زبان پژوهی
پاسداری از زبان فارسی در رسانۀ ملی
- زبان پژوهي
- نمایش از یکشنبه, 08 ارديبهشت 1392 12:15
- بازدید: 4574
استفاده از بعضی اصطلاحات بیگانۀ غیرلازم در برنامه‌ها و اخبار صدا و سیما، در بهمن‌ماه سال گذشته، ریاست فرهنگستان زبان و ادب فارسی را بر آن داشت تا با ارسال نامه‌ای از مهندس ضرغامی، رئیس سازمان صدا و سیما، بخواهد که برای جلوگیری از این کار و بسط این شیوۀ نادرست، به‌ویژه در گفتار گویندگان و مجریان، چاره‌اندیشی کند. وی نیز بلافاصله تصویر نامۀ دکتر حدّاد عادل را برای تمامی شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی ارسال کرد و ضمن دستور «رعایت دقیق مفاد نامه»، یک نفر از مسئولان سازمان را مأمور کرد تا گزارش‌هایی دوره‌ای از عملکرد حوزه‌های برنامه‌ساز در اجرای این دستور تهیه شود.
فرهنگستان، ضمن تشکر از توجه مهندس ضرغامی به مسائل زبان و ادب فارسی، امیدوار است بتوان نتیجۀ این همکاری را در ارتقای دانش زبانی جامعۀ فارسی‌زبان و کاسته شدن از کاربرد بی‌دلیل واژه‌های بیگانه مشاهده کرد.
متن نامۀ دکتر حداد عادل بدین شرح است:
بسمه‌تعالی
جناب آقای مهندس عزت‌الله ضرغامی
ریاست محترم سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
با سلام، همان طور که استحضار دارید چند سالی است تلاش‌هایی برای همکاری سازمان‌یافته میان فرهنگستان زبان و ادب فارسی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است، به امید آنکه برنامه‌های آموزشی و فرهنگی معطوف به زبان و ادب فارسی به صورتی متناسب با انواع مخاطب‌ها و انواع نیازها در شبکه‌های مختلف تهیه و پخش شود. متأسفانه به‌رغم حسن نیّت جناب‌عالی و مساعدت‌های جناب آقای دکتر خجسته، هنوز این همکاری‌ها به حد مطلوب نرسیده است و امیدوارم با توجه جناب‌عالی این مقصود تأمین شود.
اما آنچه این‌جانب را به نگارش و ارسال این نامه واداشت وجود لغات و اصطلاحات فراوان در گفتار مجریان و گویندگان برنامه‌های صدا و سیماست، بی‌آنکه نیازی به استفاده از آن لغات باشد. کلماتی مانند پکیج و آیتم و تایم و کاندیدا از جملۀ کلماتی هستند که فراوان و بی‌دلیل از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به گوش می‌رسد. در برنامه‌های ورزشی الفاظی چون گیم و هت‌تریک و هاف‌تایم را به کار می‌برند و نیز دیده می‌شود که در بعضی از زیرنویس‌ها به‌جای استفاده از خط فارسی کلمات خارجی با حروف لاتین نوشته شده است. فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌حکم وظیفه‌ای که در نگاهبانی از خط و زبان فارسی دارد، از جناب‌عالی که مسئولیت خطیر ادارۀ صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را بر عهده دارید می‌خواهد به هر نحو که ممکن و به مصلحت می‌دانید از ادامۀ این عادت نادرست در رسانۀ ملی جلوگیری فرمایید.
هرچند برای تمامی کلمات خارجی که به آن‌ها اشاره شد معادل فارسی وجود دارد، چنانچه در مواردی نیاز به استعلام باشد، فرهنگستان آمادگی خود را برای پاسخگویی و همکاری اعلام می‌دارد.
توفیق جناب‌عالی و همکاران محترمتان را در پاسداری از فرهنگ و ارزش‌های اسلامی و ایرانی از خداوند متعال خواهانم.
غلامعلی حدّاد عادل
منبع: تارنمای فرهنگستان زبان و ادب فارسی
