خبر
خطرهای پیش روی ترکیه در تحولات منطقه‌ای
- خبر
- نمایش از سه شنبه, 16 آبان 1391 11:35
- بازدید: 5649
برگرفته از روزنامه اطلاعات
تشدید ناآرامی‌ها در ترکیه و افزایش مخالفت‌ها با سیاست‌های حزب حاکم عدالت و توسعه طی هفتههای اخیر سبب شده تا کارشناسان بین‌المللی و رسانه‌های غربی نسبت به تجزیه، شروع جنگ داخلی و همچنین شکل گیری بهار ترکی و کردی در این کشور هشدار دهند.
موضع‌گیری‌های متناقض ترکیه در قبال حوادث سوریه و حمایت تسلیحاتی و لجستیکی از مخالفان بشار اسد، تشدید درگیری‌های نظامی میان ارتش ترکیه و (پ. ک. ک) طی هفتههای اخیر، نارضایتی شدید سران احزاب مخالف در این کشور را رقم زده است که طبیعتاً برای حزب حاکم دارای پیامدهایی خواهد بود. ایجاد منطقه خودمختار کرد در خاک سوریه و مناسبات نزدیک آن با «پ.ک.ک» باعث ایجاد خطری بالقوه برای ترکیه شده است. جمعیت زیاد کردهای ترکیه که آنرا از 15 تا 25 میلیون نفر تخمین می‌زنند(دولت کف تخمین و کردها سقف آنرا در نظر می‌گیرند) باعث شده است تا خطر ایجاد کشور کردستان بیش از همه، ترکیه را تهدید کند و تحلیلگران، سیاست‌های دولت ترکیه را که عملا در خدمت ایجاد کشور مستقل کردی قرار گرفته است، عحیب و متناقض با منافع ملی این کشور ارزیابی می‌کنند.
** تشدید ناآرامی‌ها
همانگونه که ذکر شد، گسترش تحرکات نظامی در ترکیه و تشدید درگیری میان نیروهای این کشور با (پ. ک. ک) در هفتههای اخیر، سبب نگرانی دولتمردان ترک در خصوص به خطر افتادن امنیت کشورشان شده است.شهر «غازی آنتپ» در جنوب شرق ترکیه شاهد انفجار قوی یک خودرو در اواخر مرداد ماه بود که بر اثر آن 9 تن کشته و 64 نفر زخمی شدند. این انفجار سبب تعویق سفر عبدالله گل به قرقیزستان به منظور شرکت در نشست سران شورای کشورهای ترک زبان شد. در حالی که مقام‌های ترکیه گروهک تروریستی «پ.ک.ک» را عامل بمب گذاری معرفی کردند؛ این سازمان دست داشتن در بمب گذاری را رد کرد. این نشان می‌دهد که گروه‌های جدایی طلب دیگری نیز ایجاد شده‌اند و «پ.ک.ک» تنها حزب سلاح به دست مخالف نظام حاکم نیست.
پایگاه خبری روزنامه «حریت» نیز مسئولیت انفجار در غازی آنتپ را بر عهده آمریکا دانست و آن را سناریویی از پیش تعیین شده از سوی کارشناسان سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) و پنتاگون اعلام کرد.به دنبال انتشار این خبر، صدها تن از شهروندان ترکیه با در دست داشتن پرچم‌های ترکیه به ساختمان حزب صلح و دمکراسی طرفدار «پ.ک.ک» حمله و آن را تخریب کردند.
پیش از این حمله تروریستی، منطقه «اسکندرون» که ترکیه آن را «هاتای» می‌نامد، در جنوب شرق ترکیه نیز شاهد انفجار مین در مسیر یک خودروی زرهی بود که بر اثر آن دو سرباز کشته شدند.
به دنبال شدت گرفتن درگیری میان نیروهای نظامی ترکیه و عناصر گروهک تروریستی «پ.ک.ک»، منابع خبری ترکیه از درگیری‌های شدیدی میان اعضای «پ.ک.ک» و نیروهای نظامی ترکیه خبر دادند که فقط در یک درگیری 21 کشته برجای گذاشت.
همچنین در ادامه درگیری‌ها با نیروهای پ.ک.ک، «ادریس نعیم شاهین» وزیر کشور ترکیه در اواخر مرداد ماه هنگام عبور از خیابانی در شهر «حکاری» مورد حمله با سنگ و چوب از سوی معترضان قرار گرفت. معترضان که به گفته منابع ترکیه از طرفداران گروهک «پ.ک.ک» بودند، شعارهایی علیه وی سردادند. برخی منابع نیز آنها را مردم معترض به گسترش ناامنی‌ها معرفی کردند.
