ایران‌بوم

در میان خودروهایی که در خیابانهای شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان تردد می کنند، خودروهای پلاک قرمز «دو صفر یک» (001) مشهور است و محبوبیت خاصی بین تاجیکان دارد. شماره ای که نشانه روابط عمیق دو ملت است.

به گزارش ایرنا دو صفر یک نخستین سری از شماره خودروهای سیاسی در تاریخ استقلال تاجیکستان بود که مقامات تاجیک بعد از استقلال کشورشان به خودروهای یک کشور خارجی اختصاص دادند، شماره ای که با وجود رایزنی ها و رقابت کشورهایی مثل روسیه، چین و آمریکا برای بدست آوردن آن، به ایران اختصاص یافت.موضوعی که به گفته کارشناسان، نشان از وابستگی و روابط عمیق دو ملت دارد.

دیپلمات های ایرانی که زمان استقلال تاجیکستان را به یاد دارند می گویند، بعد از استقلال این کشور، مقامهای سیاسی کشورهای روسیه، آمریکا چین و ترکیه برای بدست آوردن نخستین پلاک خودروهای دیپلماتیک کشور تازه به استقلال رسیده تاجیکستان، تلاشها و رایزنیهای فراوانی انجام دادند اما تاجیکان، ایران برادر بزرگتر و کشور هم زبان و هم فرهنگ خود را برای این عنوان پرافتخار سیاسی کشورشان برگزیدند.

تاجیکان ایران را برادر بزرگ خود می دانند و برخی از شعرا و عارفان تاجیک می گویند ایران برای آنها بوی مادر هم می دهد مادری که در سالهای سخت تاجیکستان فرزندش را تنها نگذاشت.

تاجیکستان در شماره گذاری خودروهای سیاسی کشورها بدین ترتیب عمل کرد که 001 به ایران، 002 به روسیه، 003 به ترکیه، 004 به آمریکا، 005 به چین و 006 ، 007 و 008 نیز به کشورهای پاکستان، آلمان و افغانستان اختصاص داد.

امروزه نیروهای پلیس شهر دوشنبه احترام خاصی برای خودروهای دوصفر یک قائل هستند و هر زمان که با پلاک های قرمز دوصفر یک مواجه می شوند با احترام و بدون دستور توقف، به آنها اجازه تردد در خیابانها را می دهند.

تاکسی های زرد رنگ سمند ایرانی نیز خیابان های شهر دوشنبه را مزین به ˈدوستی و روابط عمیقˈ دو ملت فارسی زبان کرده اند مسافران و شهروندان ایرانی که پای به دوشنبه می گذارند با دیدن سمندهای زرد ایرانی گویی در خیابانهای تهران قدم برمی دارند.

به گفته مقامات تاجیک یک هزار دستگاه سمند ایرانی سالهای گذشته به تاجیکستان انتقال داده شد و هم اکنون در سطح خیابانهای شهر دوشنبه و برخی دیگر از شهرهای تاجیکستان برای تردد مسافران در گردش هستند.

روابط تهران - دوشنبه از ابتدای استقلال تاجیکستان در سال 1991 درحال رشد بوده است، برسمیت شناختن استقلال تاجیکستان از سوی ایران به عنوان اولین کشور در جهان دلیلی بر این مدعاست.

در جریان ناآرامی های سال های 1997-1992 تاجیکستان، ایران برای رفع این ناآرامی ها پا پیش گذاشت و میزبانی چندین دور از مذاکرات صلح تاجیک ها را بر عهده گرفت به طوری که یکی از طرف های اصلی مذاکرات صلح به شمار می رفت.

حضور پررنگ ایران در بازسازی تاجیکستان از جمله در صحنه های اقتصادی این کشور هم بر روابط تنگاتنگ دو کشور افزود.

رئیس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان که اولین سفیر جمهوری اسلامی ایران طی سال های 71 تا 76 در سخت ترین زمانهای حیات سیاسی تاجیکستان بود، گفت: ایران برادر کوچک خود را در سالهای جنگ شهروندی و داخلی تنها نگذاشت زمانی که حتی یک دیپلمات خارجی در تاجیکستان حاضر نبود و همه به خاطر ترس از جنگ به کشورشان گریخته بودند سفارت ایران فعال بود و سفیر و دیپلماتهای ایران در آن شرایط سخت مردم هم فرهنگ و هم زبان خود را یاری کردند از این رو این اختصاص نخستین پلاک خودروهای دیپلماتیک به ایران نتیجه اعتمادی بود که به ایران پیدا کرده بودند.

ˈعلی اشرف مجتهد شبستریˈ روز سه شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: نخستین کشوری که استقلال تاجیکستان را به رسمیت شناخت، ایران بود و مجوز تاسیس نخستین سفارت کشور خارجی نیز به ایران داده شد.

وی یادآور شد: شب یکی از روزهای ماه ژانویه سال 1992 در سردترین فصل سال که ایران سفارت خود را تاجیکستان افتتاح کرد ماندگارترین روز در تاریخ ایران و تاجیکستان شد.

وی گفت: آن روز و شب تاجیکان استقبال با شکوهی از افتتاح سفارت جمهوری اسلامی ایران کردد روزی که شب آن به شب شعر تبدیل شد، هیئتهای ایرانی شامل شخصیتهای فرهنگی و شعرا به همراه بسیاری از شعرای تاجیک هم حضور داشتند و آن شب تاریخی به ˈشب دیپلماسی شعر و ادب ایران و تاجیکستانˈ مبدل شد.

