نگاه بهتر به: آمریکای جنوبی
برگرفته از ماهنامه خواندنی شماره 68، رویه 33
به انگیزهٔ سفر معاون رییس جمهوری به کشورهای کوبا و اکوادور
آمریکای جنوبی با 500 میلیون نفر جمعیت و تولید ویژهی داخلی کمابیش 12 تریلیون دلار، میبایست در روابط سیاسی و اقتصادی ایران، جای مهمتری را داشته باشد.
در این میان، ایران با کشورهای زیادی از این قاره، مانند کوبا، ونزوئلا، اکوادور، بولیوی و نیز بزرگترین کشور این منطقه یعنی برزیل، دارای روابط خوبی است که میبایست این روابط را، ژرفای بیشتری بخشید. چیزی که تاکنون به گونهی سازمانیافته، بدان پرداخته نشده است.
یکی از دلایل این کار، سازمان وزارت امور خارجه است. برای مثال اداره کل، افریقا یا آمریکای جنوبی در دنیای امروز، بیشتر همانند شوخی است. سازمان وزارت امور خارجه باید به گونهای باشد که کشورهایی مانند کوبا، اکوادور، ونزوئلا، برزیل و...، دارای ادارهی مستقل و کارآمد باشند.
پایهگزاری سازمانبندی وزارت امور خارجه، بر پایهی قاره، نمیتواند ما را به مقصودمان در جاهای گوناگون گیتی برساند. باید از یک سازمانبندی مواج و قابل جابهجایی با توجه به اهداف سیاسی، اقتصادی، بهره گرفت و در صورت نیاز، حتا برای یک کشور، یک ادارهی کل در وزارت امورخارجه، وجود داشته باشد. البته این بدان معنا نیست که از سازمانبندی کنونی به سازمانبندی ثابت دیگری حرکت کنیم؛ بلکه مقصود و این است که سازمانبندی وزارت امور خارجه، میبایست با توجه به هدف سیاسی ـ اقتصادی کشور، مواج و قابل تطبیق کامل با شرایط باشد. تنها در این صورت است که خواهیم توانست سیاستهای خارجی مورد نظر در زمینهی سیاسی ـ اقتصادی را از قوه، به فعل درآوریم. البته وزارت خانههای اقتصادی را از (اقتصاد، بازرگانی، صنایع و کشاورزی) نیز نیاز به چنین سازمانبندی دارند. البته باید دانست که برای رسیدن به هدفهای خارجی، نیاز هست که در این وزارتخانهها، یک معاونت ویژهی خارجی، بنیانگذارده شود که با توجه به هدف اقتصادی خارجی کشور، دارای سازمانبندی متناسب و مواج (یعنی قابلانعطاف)، باشد.
با توجه به افزایش حجم داد و ستدهای اقتصادی و بازرگانی ایران با کشورهای گوناگون جهان، حجم بالای موافقتنامههای اقتصادی و بازرگانی کشور با کشورهای دیگر، میبایست در سازمانبندی وزارتخانهی اقتصادی (اقتصاد، صنایع، بازرگانی و کشاورزی)، دگرگونی اساسی انجام گیرد و بخش خارجی از داخلی جدا شده و سازمان لازم برای بخش خارجی، با توجه به هدفهای اقتصاد جهانی کشور، ایجاد گردد. بدینسان، با توجه به هدفهای اقتصاد خارجی، میتوان برحسب نیاز، سازمان مربوط را با آن همرنگ کرد. البته لازم است که میان بخشهای مربوط در وزارت امور خارجه و وزارتخانههای اقتصادی، همآهنگی لازم ایجاد گردد. البته بدون این همآهنگی، نمیتوان به طور کامل به هدفهای اقتصادی برونمرزی رسید.