زیست بوم
به زودی تالاب آق گل به مرکز گرد و غبار تبدیل می‌شود - تجمع فعالان محیط زیست استان همدان در تالاب آق گل
- زيست بوم
- نمایش از چهارشنبه, 07 اسفند 1392 05:01
- حسین زندی
- بازدید: 4975
حسین زندی
برجسته کردن یک مورد از بحران‌های زیست محیطی باعث نادیده گرفته شدن و در سایه ماندن انبوهی از تخریب و نابودی در این حوزه می‌شود. در طول یک دهه اخیر بیشتر فعالان و نهادهای محیط زیستی تلاش کرده‌اند به برجسته کردن اخبار خشک شدن دریاچه ارومیه بپردازند و موارد بسیاری ازدید آنان پنهان مانده است. تالاب آق گل در استان همدان یکی از این موارد است. تالاب آق گل امروز بستری خشک است که فعالان مدنی ادارهٔ محیط زیست همدان امیدوارند با افزایش بارندگی بخشی از آن احیا شود. این تالاب در بین استان مرکزی و همدان قرار دارد اما مدیریت آن با محیط زیست همدان است. در این تالاب حدود 60 گونه پرنده وجود داشت. این منطقه از سال 88 به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام شده است و فعالان مدنی امیدوارند به منطقه حفاظت شده نیز ارتقاء پیدا کند. جمعه گذشته، همزمان با روزجهانی تالاب، گروهی از اعضای سازمان‌های مردم نهاد و فعالان محیط زیست همدان در کنار این تالاب زنجیره انسانی تشکیل دادند تا شاید وجدان اجتماعی شهروندان و حساسیت مسئولان را نسبت به این فاجعه بیدارکنند.
رامین رمضانی کارشناس مسئول زیستگاه های مناطق استان همدان می گوید: تالاب آق گل در اوج پر آبی هم به صورت فصلی آب داشته یعنی شش ماه از سال را پر آب بوده اما سال 84 تا حالا حتی در زمستان ها نیز خشک است، تنها چاله هایی که امور آب برای ایجاد خاکریز ایجاد کرده تا از زهکشی کشاورزان جلوگیری کند آب دارد و پرنده های مهاجر هم به دلیل حضور شکارچیان پیش ازاین که اینجا منطقه شکار ممنوع اعلام شود به اینجا نمی آمدند اما امسال یک مقدار بارندگی وضعیت بهتری دارد امیدواریم پرنده ها برگردند این تالاب وابسته به بارش های جوی بود.و تالابی نبوده که از یک رودخانه سرچشمه بگیرد .
رامین رمضانی می گوید: خشک شدن تالاب دو دلیل دارد یک:به خاطر خشکسالی های اخیر است که باعث شده به یک چرخه ی منفی وارد شود.وقتی تالاب خشک شده چاه کشاورز ها کم آب شده مجبور شدند چاه ها را عمیق تر کنند و وقتی چاه ها عمیق تر و بیشتر شوند آب بیشتری مصرف می شود و از بین رفتن سطح آب های زیرزمینی منطقه باعث شده تالاب کاملا خشک شود و حتی چاه ها به دلیل مصرف بی رویه آب خشک شده است. اگر وضعیت ادامه داشته باشد به زودی این تالاب به مرکز گرد و غبار تبدیل می شود و کشاورزانی که امروز شبدر و یونجه می کارند مجبور خواهند شد مانند دشت قهاوند دست از کشاورزی بکشند وچیزی نتوانند بکارند.
این کارشناس در ادامه می گوید: برای بازیابی و احیا تالاب، کشاورزان باید به سمت کشت پرآب نروند و جای درخت میوه درخت صنوبر بکارند. برای احیا باید پس از دوره پرآبی وارد مدیریت زیست بومی تالاب شویم یعنی هم نهادهای مردمی ، هم نهادهای مدنی و هم روستاییان ذینفع بیایند یک اتاق فکری تشکیل دهند وآنوقت است که حتی از کمک های بین المللی هم می توان استفاده کرد. انتظار از نهادهای مدنی است که این تالاب را معرفی کنند و در جهت توضیح و اطلاع رسانی وضعیت فعلی تلاش کنند تا حساسیت مردم و نهادهای دولتی را به این جا بیشتر کنند و فکر جامعه را با موضوع درگیر کنند.