مجتهد شبستری گفت: در میان روابط کشورها با ایران، تاجیکستان یک وضعیت کاملا استثنایی دارد بطوری که می توان گفت هیچ کشور جایگاه تاجیکستان را برای ما ندارد.

وی با بیان اینکه به عنوان دیپلمات ایران در بیش از 70 کشور جهان مسافرت کرده و مدتی نیز حضور داشته است، افزود: هیچ کشوری به اندازه تاجیکستان به ایران نزدیکی و وابستگی ندارد و علتش هم نزدیکی از نظر نژادی، تاریخی، فرهنگی، دینی و زبانی است.

وی اظهار داشت: تاجیکستان تنها کشور کاملا فارسی زبان است و نه تنها امروز یک کشور کاملا راهبردی برای ماست بلکه در آینده این جایگاه مهم برای ایران با اهمیت تر و روشنتر خواهد شد.

مجتهد شبستری تصریح کرد: ما باید قدر تاجیکان هم خون و هم زبان را بدانیم انها در شرایط سخت و سالهای طولانی که زیر سطله نظام شوروی سابق بودند، بسختی از دین و فرهنگ و تاریخ ایران زمین دفاع و محافظت کردند و اکنون که مستقل شده اند دل به ما داده اند و وظیفه ما ایرانیان است که بخوبی آنها را بپذیریم و حمایت کنیم.

رئیس انجمن دوستی ایران و تاجیکستان اظهار داشت: بین دو کشور یک رابطه معمولی نیست بلکه رابطه بین عاشق و معشوق است، تاجیکان اینطور ما را می بینند که ایران برای انها بوی مادر می دهد و این عبارت بارها در اشعار و صحبتهای شعرا و شخصیت های فرهنگی تاجیک آمده است.

مجتهد شبستری افزود: تاجیکستان اکنون وضعیت خاصی دارد کشورهایی مثل روسیه، آمریکا و چین توجه خاصی را به این کشور به عنوان قلب آسیای مرکزی دارند.

وی تصریح کرد: دشمنان از رابطه و نزدیکی دو کشور فارسی زبان راضی

نبوده در همین راستا هم ساکت نیستند و ما باید توجه خاص در این مورد داشته باشیم و تدبیرهایی را بیندیشیم.

سخنگوی وزرات خارجه تاجیکستان نیز در مورد اهمیت روابط دو کشور با ذکر خاطراتی از سالهایی که در ایران به عنوان یک مقام دیپلماتیک حضور داشته است، به ایرنا گفت: در طول اقامتم در این کشور برادر هیچگاه احساس نکردم که در یک کشور خارجی هستم و خاطرات شیرین و فراموش نشدنی از زندگی در ایران دارم.

عبدالفیض عطایف افزود: مردم تاجیکستان زمانی که در سیطره شوروی سابق بودند، 70 سال با روسها زندگی کردند اما به جرات می توان گفت که شاید حتی یک نفر مرد یا زن تاجیکی با یک مرد یا زن روسی ازدواج نکرد اما طی 20 سال استقلال از شوروی سابق و نزدیک شدن به کشور برادر خود ایران ، حدود سه تا چهار هزار نفر از جوانان زن و مرد ایرانی و تاجیکی با هم وصلت کرده و تشکیل زندگی مشترک داده اند.

وی گفت: حضور ایران در تاجیکستان پررنگ است اما انتظار می رود که این نقش افزایش یابد.

سید محمود صدری سرپرست سفارت ایران در تاجیکستان نیز تعبیر زیبای مقام معظم رهبری درخصوص روابط خویشاوندی دو کشور را یادآور شد و گفت: جمهوری اسلامی ایران برای روابط خود با تاجیکستان اهمیت بسیار زیادی قائل بوده و به این دلیل بود که تهران به عنوان اولین کشور، استقلال تاجیکستان را به رسمیت شناخت و اقدام به افتتاح سفارت در این کشور کرد.

وی گفت: قرابت و پیوند دیرینه فرهنگی، دینی و تاریخی میان ملتهای این دو کشور، بستری مناسب برای توسعه و تعمیق روابط دوجانبه در زمینه های مختلف است.

محمد حسن صنعتی رایزن فرهنگی ایران در تاجیکستان نیز گفت: تاجیکستان در سیاستگذاریهای نظام جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که با بالاترین اولویت تلقی می شود.

وی افزود: تاجیکستان برای ما مهم است و اهمیتش هم متأثر از مشترکات عدیده ای است که بین ایران و تاجیکستان وجود دارد.

وی تصریح کرد: تاجیکها و ایرانیها وقتی با همدیگر رو به رو می شوند تعجب می کنند، چه طور ممکن است یک کسی در هزاران کیلومتر فاصله به زبان او سخن بگوید، به کیش او اعتقاد داشته باشد و از مبانی مشترک فرهنگی حرف بزند.

صنعتی گفت: با توجه به ماموریت هایی که در حوزه علم و فرهنگ بر عهده ما قرار گرفته است امیدواریم که فضای مناسبی برای گسترش روابط ایران و تاجیکستان به وجود آید.

وی افزود: ما مشترکات و علائق بسیاری با این سرزمین در گذشته و حال با تاجیکستان داریم و به این کشور که مسیر استقلال را طی می کند برای ما مهم است که بتوانیم ظرفیتهای نخبگان را شناسایی و هدایت کنیم.