یادمان

تخریب آرامگاهی که تاریخ داشت اما شناسنامه نه!

بقایای آرامگاه داعی عزالدین استهباناتی بدون آنکه شناسایی یا ثبت شود تخریب شد. هر چند که این آرامگاه با مقبره‌ تاج‌الدین و مقبره‌ی شیخ علی نقی استهباناتی در یک محدوده نیم‌هکتاری در نزدیکی هم قرار داشتند اما آرامگاه عزالدین استهباناتی بدون آنکه در فهرست آثار ملی جای بگیرد برای همیشه از بین رفت.

Upcoming 2021 Nike Dunk Release Dates - nike tiempo ii jersey green black friday specials - CopperbridgemediaShops | Nike, adidas, Converse & More

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه‌ میرا‌ث‌فرهنگی ـ داعی عزالدین که در گفتار محلی "دِی زَدی" خوانده می شود، یکی از مشاهیر استهبان است. آرامگاه وی، در کنار ساختمان قدیمی هلال احمر و در حاشیه زمین‌های زراعی قرار داشت، خرابه‌ای خشتی با  اندازه‌ای حدود 5/2 در 5/3 متر که امروزه به جز دیوارها، چیزی از آن باقی نمانده است!
 
«رسول حاجی باقری» یکی از فعالان میرا‌ث‌فرهنگی استهبان است که در اینباره به خبرگزاری میراث‌فرهنگی می‌گوید:« شنبه 16/10/91 ساعت 1 بعد از ظهر شخصی با استفاده از تراکتور قسمت کف بنا آرامگاه عزالدین را حدود 2 متر خاکبرداری کرد! و با این اقدام تخریب‌هایی در دیواره‌های این بنای خشتی ایجاد کرد».
 
وی می‌افزاید: به دلیل خاکبرداری عمیق، دیوارها در معرض تخریب کامل قرار گرفته‌اند. به‌محض این رخ دادن تخریب، با آقای عباسپور، مسئول اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استهبان تماس گرفتم و درخواست پیگیری این موضوع را کردم که اتفاقا با استقبال مواجه شد. هر چند شخص خاطی پس از چند روز شناسایی شد و هم‌اکنون روند قانونی  در حال انجام است اما  این بنا در فهرست آثار ملی کشور قرار ندارد و به‌شدت تخریب شده است.
 
 
حاجی باقری معتقد است، مقبره داعی عزالدین و مقبره تاج الدین و شیخ علی نقی استهباناتی(قطب 31 فرقه ی ذهبیه) در یک محدوده تقریبا نیم هکتاری در نزدیک هم قرار گرفته‌اند. به‌نظر می‌رسد اطراف این محدوده زمانی دور خانه، خانقاه و مدرسه و باغ شیخ علی نقی بوده است.
 
 
این فعال میراث‌فرهنگی با اشاره به اینکه در محدوده آرامگاه عزالدین استهباناتی سفال‌های شکسته‌ای مشاهده می‌شود که مشخص نیست مربوط به چه دوره‌ای می‌شود ادامه‌ می‌دهد: نزدیک به بقایای آرامگاه عزالدین استهباناتی خرده سفال‌هایی مشاهده می‌شود که مشخص نیست مربوط به چه دوره‌ای است. چراکه در این منطقه هیچگونه مطالعات و  بررسی علمی انجام نشده، در این میان حتی سنگ قبری که بر مزار داعی عزالدین وجود داشته حدود 20 سال پیش از بین رفته است.
 
حاجی باقری با تاکید بر اینکه دررابطه با پیشیینه و قدمت آرامگاه عزالدین  جز اطلاعاتی که در اختیار اداره اوقاف است هیچ مستنداتی در دست نیست می‌افزاید: در خصوص پیشینه آرامگاه عزالدین هیچ اطلاعاتی وجود ندارد. اگر هم باشد در اختیار اداره اوقاف است. که این ارگان هیچگونه همکاری با فعالان میراث‌فرهنگی نمی‌کنند. این درحالی‌است که حرف و حدیث درباره آرامگاه  میان مردم بسیار است. به‌گونه‌ای که تا 20 سال پیش مردم محلی نذر خود را در این مکان ادا می‌کردند. 
 
 
 

او می‌افزاید: از آنجایی‌که آرامگاه ثبت نشده و در حال تخریب است میراث‌فرهنگی نیز از این اتفاق مسئولیت شانه خالی می‌کند چراکه در حوزه اختیارات آن‌ها قرار نمی‌گیرد.
 
این درحالی است که به واسطه وجود بنا عزالدین و نامیده شدن این محله به نام "دِی زَدی"َ، می توان به مقبولیت تاریخی این شخص پی برد. اما تا به حال در هیچ سند و کتابی اثری از ولادت، وفات، سوابق، تالیفات احتمالی مشاهده نشده است!
 
حاجی باقری در رابطه‌با پیشینه آرامگاه از استاد محمد رضا آل ابراهیم، پژوهشگر و نویسنده استهبانی که « در حوزه‌ی فرهنگ و رسوم استهبان» مقالات متعددی داشته‌ هم تحقیق کرده است اما گویا این پژوهشگر هم  هیچ گونه اطلاعی از این آرامگاه ندارد. به گفته آل ابراهیم، تنها سند احتمالی که می‌تواند وجود داشته باشد وقفنامه‌های قدیمی است که به دلیل عدم همکاری مسئولان اداره اوقاف، دستیابی به این اطلاعات مقدور نیست.
 
 

محمدرضا آل ابراهیم، عارف بودن"داعی عزالدین"را احتمالی نزدیک می داند. همچنین با توجه به این که"داعی" یکی از القاب اسماعیلیان بوده است، شاید وی یکی از آنها نیز باشد! در گذشته‌ای بسیار نزدیک (تا حدود30 سال پیش) مردم در آرامگاه داعی عزالدین آش نذری می‌پختند، بچه‌های خود را طبق رسمی محلی نان می‌دادند و شمع روشن می‌کردند.
 
 
با این‌حال نه‌تنها هنوز اطلاعات دقیقی از این آرامگاه وجود ندارد که به‌دلیل قرار نگرفتن در فهرست آثار ملی از بین می‌رود بدون آنکه تاریخ آن مشخص باشد.

• < قبلی
• بعدی >