زیست بوم
مناقشه بر سر احداث تونل گلاب 2و برداشت آب از زاینده رود - زاینده رود توان بارگذاری جدید ندارد
- زيست بوم
- نمایش از دوشنبه, 11 آذر 1392 18:05
- بازدید: 4826
برگرفته از همشهری آنلاین
اسدالله افلاکی
«تونل گلاب ۲که در پایین‌دست سد زاینده رود در دست احداث است هر چند برای کاشانی‌ها حیات بخش است اما برای کشاورزان و باغداران چهارمحال و بختیاری جز مصیبت پیامدی ندارد.» این گفته رئیس سندیکای مهندسان آب خوزستان است.
دکتر حمیدرضا خدابخشی، فراتر از این به همشهری می‌گوید: پشت مسئله انتقال آب زاینده رود به کاشان، دستیابی و موجه جلوه دادن انتقال آب از سرشاخه‌های کارون قرار دارد.
جمعه گذشته تصاویری از تجمع شماری از مردم سامان چهارمحال و بختیاری روی خروجی خبرگزاری ایسنا قرار گرفت که نسبت به سیاست‌های آبی، به‌ویژه احداث تونل گلاب 2در پایین دست زاینده‌رود معترض بودند آنها با حمل پلاکاردهایی از مسئولان می‌خواستند مانع اجرای طرحی شوند که به مرگ زاینده رود منجر می‌شود، «نگذارید زاینده رود بمیرد»؛«تونل گلاب و بهشت آباد خیانت به خوزستان و چهارمحال وبختیاری»؛ «احداث تونل گلاب = مرگ زاینده رود» و«آیا سرنوشت دریاچه ارومیه عبرت نشده» ازجمله عناوینی است که روی پلاکاردهای معترضان درج شده بود. اکنون اهالی این سامان از یک سو و ازسوی دیگر، خوزستانی‌ها نسبت به مدیریت آب معترضند؛ مدیریتی که زیست‌بوم‌های آبی کشور را تا آستانه فاجعه پیش برده است.
طرحی برای استان شدن کاشان
آنطور که خدابخشی به همشهری می‌گوید: با احداث این تونل در پایین دست زاینده رود، بخش عمده‌ای از آب زاینده رود به کاشان منتقل می‌شود با این هدف که کاشان از شرایط زیستی به حدی برسد که قابلیت تبدیل شدن به استان را احراز کند. این درحالی است که زاینده رود توان بارگذاری جدید را ندارد براین اساس، با احداث تونل گلاب 2، بار مضاعفی به زاینده‌رود تحمیل می‌شود با این رویکرد که طرح‌های انتقال آب نظیر طرح بهشت آباد توجیه‌پذیر شود.
این دانش آموخته مهندسی آب می‌افزاید: زیان ناشی از انحراف آب زاینده رود به سمت کاشان در وهله نخست دامن کشاورزان و باغداران چهارمحال و بختیاری را می‌گیرد و پس از آن، بیشترین خسارت متوجه کشاورزان اصفهانی است. باتلاق گاوخونی که مدت‌هاست خشک شده و دیگر محلی از اعراب ندارد. بنابراین با توجه به این شرایط چه توجیهی برای انحراف آب زاینده رود وجود دارد؟ به گفته وی، طرح انتقال آب زاینده رود به کاشان موضوعی است که از مدت‌ها پیش برخی مسئولان کاشانی آن را پیگیری می‌کنند؛ طرحی که توجیه فنی ندارد وصرفا با هدف ارتقای وضعیت زیستی کاشان و دستیابی به شرایط تبدیل‌شدن این منطقه به استان، دنبال می‌شود.
خدا بخشی با اشاره به اینکه شرکت آب منطقه‌ای موظف است در شرایط کم آبی، با دنبال کردن سیاست تغییر الگوی کشت، محصولاتی را که نیاز به آب فراوان دارند مدیریت کند، می‌افزاید: با وجود کم‌آبی وشرایط بحران آبی سیاست تغییر الگوی کشت در اصفهان دنبال نمی‌شود؛ این رویکرد نشان می‌دهد تفکر کمبود آب در زاینده رود و خشک شدن این رودخانه را دنبال می‌کند. احداث تونل گلاب 2هم باعث تشدید کم آبی و خشک شدن زاینده رود می‌شود و درنتیجه انتقال آب از سرشاخه‌های کارون را موجه می‌سازد.
رئیس سندیکای مهندسان آب خوزستان با تأکید براینکه احداث تونل گلاب 2به وضعیت بحرانی آب در منطقه اصفهان دامن می‌زند، خاطرنشان می‌کند: هرچند شرایط موجود منابع آب بسیار نامطلوب است اما می‌توان آن را مدیریت کرد به‌شرط آنکه عزمی برای مدیریت علمی و کارآمد وجود داشته باشد به‌ویژه آنکه استاندار اصفهان متخصص آب است و در زمینه ارتباط آب با امنیت منطقه صاحب‌نظر است.
راهکاری برای کاهش آلودگی
دکتر مهدی بصیری، استاد اکولوژی دانشگاه اصفهان اما از زاویه کاملا متفاوت به این مسئله می‌پردازد و به همشهری می‌گوید: این تونل با هدف انتقال آب شرب به اصفهان و کاشان طراحی شده است و نباید اضافه از مصرف شرب از این تونل آب برداشت شود.
وی اجرای احداث تونل گلاب 2را به‌عنوان راهکاری برای کاهش آلودگی آب شرب اصفهان و کاشان یاد می‌کند و می‌افزاید: آبی که در حال حاضر از سد چم آسمان برداشت می‌کنند بعد ازباغ بهادران به تصفیه خانه بابا شیخ علی منتقل می‌شود و طبیعی است که در این مسیر یعنی از سدزاینده رود تا چم آسمان اراضی زیرکشت فراوانی وجود دارد که زهاب‌های ناشی از آن که به نیترات وسموم دفع آفات آلوده است وارد رودخانه می‌شود به این زهاب‌ها باید آلودگی‌های ناشی از فاضلاب‌ها و آلاینده‌هایی که در طول مسیر شکل گرفته را اضافه کرد. وی درباره معترضان هم خاطرنشان می‌کند: اعتراض برخی از شهروندان چهارمحال وبختیاری ناشی از آن است که در طول مسیرپمپ‌های زیاد کارگذاشته و با پمپاژ کردن، آب را برای کشت بادام به ارتفاعات می‌برند از همین رو، نگران هستند که در شرایط کم آبی که اولویت با آب شرب است نتوانند با پمپاژ کردن آب لازم را برای کشت به ارتفاعات ببرند.
هومان خاکپور، کارشناس منابع طبیعی مقیم چهارمحال و بختیاری هم با اشاره به اینکه احداث تونل گلاب 2ارزیابی زیست‌محیطی از سازمان محیط‌زیست ندارد، می‌گوید:این تونل نه برای انتقال آب که برای انحراف آب ساخته شده و به‌طور خاص باغداری در استان چهارمحال و بختیاری را مختل می‌کند. به‌عبارت دیگر ساخت این تونل هیچ توجیهی ندارد و صرفا معیشت مردم در استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری را نابود می‌کند.
