ایران‌بوم

به گزارش بنیاد ایران شناسی نخستین «جشنواره عکس ایران‌شناسی» در اردیبشهت ماه 1390 برگزار می‌شود. سرآغاز عکاسی در ایران را تقریباً به فاصله سه سال از ثبت آن در آکادمی ملی فرانسه، دانسته‌اند و نیز گفته‌اند که تأسیس «عکاسخانه مبارکه همایونی» در عهد ناصرالدین شاه قاجار که مقارن دهه‌های آغازین پیدایش عکاسی است، به لحاظ با ارزش شمردن این هنر در ایران، کم نظیر و یا حتی بی‌نظیر بوده است. شواهد تاریخی نیز نشانگر آن‌اند که اولین اقدام برای تهیه گزارش‌های عکاسی در ایران، به تصویر کشیدن موقعیت‌های جغرافیایی، جنگ‌ها، بناهای باستانی و آثار به جا مانده از روزگار گذشته بوده است و مربوط به همین دوران است.

اما با این سابقه که شاید به اندازه تاریخ پیدایش عکاسی در جهان نیز باشد و این پیشگامی در خور توجه آن سان که باید به پیش نرفته و وضع کنونی هنر عکاسی در ایران با مقایسه با کشورهایی که فاصله بسیاری در این زمینه از ما داشته‌اند، حکایت از آن دارد که هنر عکاسی در ایران نتوانسته است همگام با رشد و توسعه این هنر پیشرفت کند، آن چنان که اگر به مجموعه عکس‌های منتشر شده از این سرزمین در سال‌های اخیر نظر کنیم. تنوع کمتری را در آن‌ها مشاهده می‌کنیم و در می‌یابیم که بیشتر عکس‌ها اگرچه زیبا هستند و چاپی قابل ملاحظه دارند ولی از حیث موضوع و منطقه محدود و تا حدی تکراری‌اند و نشان می‌دهند که نگاه عکاسان در این دوره بیشتر به نواحی و موضوع‌های خاصی از اقلیم و فرهنگ و تمدن ایران زمین معطوف بوده و بسیاری از موضوع‌های این کشور پهناور از چشم ایشان دور مانده است.

از سوی دیگر با رشد فناوری رایانه‌ای در سال‌های اخیر و تا حدی سهل شدن عکاسی، و نیز ارزان و همه‌گیر شدن دوربین‌های عکاسی هنوز نتوانسته‌ایم از این توسعه همگانی بهره‌ای ملی ببریم و زمینه‌های مشارکت عامه مردم را در ایجاد گزارش‌های تصویری مربوط به اقلیمشان ایجاد کنیم.

بنیاد ایران شناسی با دعوت از تمامی علاقه‌مندان و عکاسان کشور معرفی تصویری این سرزمین پهناور و سراسر زیبا و دیدنی را دستور کار خود قرار داده، نخستین «جشنواره عکس ایران شناسی» را برگزار می‌کند.

الف) اهداف جشنواره:

مهم‌ترین اهداف این جشنواره عبارت‌اند از:

■ ایجاد رقابت برای ارتقای سطح کیفی عکاسی کشور؛

■ ایجاد زمینه مشارکت عامه مردم در ثبت تصویری سرزمین ایران؛

■ ارتباط با هنرمندان و سازمان‌های مربوط به عکاسی و به وجود آوردن زمینه‌های همکاری آنان با بنیاد ایران شناسی؛

■ به هنگام کردن محتوای بانک جامع تصویری بنیاد ایران‌شناسی؛

■ تأمین و تولید منابع تصویری تحقیقات ایران شناسی و نیازهای تصویری در زمینه‌های فرهنگ، جغرافیا، اقلیم، اماکن و آثار ایران؛

■ انتشار نتایج حاصل از برگزاری جشنواره به صورت کتاب و سایر ابزارهای رسانه‌ای.

ب) موضوع های جشنواره:
■ بخش اول: فرهنگ و مردم ایران زمین؛

تیره‌های ایرانی، اقلیت‌های مذهبی، آداب و رسوم، جشن‌ها و عزاداری‌ها، پوشاک، زیورآلات، اسباب و وسایل کار و زندگی و ...

■ بخش دوم: اقلیم و جغرافیای ایران زمین؛

رستنی‌ها، پوشش‌های گیاهی و خاک (درختان، درختچه‌ها، بته‌ها، خارها، گل‌ها)، کانی‌های ایران زمین( سنگ‌های قیمتی، جواهر، معادن، سنگ‌ها و مواد معدنی)، جانوران(درندگان، چرندگان، پرندگان، آبزیان، حشرات، ماکیان و ...) زیستگاه‌های طبیعی ایران زمین (رودها، تالاب‌ها، دریاچه‌ها، کوه‌ها، کویرها، بیابان‌ها، شوره‌زارها، غارها، ویژگی‌های بصری طبیعی، اقلیمی و ...)

