زبان پژوهی
نوشتارهای خوانندگان – مجله خواندنی شماره 75 - چون یک نگه کرد، پر خویش در آن دید
- زبان پژوهي
- نمایش از جمعه, 18 مرداد 1392 22:14
- بازدید: 4611
برگرفته از ماهنامه خواندنی شماره 75، فروردین و اردیبهشت 1392، صفحه 25
وحید رادمنش
چون یک نگه کرد، پر خویش در آن دید
ناصرخسرو قبادیانی
اینکه چرا رسانهای که خود را «ملی» هم مینامد، دستاندرکار سازمان یافتهی تخریب زبان فارسی است، بسیار پرسشبرانگیز است. در همه جای دنیا، اخبار از رسانههای همگانی دیداری و شنیداری با زبان مرجع به آگاهی شنوندگان و بینندگان رسانیده میشود، در حالی که چندی است رادیو و تلویزیون (صدا و سیمای) جمهوری اسلامی ایران، زبان محاوره را برای این کار برگزیده است. فعلها از آخر جمله حذف شدهاند و به جای آن «ه» به کار میرود. برای مثال به جای میرود، میگوید، میشود، گفته میشود: میره، میگه، میشه.
از سوی دیگر با اصرار به جای «را» از واژهی «رو» (فعل امر رفتن) استفاده میکنند و...
چند روز پیش برپایهی اتفاق بیننده و شنوندهی اخبار تلویزیون یورونیوز (Eurinews) به زبان فارسی بودم. اخبار به فارسی مرجع و بسیار روان به آگاهی شنوندگان و بینندگان میرسید. با خود اندیشیدم که بد نیست مدیر رسانهای که مدعی «ملی» بودن است، گویندگان را به استودیوی خبر فارسی یورونیوز بفرستد تا دستکم فارسی درست را بیاموزند.
از این نکته به بگذریم، رییس صدا و سیما و کارکنان زیر فرمانش که خود را فدایی رهبری ایران میدانند، دستکم به دیدگاهها و باورهای ایشان در مورد زبان فارسی اندکی توجه کنند. من در زیر گفتههای رهبری عالی ایران در زمینهی زبان فارسی را که در صفحه 8 شماره 3 روزنامه شهروند (28 اسفند 91) چاپ شده است نقل میکنم تا اگر شرم و حیایی وجود دارد، شاید آقایان شرمشان بیاید و به این رویه خاتمه دهند.
حضرت آیتالله خامنهای در مراسم افتتاحیه سمینار زبان فارسی در سازمان صدا و سیما که در بهار 67 برگزار شد پیرامون عظمت و ظرفیتهای موجود در زبان و ادبیات فارسی سخنرانی کردند. ایشان در قسمتی از سخنان خود فرمودند: زبان فارسی زبان انقلاب است. زبان اسلام راستین است و زبان انقلاب است. زبان اسلام راستین است و زبان اسلامی است که میتواند ملتها را بیدار کند. قرآن و احادیث و متون اسلامی مایه حیات هر مسلمانی است، در این هیچ شکی نیست. همانطور که میدانید ما در قانون اساسی خود، آموزش زبان عربی را لازم و واجب دانستهایم. ارادت ما و علاقه ما به زبان عربی چیزی نیست که برای کسی روشن نباشد و احتیاج به اثبات داشته باشد. اما من میخواهم بگویم آن زبانی که امروز میتواند مفاهیم اسلام انقلابی را به دنیا منتقل کند زبان فارسی است. زبان فارسی ذاتا یک زبان کارساز است. البته زبان عربی هم یقینا زبان پرظرفیتی است لیکن بنده مطمئن نیستم ظرفیت زبان عربی به قدر ظرفیت زبان فارسی باشد و در مواردی شک دارم که برخی از مفاهیمی که در زبان فارسی است در زبان عربی جا بگیرد. یعنی من نمیدانم که آیا حقیقتا میشود بعضی اشعار حافظ را در قالب عربی آورد، یا در اشعار عربی شعری پیدا کرد که دارای همه ظرافت و معنویت باشد؟