ایران‌بوم

فریدون الهیاری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: ورزش چوگان به عنوان یک ورزش ایرانی شناخته می‌شود. بر اساس اسناد تاریخی، ورزش چوگان در تمامی دوره‌های تاریخی کشور در میان اسطوره‌ها رواج داشته و در آثار، نقش‌ها و نگاره‌های به جا مانده از دوره هخامنشی و پس از آن، نمادهایی از این ورزش دیده می‌شود.

وی، تاریخ متولد شدن ورزش چوگان در ایران را دوره هخامنشی عنوان کرد و گفت: در گذشته ایرانی‌ها در پرورش اسب مهارت داشته و اسب ایرانی از شهرت فراوان برخوردار بوده است، علاوه بر این به لحاظ نظامی نیز از اسب به عنوان یک عنصر مهم نظامی استفاده می‌شد، بنابراین چوگان نه تنها با مقتضیات زیستگاه ایرانیان بلکه با حکومت‌هایی ایرانی که به دنبال جهان‌گشایی بوده‌اند نیز هم‌خوانی داشته است.

این مدرس تاریخ دانشگاه اصفهان افزود: ورزش چوگان نه تنها ورزش کاملا ایرانی است بلکه ایرانیان در گسترش و ترویج آن به دیگر کشورها نیز نقش داشته‌اند و آشنایی کشورهای شرق آسیا، هند، شمال آفریقا و ... با این ورزش به علت وجود ایرانی‌ها در آن منطقه بوده و سپس از طریق این کشورها چوگان به نقاط دورتر گسترش پیدا کرده است.

الهیاری با بیان اینکه چوگان در ایران با فراز و فرودهایی رو به رو بوده است، ادامه داد: دوره هخامنشیان، اشکانی، ساسانی از دوره‌های مهم و تاثیرگذار کشور در این ورزش بوده است و در دوره اسلامی چوگان در نوع خود استمرار می‌یابد، در دوره صفویه این ورزش دارای شهرت فراوان بوده و با میدان نقش جهان اصفهان پیوند خورده زیرا این میدان جایگاهی برای برگزاری مسابقات چوگان بوده است.

وی گفت: متاسفانه در دوره معاصر به علت تغییر شرایط زندگی توجه به این ورزش کم شد و اروپایی‌ها و کشورهای شرق آسیا با ایجاد فضاهای مناسب چوگان را توسعه داده‌اند اما متاسفانه این ورزش در کشور نادیده گرفته شد و جا دارد به علت اینکه ایران خاستگاه اصلی این ورزش است، زمینه توسعه آن فراهم شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه کشور آذربایجان، چوگان را به عنوان ورزش محلی قره‌باغ در یونسکو به ثبت رسانده است، تصریح کرد: البته آذربایجان و یونسکو ضمن به رسمیت شناختن چوگان به عنوان یک ورزش ایرانی، آن را ورزش محلی قره‌باغ ثبت کرده‌اند در حالی که خاستگاه چوگان، ایران است و جایگاه محکم‌تری در این زمینه دارد. این ما هستیم که باید پیش از وقوع چنین اتفاقاتی برای ثبت میراث کشور پیش‌قدم شویم.

الهیاری با بیان اینکه ایران کشوری تاریخی و با قدمتی چند هزار ساله است و کشورهای شکل گرفته در اطراف آن تاریخ طولانی به عنوان واحدهای سیاسی مستقل ندارند، ادامه داد: در این کشورها فعالیت‌هایی در جهت هویت سازی تاریخی صورت می‌گیرد و متاسفانه یا خوشبختانه به دلیل اینکه این کشورها در گذشته تحت سلطه ایران قرار داشته‌اند گاهی اوقات تلاش می‌شود تا بخشی از هویت ایرانی را به نام خود مطرح کنند و این هشداری است به اهالی این سرزمین و متولیان فرهنگی کشور تا با درک این شرایط برای ثبت میراث معنوی و فرهنگی خود تلاش بیشتری داشته باشند.

وی ادامه داد: سازمان‌هایی که متولی امور فرهنگی کشور هستند وظیفه دارند رویکرد هویت ایران و ایرانی را تقویت کرده و با حساسیت بیشتری میراث تاریخی کشور را ابتدا به جامعه ایرانی و سپس به جامعه جهانی معرفی کنند و به ثبت برسانند.

این مدرس تاریخ دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه باید به هویت و فرهنگ ملی خود بها دهیم و با سیاست گذاری، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری به احیای آن بپردازیم،‌ تصریح کرد: در بدنه اجتماعی کشور ظرفیت‌ها و حساسیت‌های ویژه‌ای در زمینه هویت و تاریخ ایران وجود دارد و این ظرفیت‌ها باید به گونه‌ای مدیریت شود که موجب تقویت مبانی فرهنگی و هویتی کشور شود.