■ بخش سوم: معماری ایران زمین؛

اماکن روستایی، شهری، تاریخی و اشیاء و جلوه‌های هنر ایران زمین(خانه‌های روستایی و شهری، بازارها، آب‌انبارها، کاروانسراها، قلعه‌ها، خیابان‌ها، تزئینات معماری شامل: سردرها، آجرکاری، کاشی‌کاری، آئینه‌کاری، هره چینی، گره چینی، درها، پنجره‌ها، نقش‌ها و کتیبه‌ها و ...)

■ بخش ویژه: عکس‌هایی که دارای هویت تاریخی‌اند.

تمام عکس‌هایی که قدمت آن‌ها بیش از پنجاه سال و مرتبط با موضوع‌های بخش‌های اول تا سوم باشد و یا موضوع آن‌ها هم اکنون وجود نداشته باشد.

پ) مقررات جشنواره:
■ ارائه آثار در قالب لوح فشرده و فقط از طریق تحویل به دبیرخانه یا نمایندگی‌های بنیاد ایرانشناسی در مراکز استان‌ها و یا ارسال پستی به دبیرخانه خواهد بود.

■ آثار ارسالی ابتدا توسط «هیئت انتخاب» آثار برای شرکت در مسابقه گزینش خواهند شد و در صورت انتخاب برای شرکت در نمایشگاه توسط «هیئت داوران» مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت.

■ عکس‌های ارسالی برای ارزیابی «هیئت انتخاب آثار» کافی است به صورت پیش‌نمایش در عرض 1024 پیکسل ارائه شوند و در صورت انتخاب، ارسال عکس در اندازه اصلی و با کیفیت 300DPI الزامی است.

■ علاوه بر عکس‌های ارسالی، درون لوح فشرده قرارداشتن یک قطعه عکس شناسایی از شرکت کننده و یک سند متنی که حاوی مشخصات و عکس‌های ارسالی او باشد لازم است.

■ هرگونه دخل و تصرف که سندیت عکس را مخدوش کند در عکس نباید انجام گیرد. ولی تصحیح نور و رنگ مجاز است.

■ هرعکس باید در برگیرنده نام عکاس، تاریخ عکاسی و محل یا موضوع عکاسی باشد. عکس‌هایی که فاقد این مشخصات‌اند در جشنواره شرکت داده نخواهند شد.

■ تکمیل برگه شرکت در مسابقه توسط شرکت کننده و تحویل و یا ارسال آن به همراه اثر یا آثار مربوطه به دبیرخانه الزامی است.

■ هر عکاس می‌تواند حداکثر در دو بخش شرکت کند و مجاز است در هر یک از آن دو بخش حداکثر10 عکس ارسال کند.

■ به تمام شرکت کنندگان که آثارشان برای نمایشگاه پذیرفته شود، گواهی شرکت در مسابقه داده می‌شود.

■ بنیاد ایران‌شناسی حق استفاده از عکس‌های پذیرفته شده را در نشریات و تارنمای بنیاد و به نمایش گذاشتن آنها در سایر مکان‌های دیگر برای خود محفوظ نگه می‌دارد.

■ ارسال اثر و شرکت در جشنواره به معنای اعلام موافقت تمامی مقررات جشنواره است و تصمیم گیری در مورد مسائل پیش‌بینی نشده بر عهده برگزار کننده جشنواره است.

ت) جوایز :
■ مدال طلای نخستین جشنواره عکس ایران شناسی همراه با دیپلم افتخار و ... ، به صاحبان آثار10 اثر برگزیده هیئت داوران در بخش‌های اول تا سوم.

■ مدال طلای نخستین جشنواره عکس ایران شناسی همراه با دیپلم افتخار و ... ، به صاحب یک اثر برگزیده از نگاه مردم

■ لوح سپاس و خرید اثر در بخش ویژه به تشخیص هیئت داوران

ج) شورای علمی جشنواره:
■ التجا، سید حسین

(عضو انجمن عکاسان مطبوعات ایران)

■ بختیاری‌، حمیدرضا

(عضو هیئت علمی دانشگاه هنر)

■ سلیمانی، فرهاد

(عضو هیئت علمی دانشگاه هنر)

■ صادق‌لو، کاووس

(رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی عکاسان مطبوعات ایران)

■ کشتی‌آرا، مهرداد