ایران‌بوم

«ایران به عنوان کشور همسایه که در همه مسائل عراق با آن‌های همکاری دارد، به دنبال صحبت‌های معاون رییس جمهور، آمادگی خود را برای همکاری با عراق اعلام می‌کند.»

به گزارش ایسنا، در حالی مسؤولان عراقی کمتر از یک ماه قبل دست کمک برای عملیات نجات بخشی «ایوان مدائن» در عراق، به سوی مسئولان میراث فرهنگی ایران دراز کرده بودند که دو روز گذشته، بخش‌هایی از این اثر تاریخی در عراق فرو ریخت، وضعیت این محوطه باستانی را مسئولان فرهنگی این کشور به اندازه‌ای می‌دانند که معتقدند باید منتظر ریزش بخش‌های دیگری از این اثر تاریخی و باستانی باشیم.

در سفر «عبدالامیر الحمدانی» - وزیر فرهنگ و گردشگری عراق - در ۲۲ بهمن امسال و دیداری کوتاه با علی اصغر مونسان، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، او علاوه بر مطرح کردن پیشنهادهایی برای توسعه همکاری‌های دو کشور در بخش گردشگری و میراث فرهنگی، نگهداری آثار باستانی را مهمترین چالش این کشور دانسته و از ایران درخواست کرده بود تا «در این زمینه با توجه به مفاد آخرین تفاهم نامه دو کشور به عراق کمک کند.»، همچنین تاکید کرده بود: «طاق کسری (ایوان مدائن) از جمله آثار باستانی عراق است که به خاطر اقدامات مرمتی گذشته و از طرفی کهنسالی به نگهداری و ترمیم نیاز دارد.»

گویا عراقی‌ها از وضعیت این بنای تاریخی که سال‌ها به واسطه‌ی جنگ و قبل و بعد از آن تقریباً به حال خود رها شده بود، خبر داشتند که چنین درخواستی را از مسؤولان میراثی کشور داشتند، چون ۲۴ روز بعد، یعنی ۱۶ اسفند، «کاظم الشمری» - نماینده ائتلاف ملی عراق - از مقامات ارشد این کشور خواست هرچه سریع‌تر فکری به حال نجات اثر باستانی «ایوان مدائن» بکنند.

او با انتشار تصاویری که نشان می‌داد بخش‌هایی از این اثر باستانی و جهانی از این اثر باستانی اخیراً فروریخته، از رئیس جمهور، نخست‌وزیر و وزیر فرهنگ و سازمان یونسکو خواست برای نجات و ترمیم آن سریعاً اقدام کنند.

شبکه سومریه، حتی اعلام کرده است؛ «شب گذشته (۱۶ اسفند) بخش‌هایی از ایوان کسری فروریخت» و از سوی دیگر «هر لحظه امکان دارد، فرود بریزد.»

ریزش بخش‌هایی از طاق کسری در عراق

در مقابلِ قول و قرارهایِ مونسان به عراقی‌ها برای کمک به حفاظت از این بنای تاریخی به صورت خاص، محمد حسن طالبیان – معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در گفت وگو با ایسنا اظهار می‌کند: هر چند این بنای تاریخی نیازمند مرمت و توجه است، اما متأسفانه توجه چندانی در طول سال‌های گذشته به آن نشده است.

او ادامه می‌دهد: با توجه به این که چنین محوطه‌هایی، میراث جهانی بشریت محسوب شده و ارزش زیادی دارند، باید همه کشورها برای مرمت آن‌ها کمک کنند. مسلماً ایران نیز به عنوان کشور همسایه که در همه مسائل عراق با آن‌های همکاری دارد، براساس صحبتی که رئیس سازمان میراث فرهنگی پیش از این با مسؤولان عراقی داشته، آمادگی خود را برای همکاری (مانند مرمت ایوان مدائن) اعلام می‌کند.

این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شوند که مرداد ۱۳۹۴ نیز، به دنبال حضور وزیر گردشگری و میراث فرهنگی عراق در ایران، مقرر شد کارگروه مشترکی از دو کشور برای ثبت جهانی ایوان مدائن (طاق کسری) تشکیل شود.

در آن زمان، فرهاد نظری - مدیرکل وقت دفتر ثبت آثار تاریخی – توضیح داده بود: معاونت میراث فرهنگی وزارت گردشگری عراق در همکاری با سازمان میراث فرهنگی، تفاهم‌نامه‌ای امضا کردند که یکی از اقدامات اجرایی در حال نهایی شدن آن مربوط به طاق کسری است، که براساس آن قرار است «ایوان مدائن» یا «طاق کسری» با همکاری ایران و عراق جهانی شود. براساس برنامه‌ریزی‌های کشور عراق «طاق کسری» را در سال ۲۰۱۷ برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو ارائه می‌کند. هر چند هنوز این محوطه‌ی تاریخی و حائز اهمیت در فهرست میراث جهانی به ثبت نرسیده است.

بخش فرو ریخته طاق کسری، در فیلمی که شبکه سومریه عراق منتشر کرده است

طاق کسری چرا ساخته شد؟

طاق کسری (طاق خسرو) یا ایوانِ مدائن نام کاخ پادشاهان ساسانی در ۳۷ کیلومتری جنوب شهر بغداد در ساحل خاوری رود دجله و از مهم‌ترین سازه‌های دوران ساسانیان است و آرامگاه سلمان فارسی از یاران محمد پیامبر اسلام (ص) در نزدیکی آن زیارتگاه مسلمانان است.

این طاق جای جلوس رسمی شاه ایران بوده است. ساختمان این بنا را در داستان‌ها به خسرو اول نسبت داده‌اند، به‌عقیده «هرتسفلد» طاق کسری را باید از بناهای شاپور اول دانست.

در حفاری‌های جدید محققان آلمانی قطعاتی از تزئینات گچبری و غیره دیده شده، طاق کسری جزو مقر عادی شاهنشاه محسوب می‌شده و از نظر ساختمانی تا حدی ساده بوده است، اما حیرت نظاره کنندگان دربرابر این بنا بیشتر به خاطر عظمت و شکوه آن است. گفته می‌شود قبل از این گمان می‌شده است که «طاقِ کسری» در تیسفون قرار دارد، اما تیسفون، اسبانبر و چند شهر کوچک دیگر مانند بغداد، روی یکدیگر «شهرگان» یا «مدائن» را تشکیل می‌دادند.

ویرانه‌های این کاخ هنوز در کشور عراق باقی است. «ابوجعفر منصور» خلیفه عباسی نخستین کسی بود که کوشید تا آن را ویران کند ولی در این کار ناکام ماند. وی از مصالح آن برای ابنیه شهر جدید بغداد استفاده کرد و بخاطر اینکه در نظر وی حمل مصالح به بغداد از ارزش خود مصالح بیشتر شده از ادامه تخریب آن خودداری کرد.