زیست بوم
قدر نمی‌شناسیم
- زيست بوم
- نمایش از دوشنبه, 23 فروردين 1389 09:46
- بازدید: 3311
برگرفته از همشهری آنلاین - دکتراسماعیل کهرم
عجب مملکتی است این خاک پرگهر؟ آنان که سعادت دیدار گوشه‌هایی از این مرز و بوم را داشته‌اند خوب می‌دانند که نیازی به دیدن دنیا ندارند.
هرچه بخواهیم همین‌جا داریم. هرجا که برویم زیبایی‌های خاصی را می‌بینیم که مکمل زیبایی‌های نقاط دیگر است و نه تکرار آن. از تهران جدا می‌شویم، در راه استان سمنان. استانی که یک‌سوم مناطق حفاظت شده و پارکهای ملی را در خود جای داده است! حدود 2 میلیون هکتار! به وسعت چند کشور اروپایی.
چشم به کویرها و کوه‌های هزار رنگ می‌دوزیم. از سمنان و دامغان می‌گذریم و به شاهرود می‌رسیم. عجب شهری؟ خیابان‌ها و بلوارهای فراخ، باغ‌ها و درخت‌زارها و البته مردمی که به داشتن مهمان عادت کرده‌اند و آنها را دوست دارند.
گروهی از نهادهای مردم‌نهاد مراسمی را جهت حرمت گذاردن به هفته منابع طبیعی تدارک دیده بودند. تعداد این نهادها برای شاهرود چشمگیر بود و علاقه و غیرت کسانی که این نهادها را با وجود کم‌مهری‌ها می‌گردانیدند، مثال‌زدنی. همه نگران جنگل ابر بودند. آخر استان سمنان با حدود 9 میلیون هکتار، از نقاط کویری و بیابانی تشکیل شده و کویر حدود 90 درصد آن را می‌پوشاند. در میان این اقیانوس ریگ و شنهای روان، یک جنگل سر سبز هیرکانی (جنگل‌های شمال ایران)، به وسعت حدود 10 هزار هکتار، به‌عبارتی یکهزارم استان، قرار دارد که جنگل ابر نامیده می‌شود.
در این استان خشک فعالیت‌های درختان مانند تبخیر و تعرق، توده‌ای از بخار آب را به‌صورت ابر بالای جنگل معلق نگه می‌دارد. سال قبل برای شرکت در کنفرانسی به کشور سوئیس رفته بودم. چند گردش هم از طرف کشور میزان برای مهمانان ترتیب داده بودند؛از جمله بازدید از جنگلی در اعماق دره‌ای در منطقه «زرهات». بر بالای این جنگل توده‌ای از ابر مانند یک شمد سفید، بسیار زیبا می‌نمود. راهنمای سوئیسی با غرور خاصی گفت: «این پدیده در جهان همتا ندارد.»
حرمت میزبانی به من اجازه نداد که به ایشان تذکر بدهم ما در ایران لااقل دو نقطه با چنین مشخصاتی داریم؛ ارسباران، سرگربه ملوس نقشه عزیز ایران و جنگل ابر در دل کویر! و اما مردم استان سمنان چرا نگران سرنوشت جنگل ابر هستند؟ حقیقت آن است که در جریان مبارزات انتخاباتی، کاندیداها یاد گرفته‌اند که اگر به مردم وعده و و عید انجام طرحی را بدهند، احتمالاً رأی خواهند آورد! در انزلی چنین قولهایی موجب اجرا شدن جاده «میان‌گذر» انزلی شد و در جنگل ابر هم چنین قولی هر روز به اجرا نزدیک‌تر می‌شود.
در حال حاضر، لوله‌های گاز و نفت و خطوط انتقال برق بین شاهرود و گرگان و نیز جاده‌های تدارکاتی آن صرفاً به‌علت کوتاهی مسیر از میان جنگل گذشته و هرکدام، ده‌ها هکتار جنگل را نابود کرده است. اکنون طرح مخرب و هولناک احداث جاده بین روستای ابر و شیرین‌آباد مطرح شده. در حال حاضر 10 جاده بین استان سمنان و شمال وجود دارد که 4 محور آن از شاهرود می‌گذرد. چه ترافیک سنیگی بین شاهرود و گرگان یا علی‌آباد کتول، احداث جاده و تخریب جنگل ابر را توجیه می‌کند؟
