مرمت کاخ هخامنشی تنگه بلاغی، هزینه کاوش‌های باستان‌شناسی، ساخت موزه، انتقال آثار منحصر به فرد از تنگه بلاغی پیش از غرق شدن و ... باشد که تقریبا به هیچ یک از این تعهدات عمل نشده است.
کاوش‌های باستان‌شناسی در تنگه بلاغی به منظور نجات بخشی آثار تاریخی درحالی آغاز شد که طی مصوبه‌ای از سوی هیات دولت و معاون رئیس جمهوری پیشین، هزینه مطالعات باستان‌شناسی و میراث فرهنگی تمامی پروژه‌های عمرانی به مسئولان آن پروژه مربوط می‌شود و به این ترتیب هزینه کاوش‌های تنگه بلاغی نیز به دوش مسئولان سد سیوند افتاد.
از سوی دیگر در حالی چنین اعتباراتی در بودجه ساخت سد سیوند دیده نشده است، پرداخت این هزینه‌ها با مشکل مواجه شد و از آن‌جایی که نجات بخشی آثار باستانی تنگه بلاغی که تعداد محوطه‌های کشف شده در آن به 131 اثر رسیده بود برای پژوهشکده باستان‌شناسی اهمیت داشت، اعتبارت مربوط به این کاوش‌ها تا سال 1384 بر عهده پژوهشکده باستان‌شناسی باقی ماند.
در این میان حدود 300 میلیون تومان توسط پژوهشکده باستان‌شناسی و بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد هزینه شد که هیچ یک از این هزینه‌ها بازنگشت.
کاوش‌های باستان‌شناسی در حوضچه دریاچه سد سیوند منجر به کشف آثار ارزشمندی از قبیل کوره‌های پخت سفال مربوط به 7 هزار سال قبل، ساختارهای هخامنشی از قبیل کشف کاخی متعلق به داریوش اول و روستایی متعلق به دوره هخامنشی، و همچنین سازه‌های شراب سازی متعلق به عهد ساسانی شد. در این میان آثار ارزشمند دیگری از قبیل سکونت‌گاه کوزه‌گران 7 هزار ساله و اجساد آن‌ها که در کف خانه‌هایشان مدفون شده بودند را نیز باید اضافه کرد. همچنین این کاوش‌ها در غاری واقع در این تنگه منجر به کشف بقایای حضور انسان 10 هزار سال قبل شد.
این کشفیات در تعداد بی‌شماری ادامه داشت و با پایان یافتن کاوش‌های باستان‌شناسی و در حالی که هنوز بخشی از محوطه‌های شناسایی شده کاوش نشده بود، قرار شد چندتایی از آثار کشف شده به جهت منحصر به فرد بودن آن‌ها منتقل شوند. در این میان دو کوره پخت سفال متعلق به 7 هزار سال قبل و سازه‌های شراب‌سازی عهد ساسانی انتخاب شدند که تنها کوره‌های پخت سفال منتقل شدند و سازه‌های شراب سازی در تنگه باقی ماندند تا غرق شوند.
هزینه این نقل و انتقال‌ها نیز بر عهده مسئولان سد بود و اکنون در حالی که آب‌های جمع‌اوری شده در دومتری سازه‌های شراب‌سازی عهد ساسانی قرار گرفته است هنوز این سازه‌ها منتقل نشده‌اند و به زودی غرق می‌شوند.
تا کنون آبگیری سد سیوند منجر به غرق شدن روستای هخامنشی و محوطه مسکونی متعلق به 7 هزار سال قبل شده است و همچنان دریاچه در حال پر شدن است و به زودی تمامی آثار دیگر نیز غرق می‌شوند.
از دیگر آثار غرق شده می‌توان به کوره‌های باقی مانده پخت سفال مربوط به 7 هزار سال قبل اشاره کرد که تنها 5 کوره از زیر خاک بیرون آمد و مطالعات ژئوفیزیک نشان می‌داد که 4 کوره دیگر در زیر خاک مدفون مانده است و در حال حاضر تمامی آن‌ها به غیر از دو کوره‌ای که متقل شد غرق شده است.
از دیگر آثار غرق شده، دیوار پردیس شاهی بود که کل محوطه تنگه بلاغی را در یک دور کامل شامل می‌شد و اکنون بخش‌هایی از آن زیر آب رفته است.
مرمت کاخ هخامنشی داریوش در منتهی‌الیه مکان آبگیری سد سیوند از جمله وظایف مسئولان سد سیوند بود که تا این لحظه این کار انجام نشده است و آثار بدست آمده از این کاخ همچنان در معرض تهدیدات زیست محیطی و انسانی قرار دارد.
مرمت این کاخ هخامنشی به باستان‌شناسان امکان می‌داد تا پلان واضحی از آن بدست‌آورند، اما با بالا آمدن آب و کامل شدن دریاچه محل این کاخ به نیزار بدل می‌شود.
ساخت موزه پاسارگاد از دیگر تعهدات سازمان آب منطقه‌ای فارس بود که برای آن هزینه‌ای بالغ بر یک میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود. نه تنها این هزینه پرداخت نشده است که کلنگی هم برای احداث این موزه زده نشده است.
سازمان آب منطقه‌ای استان فارس و وزارت نیرو بدون عملی کردن تعهدات خود سد سیوند را ابگیری کردند و این موضوع شاید نگرانی دوستداران میراث فرهنگی را نسبت به آینده سد‌های در حال ساخت و محوطه‌های در خطر بیشتر می‌کند.