پاسگاه مرزی ترکیه در استان حکاری نیز طی هفتههای اخیر، چند بار مورد حمله نیروهای پ.ک.ک قرار گرفت و پنج تن از نظامیان ترکیه کشته شدند.
** افزایش مخالفت‌ها با حزب حاکم
همزمان با شدت گرفتن ناامنی و درگیری‌ها در ترکیه، انتقاد مقام‌های مسؤل احزاب مخالف در این کشور علیه سیاست‌های اتخاذ شده ازسوی مقام‌های حزب «عدالت و توسعه» در امور داخلی و خارجی نیز شدت گرفته است. سیاست‌های دولت اردوغان در خصوص مقابله با گروهک تروریستی پ.ک.ک و نیز مساله سوریه در حوزه سیاست خارجی، از مهمترین محورهای مورد انتقاد از سوی مخالفان است.
در همین رابطه «اردوغان توپراک» معاون حزب مخالف «جمهوریخواه خلق» خواستار پاسخگویی رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه در خصوص بمب گذاری در غازی آنتپ شد.
به گزارش روزنامه حریت، وی همچنین با طرح سؤالاتی مبنی بر اینکه آیا ترکیه طرح اشغال سوریه را دارد یا چرا دولت، مجلس ترکیه را در مورد مسأله سوریه در جریان نگذاشته است؛ خواهان پاسخگویی اردوغان در خصوص موضع گیری در قبال سوریه شد.
«فاروغ لوغ اوغلو» نیز از دیگر معاونان حزب مخالف جمهوریخواه خلق ترکیه با انتشار بیانیه‌ای، از سیاست‌های اشتباه دولت رجب طیب اردوغان در رابطه با مسأله سوریه انتقاد و اعلام کرد که این سیاست‌های اشتباه، گام به گام ترکیه را به جنگ با سوریه خواهد کشاند و هزینه سنگینی برای کشور خواهد داشت.
به گفته مخالفان حزب عدالت و توسعه، قرار گرفتن ترکیه در کنار مخالفان سوریه و مداخله در امور داخلی این کشور، سبب واکنش متقابل از سوی دولت سوریه خواهد شد.
بر همین اساس، «تانسل چول آشان» رئیس بنیاد «افکار آتاترک» با انتقاد از سیاست حمایتی ترکیه در قبال مخالفان سوریه گفت: «ترکیه امروز در آستانه یک جنگ داخلی قرار گرفته و سیاست‌های غلط دولت این کشور به ویژه در مورد سوریه عامل این وضعیت است.»
همچنین به گفته «دولت باغچه لی» رهبر حزب حرکت ملی ترکیه، انفجار در شهر غازی آنتپ نتیجه لجبازی سران حزب عدالت و توسعه در حمایت از مخالفان سوری است.
منتقدان حزب عدالت و توسعه همچنین در واکنش به درگیری‌های نظامی میان ارتش ترکیه و نیروهای پ.ک.ک، خواستار جلوگیری از گسترش خشونت‌ها و ارائه راه کار مناسب برای مقابله با آن شدند.
«عاکف حمزه چبی» از رهبران مخالف حزب حاکم در ترکیه با اشاره به تشدید درگیری‌ها طی هفتههای اخیر، از دولت ترکیه خواست تا در مقابل فعالیت‌های تروریستی، یکپارچه‌تر عمل کند.
«محمد شاهین» رئیس بنیاد اسلامگرای «فاتح آکینجیلار» ترکیه با انتقاد از سیاست‌های دولت این کشور اعلام کرد که مقام‌های حزب عدالت و توسعه، آلت دست امپریالیست‌ها و صهیونیست‌ها شده‌اند و در تلاش‌اند تا اسلام آمریکایی را جایگزین اسلام ناب محمدی کنند. این در حالی است که منتقدان یاد شده، هنوز شاهد تنش مرزی اخیر میان سوریه و ترکیه نبودند و نمی‌دانستند که حدود یک ماه پس از این اظهارات، دو کشور در آستانه جنگ قرار می‌گیرند. اینگونه مخالفت‌ها با دولت اردوغان نشان می‌دهد که وی، تنها با تکیه بر اکثریت پارلمانی توانست مجوز حمله به سوریه را از مجلس ترکیه بگیرد، وگرنه شمار زیادی از احزاب این کشور و مردم ترکیه، بارها و به طرق گوناگون، مخالفت خود را با بروز جنگ در منطقه اعلام کرده‌‌اند.
