ایران‌بوم

شاهنامه از جملهٔ بلندترین منظومه‌های ادب فارسی است و همین تفصیل موجب شده که در گذشته و هم در روزگار معاصر، برگزیده‌هایی از ابیات و داستان‌های آن تدوین شود. کهن‌ترین خلاصه/ منتخب موجود از این منظومه اختیارات شاهنامه/ شهنامه نام دارد که علی‌بن احمد آن را در سیزده باب و 2417 بیت، برای ملکشاه‌بن محمد گرد آورد که می‌توان آن را گزیدهٔ موضوعی شاهنامه دانست؛ چراکه علی‌بن احمد در هر بخش نمونه‌هایی را از سخن فردوسی برگزیده که در آن‌ها جنبه‌های تعلیمی و توصیفی ـ ادبی آن مورد نظر بوده و نه داستان‌های شاهنامه. پس از آن نیز مجموعه‌های بسیاری تحت عنوان برگزیده‌های شاهنامه تدوین شده که از آن جمله می‌توان به شاهنامهٔ بختاورانی؛ منتخبات شاهنامهٔ فردوسی به کوشش مرحوم فروزانفر؛ خلاصهٔ شاهنامه به کوشش مرحوم فروغی؛ بهین‌نامهٔ باستان، به کوشش دکتر محمدجعفر یاحقی؛ و نامهٔ نامور، به کوشش دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن اشاره کرد.

مجموعهٔ حاضر نیز برگزیده‌ای است که در 8782 بیت از سراسر شاهنامه فراهم آمده است و مبنای انتخاب ابیات آن، شاهنامهٔ مصحَّح دکتر جلال خالقی مطلق بوده که تا کنون گزیده‌ای بر اساس متن کامل این چاپ تدوین و منتشر نشده است. به همین جهت، عین ضبط‌های مختار دکتر خالقی و همکاران وی، در متن مجموعهٔ حاضر نیز آمده و اگر دربارهٔ بعضی از این صورت‌ها پیشنهاد یا نکته‌ای وجود داشته است، در بخش توضیحات این مجموعه نیز ذکر شده و در صورت استفاده از چاپی دیگر، به آن نیز اشاره شده است. همچنین در مقدمهٔ مفصل این کتاب سعی شده است که در حد امکان مهم‌ترین موضوعات مربوط به فردوسی و شاهنامه که آشنایی با آن‌ها برای عموم علاقه‌مندان لازم است یا احیاناً برای برخی موجب پرسش و ابهام بوده و یا حتی معدودی را به کژفهمی کشانده است، به‌کوتاهی مطرح شود. این مجموعه شامل پیشگفتار، مقدمه، متن برگزیده، توضیحات و منابع است.

کتاب دفتر خسروان (برگزیدهٔ شاهنامهٔ فردوسی)، با مقدمه، انتخاب و توضیحات دکتر سجاد آیدنلو است که انتشارات سخن آن را در 1080 صفحه و با شمارگان 2200 نسخه، به بهای 225000 ریال منتشر کرده است.