یادمان
حمله گلسنگ ها به سربازان تخت جمشید
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- سه شنبه, 18 اسفند 1388 07:54
- آخرین به روز رسانی در چهارشنبه, 19 اسفند 1388 07:34
- نمایش از سه شنبه, 18 اسفند 1388 07:54
- بازدید: 3802
برگرفته از خبرگزاری مهر - صدرا محقق
سنگهای جان سخت تخت جمشید که 2300 سال پیش یورش اسکندر مقدونی و 1400 سال پیش حمله ی آتشبار اعراب را به خود دیده اند در آغازین ماههای دهمین سال قرن بیست و یکم بار دیگر مورد حمله ای آرام اما ویرانگر قرار گرفته اند، حمله ای که در آن سربازان لشکر دشمن را گلسنگ ها تشکیل می دهند.
به گزارش خبرنگار مهر، هجوم آرام و بی سر و صدای لشکر ویرانگر گلسنگ ها بر دیواره های تخت جمشید و گسترش روز به روز آنها در حالی که هیچ مانعی جلودارشان نیست، نقش و نگار این کاخ پرشوکت هخامنشی را هدف قرار داده است. تصاویر حکاکی شده ی گلهای لوتوس و سربازان ارتش جاویدان هخامنشی در بخشهایی از تخت جشمید اصلی ترین اهداف تخریبی این گلسنگهای سمج هستند.
نقش سرباز ارتش جاویدان بر دیوار تخت جمشید در زیر یورش گلسنگ ها
در کتابهای تاریخی در ستایش از گارد هخامنشی نوشته شده: " این گارد شامل سربازان و نیروهای خبره ای بود که هم به عنوان گارد شاهنشاهی و هم به عنوان عضوی از ارتش در جنگهای ایران و یونان استفاده می شد"، از همین رو نیز این گارد و اعضایش در آن دوران اهمیت و اعتبار فراوانی داشت. اینگونه شد که نقشواره این ارتش بر دیوارهای هخامنشی حک شد تا برای همیشه ی تاریخ جاودان بماند.
سربازان ارتش هخامنشی بعد از آن همه جانفشانی و جهانگشایی و سر فرو نیاوردن در برابر دشمنان حالا که تنها نقشی از آنها بر دیوارهای تخت جشمید به یادگار مانده مورد هجوم بی امان و موریانه ای گلسنگ ها قرار گرفته اند تا در بی خبری و شاید بی تفاوتی متولیان امور همین آخرین نشانه از آنها نیز از میان برداشته شود.
گلسنگ ها از سر و کول لباس نظامی سرباز هخامنشی بالا رفته و او را محو کرده اند
" گلسنگ موجودی متشکل از قارچ و جلبک است که با سرعت بسیار کم رشد می کند و می تواند در زیستگاههای نامناسب مثل کویر و نواحی قطب جنوب زنده بماند. بسیاری از گونه های این گیاه روی سنگها می رویند و مواد معدنی آنها را جذب می کنند که در نتیجه فعل و انفعال گلسنگ، سنگها می شکنند و به خاک تبدیل می شوند."
این نقش مات زمانی سربازی از سربازان ارتش جاویدان بود
اکنون این موجودات ساده تشکیل شده از قارچ و جلبک بر سر روی تخت جمشید چمبره انداخته تا آخرین نگاره های بازمانده از قدرتمندترین ارتش دنیا در 2500 سال پیش را که توسط هنرمندان خوش ذوق هخامنشی آفریده شده است به خاک تبدیل کرده و محو کنند.
دکتر پریسا محمدی میکروبیولوژیست و عضو هئیت علمی دانشگاه الزهرا در گفتگو با خبرنگار مهر در همین رابطه با اشاره به آسیبی که گلسنگ ها می توانند به یک اثر تاریخی وارد کنند می گوید: گلسنگ ها به دو روش فیزیکی و شیمیایی قادر به تخریب بستر خود هستند. در روش فیزیکی ریسه و یا بافت گلسنگ به درون سنگ نفوذ می کند و به واسطه فشار مکانیکی که به لایه های سنگ وارد می کند باعث خرد شدن و تخریب سنگ می شود این عمل را می توان به مته ای تشبیه کرد که با فشار بر لایه های درونی راه پیدا می کند و باعث خرد شدن بستر می شود.
گل لوتوس اصلی ترین نماد به کار رفته در نقشوارهای هخامنشی است که ...
دکتر محمدی می افزاید: گلسنگ ها از لحاظ ظاهری به چند دسته تقسیم می شوند. نوع اول کاملا به بستر خود می چسبند که این بستر می تواند سنگ، صخره و یا تنه درخت باشد و نوع دوم آن شبیه برگ است و دسته دیگر آن نیز ساختار بوته ای یا درختچه ای دارد.
این استاد دانشگاه که تحقیقات مفصلی در رابطه با آثار سنگی تاریخی انجام داده است در مورد دلیل وجود گلسنگ ها بر روی بسترهای سنگی صخره ای معتقد است: مکانسیمهای شیمیایی تخریب سنگها توسط گلسنگ ها نسبتا پیچیده است. ترکیبات مختلفی شناسایی شده که در حین رشد و نمو گلسنگ تولید و به بیرون ترشح می شود که این ترکیبات غالبا اسیدی بوده و موجب حل شدن بستر سنگی که متشکل از مواد معدنی است می شود و از سوی دیگر ترکیباتی نیز تولید و ترشح می شود که قادر به استخراج کاتیونها از بسترهای سنگی است. در نهایت مجموع این عوامل بیولوژیکی به همراه عوامل فرسایش شیمیایی و فیزیکی موجب تخریب صخره با سنگ می شود.
گلسنگها در حال پهن کردن چتر خود بر سر یک گل لوتوس
در همین حال نیز بنا بر عقیده تعدادی دیگر از کارشناسان و آنگونه که نتیجه برخی پژوهشها در این زمینه نشان می دهد نمی شود گلسنگ ها را به طور کامل از روی آثار تاریخی برداشت و آن را از بین برد بلکه تنها می توان رشد آنها را متوقف کرد به همین دلیل باید براساس نوع و مدل هر گلسنگی برای برداشتن آن اقدام کرد.
برای علاقمندان دل نگران میراث فرهنگی کشور این روش یا آن روش فرقی نمی کند، گلسنگ های در حال رشد بر بستر دیواره های تخت جمشید که گویا کمر به محو نقش و نگارهای زیبا و شکوهمند هخامنشی بسته اند را باید به هر شکل ممکن پاک کرد.
یک گل لوتوس در احاطه گلسنگهای کهنه و نو
گلسنگ ها اگر چه آرام و نامحسوس رشد می کنند اما با این همه می توانند حامل آسیبهای دهشتناکی برای بنای پراهمیتی چون تخت جمشید باشند و اگر در همچنان بر همین پاشنه بچرخد و متولیان امور فکری برای جلوگیری از تاخت و تاز میلیمتری آنها در این بنای باستانی نکنند، گلسنگ ها بزودی کل کاخ را فتح خواهند کرد.
