آتاترک و دردسرهای میخوارگی
برگرفته از نشریه وطن یولی شماره 13 - رویه 13
به گزارش رادیو فردا سینماهای ترکیه در سال 2008 فیلمی مستند در مورد زندگی مصطفی کمال آتاترک، بنیانگذار این کشور، را به نمایش گذاشته اند که در عین پربیننده بودن از سوی پان ترکیست های افراطی با انتقادات فراوانی همراه شده است.
این فیلم مستند که ”مصطفی“ نام دارد نخستین مستندی است که بر زندگی خصوصی آتاترک متمرکز شده و از این زاویه به بنیادگذار ترکیه نوین نگریسته است.به نوشته روزنامه گاردین فیلم ”مصطفی“، که نام خود را از نام کوچک آتاترک برگرفته او را مردی بشدت شهوتران، میخواره و در نهایت فردی غمگین تصویر میکند که نسبت به کشوری که خودش ساخته بود، به طور فزایندهای احساس بیعلاقگی میکرد. اسرافیل کومباسار، نویسنده روزنامه بشدت افراطی ”ینی جاغ“ به گاردین گفته است: ” این فیلم آتا ترک را میخواره و شهوتران نشان میدهد. آیا شما چنین تصویری از چرچیل را میپذیرید؟”
به نوشته گاردین، شماری از سکولارهای تندرو ترکیه پا از این فراتر گذاشته و فیلم را قسمتی از برنامهریزی برای تضعیف ارتش ترکیه و حذف کمالیستها و پان ترکیست ها از آن میدانند و بر این باورند که غرب از این برنامه پشتیبانی میکند و اسلامگرایان نیز بدان سو میروند.
ییت بولوت، از روزنامه سکولار ”وطن“، به گاردین میگوید: ”آمریکا با سربازان ما مانند مجرمین در عراق رفتار میکند.(اشاره او به اقدام نیروهای نظامی آمریکا در بازداشت سربازان ترکیه در سال ۲۰۰۳ است که در روابط میان دو کشور تنش ایجاد کرد] این فیلم نیز بخشی از همان سیاست است.”
مقاله بولوت، که در یکی از شماره های روزنامه وطن منتشر شده، با این جملات آغاز میشود: ”این مستند را نگاه نکنید! دیگران را هم از دیدین آن بازبدارید! نگذارید آتاترک در ذهن کودکانتان تحقیر شود.” علی رغم این موضوع به گزارش گاردین این فیلم تنها طی پنج روز اول اکران خود نزدیک به نیم میلیون تماشاگر داشته و استقبال گستردهای از آن صورت گرفته است.نمایش فیلم قبلی جان دوندر، کارگردان مستند مصطفی، در سال ۱۹۹۳ با استقبالی گسترده روبهرو شده بود و کودکان دانشآموز را به دیدن آن میبردهاند. همچنین تعدادی از شخصیت های پان ترکیست نیز اعلام کردند قصد دارند از سازنده مستند مصطفی شکایت کنند. اورهان کورال، یکی از این افراد میگوید: ”آتاترک الگوی ملی است. گفتن این که او سه پاکت و نیم سیگار در روز میکشید، به تصویر او لطمه میزند و کاری غیرقانونی به شمار میرود.”
پرداختن به شخصیت فردی کمال آتاترک در ترکیه همواره با مشکلاتی روبهرو میشود. دو سال پیش نیز یک روزنامه نگار ترک به نام ایپک چاییشلر به خاطر نوشتن زندگینامه آتاترک به پرداخت جریمه محکوم شد.