** خطر در کمین ترکیه
در کنار افزایش تنش و اختلافات داخلی در ترکیه، برخی مسؤلان و کارشناسان سیاسی، نسبت به سرایت نسیم بهار عربی به خاک این کشور، تجزیه و شروع جنگ داخلی هشدار داده‌اند.
در این خصوص شبکه خبری
«سی ان ان» ترکیه در یکی از برنامه‌های گفتمان سیاسی خود، به بهار کردی-ترکی اشاره کرد و با توجه به انقلاب کشورهای عربی اعلام کرد که از این پس باید منتظر بهار کردی- ترکی در ترکیه بود.
رهبر حزب «حرکت ملی» ترکیه نیز در اظهاراتی، نسبت به سرایت درگیری‌ها از سوریه به ترکیه هشدار داد.
به گفته وی، گروه پ.ک.ک به دنبال بهره‌گیری از آشوب ایجاد شده در نزدیکی مرزها است و دست‌هایی به دنبال اختلاف افکنی و به راه اندازی جنگ در ترکیه هستند.
مجله آمریکایی «امریکن اینترست» در پایگاه اینترنتی خود، مطلبی با عنوان «آیا بهار کردی در راه است؟» منتشر کرد. به نوشته این مجله سیاسی تحلیلی، سقوط دیکتاتورهای عرب تحت فشار مردمانشان، یکی پس از دیگری، در حالی صورت می‌گیرد که عرب‌ها تنها مردم منطقه برای رسیدن به بهار نیستند.
«امریکن اینترست» ضمن اشاره به روابط میان ترکیه و سوریه به استقلال طلبی گروهک پ.ک.ک اشاره کرد و نوشت: کردها پیش از تشدید درگیری‌ها، به دفعات متعدد از رسیدن به هدف خود ناامید شدند، اما این بار برای آنها بسیار متفاوت‌تر از قبل است.
در این خصوص «امریکن اینترست» مدعی شد؛ تجربه دولت خودگردان در شمال عراق، جایی که برای اولین بار منطقه پرواز ممنوع در آن اتفاق افتاد و سپس ضعف دولت مرکزی عراق از سال 2003 سبب شد تا کردها قدرت و تجربه موفقی در زمان حاضر به دست آورند و ظرفیتشان برای فعالیت‌های سیاسی افزایش یابد.
«مصطفی کامالاک» رهبر حزب اسلامگرای «سعادت» ترکیه نیز در اظهارات اخیر خود اعلام کرد که هدف استکبار جهانی، کشاندن پای ترکیه به جنگ با سوریه برای زمینه سازی تجزیه ترکیه و اجرای توطئه رژیم صهیونیستی در پروژه نیل تا فرات است.
این رهبر اسلامگرا از دولت اردوغان در شیوه سرکوب پ.ک.ک انتقاد کرد.همچنین «وبستر گریفین تارپلی» تحلیلگر و مورخ آمریکایی، نابودی ترکیه را از اهداف اصلی آمریکا عنوان کرد. به گفته وی، آمریکا و انگلیس، ترکیه را علیه سوریه تحریک می‌کنند؛ با این که از تاثیر احتمالی این درگیری در ویرانی ترکیه اطلاع دارند.
«الیف اربکان» عضو کمیته مرکزی حزب سعادت و دختر «نجم الدین اربکان» نخست وزیر اسبق ترکیه نیز نسبت به طرح تجزیه خاورمیانه و تضعیف کشورهای منطقه هشدار داد. به گفته وی، آمریکا و رژیم صهیونیستی در تلاش برای تجزیه ترکیه هستند.
وقوع درگیری‌های نظامی در شهرهای مرزی و کشته و زخمی شدن دهها تن از نظامیان و همچنین هشدارهای مکرر سران احزاب مخالف در ترکیه در حالی رخ می‌دهد که سران حزب عدالت و توسعه ادعا می‌کنند که توطئه‌های تروریستی اعضای پ.ک.ک را خنثی می‌کنند.
به نظر می‌رسد که ادامه روند حمایتی ترکیه از مخالفان سوری و تجهیز تروریست‌ها علیه دولت بشار اسد، نه تنها دستاوردی برای سران دولت اردوغان نخواهد، داشت بلکه فقط بر تنش‌ها در مناطق کردنشین خواهد افزود و زمینه را برای شعله کشیدن جنگ داخلی در خاک ترکیه، فراهم خواهد کرد.