رمضانی درباره مباحث همکاری و تعامل جهاد کشاورزی و سازمان محیط زیست می گوید: ما تازه شروع کردیم تعامل جهاد کشاورزی خیلی ضعیف بود البته یکی از دلایل این است که چون تازه چنین روندی جا افتاده است .
سید جلیل موسوی عضو انجمن دوستان زمین وشهردار سابق شهر مریانج می گوید: ما متاثر و متاسفیم که تالاب به این وضعیت دچار شده است، این موضوع نه تنها در بحث زیست محیطی، بلکه مسئله گردشگری را تحت تاثیر قرار داده است و در حال نابودی است ، وباید توجه داشت این کشاورزی و کشاورز است که زیان بسیاری را متحمل شده است. وقتی ما از نزدیک این تالاب را دیدیم واقعا ناراحت شدیم. امیدوارم با دید باز مسئولین و مدیریت صحیح منابع آبی منطقه، این تالاب زیبا و زیستگاه مهم استان همدان احیا شود . موسوی می گوید: نهادهای مدنی به تنهایی نمی توانند کاری را انجام دهند. مردم و روستایی های منطقه نیاز دارند به کشاورزی و آب اما می توان با تغییر نوع محصول هم منافع کشاورز را در نظر گرفت هم محیط زیست را مدیریت کرد و همه باید دست به دست هم دهیم.
جواد کریمی عضو انجمن سبز پژوهان الوند می گوید :یکی از معضلات اصلی استان همدان کم آبی است و متاسفانه آب های زیرزمینی استان افت کرده است و آب های جاری و رودخانه ها، تالاب ها و سرداب ها از بین رفته اند. استان همدان چند تالاب دارد که یا خشک شده و یا دچار کم آبی است. تالاب آق گل مهم ترین تالاب طبیعی همدان است. کریمی می گوید: امروز وظیفه ی ماست که پیگیری کنیم و مشکلات تالاب اق گل را به کمک اداره ها و نهاد های دولتی را احیا کنیم و به نظر میرسد روستائیان هم به صورت سمن‌ها به این اداره بپیوندند مفیدتر است.
عماد وهاب زاده عضو کمیته محیط زیست بنیاد مهرهمدان می گوید: حرکت اعتراضی ما در تالاب آق گل به دلیل مشکلاتی است که برای تالاب ایجاد شده است با این زنجیره انسانی سعی کردیم ضمن محکوم کردن استفاده بی‌رویه از منابع آبی و خشک شدن تالاب ،پیامی را به گوش مسئولان برسانیم.
وهاب زاده عامل اصلی را شرکت آب منطقه ای می داند و می گوید: جلوگیری نکردن این نهاد از حفر چاه های غیرمجاز و عمیق کردن چاه ها علت اصلی خشک شدن این تالاب است. حساس سازی و حرکت های نمادین سازمان های مردم نهاد به عنوان اهرم فشار در احیای تالاب مهم است.
میثم مسقیمیان از اعضای موسسه هستی سازان الوند نیز می گوید: سوال من این است چرا امروز ما در اینجا جمع شده ایم ودر فراق خشکیدن تالاب دست به گریبان هستیم؟ وچرا حالا اعتراض می کنیم ؟ کاش کمی تعهد داشتیم و امروز به جای نگریستن به کویر، به پرندگان تالاب نگاه می کردیم . امروز وجدان من به من می گوید دیر آمدید و دیر به فکر افتادید کاش برای حفظ این موهبت زودتر اقدام می کردید .
مستقیمیان می گوید :مگر نه این است که سازمان‌های مردم نهاد بازوان اجرایی دولت هستند پس چرا نمی توانیم کاری بکنیم .این تالاب نه تنها متعلق به روستائیان منطقه است بلکه متعلق به من و شما و به فرزندان و آیندگان این آب و خاک است. امروز صدای موج این تالاب ها به ما می گویند بایدکاری کرد اما آیا کاری صورت خواهد گرفت؟
