ایران‌بوم

کمتر از یک هفته‌ی دیگر، 120 اثر تاریخی از استان لرستان، با آب‌گیری سد سیمره به زیر آب می‌رود؛ اما شرایط در سازمان میراث فرهنگی پس از استعفا رییس و اعتراض قائم‌مقام آن نسبت به نحوه‌ی تغییر و تحولات، به‌گونه‌ای است که به‌نظر نمی‌رسد، بتواند برای این آثار کاری انجام دهد.

adidas team water bottles for sale craigslist 2017 | nike mercurial touch elite survey list philippines

به گزارش خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سد سیمره در مسیر رودخانه‌ی سیمره در شهرستان «بدره» بین استان ایلام و لرستان، تا چند روز دیگر برای دومین بار آب‌گیری می‌شود و 120 محوطه و بنای تاریخی را با خود به زیر آب می‌برد. در دره‌ی سیمره با 42 کیلومترمربع مساحت، هشت روستا، تعدادی از زمین‌های کشاورزی مردم منطقه و 120 اثر تاریخی از دوره‌های نوسنگی،‌ عصر مفرغ، عصر آهن و دوره‌های تاریخی تا اسلامی که برخی کارشناسان آن‌ها را مشابه «تیسفون» دانسته‌اند، زیر آب می‌روند.

اما آثار تاریخی واقع در محدوده‌ی آب‌گیری این سد در شرایطی در آستانه‌ی غرق شدن در پشت سد سیمره هستند که دهم بهمن‌ماه، حسن روحانی - رییس‌جمهور - استعفای محمدعلی نجفی را از سمت ریاست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پذیرفت و مسعود سلطانی‌فر را به ریاست این سازمان منصوب کرد. سپس مهدی حجت - قائم‌مقام و معاون میراث فرهنگی سازمان - طبق آنچه قبلا هم گفته بود، همراه نجفی این سازمان را ترک کرد و تا امروز (شنبه، 12 بهمن‌ماه) درباره‌ی شیوه‌ی کاری و تصمیم‌های رییس جدید سازمان اطلاعاتی منتشر نشده است.

تزیینات گچی قلعه گوری

جریان آب‌گیری سد سیمره و به‌دنبال آن، زیر آب رفتن محوطه‌های تاریخی و ارزشمند این منطقه از سال شش سال پیش (سال 1386) آغاز شد؛ زمانی که وزارت نیرو با انجام اقدامات اولیه برای ساخت سد، اعلام کرد این محوطه‌ی تاریخی به‌عنوان یک پروژه‌ی ملی تحت عنوان «سد سیمره» آب‌گیری می‌شود. در آن زمان، بررسی‌ها مشخص کرد که بیش از 100 اثر تاریخی در این محوطه قرار دارند. به همین دلیل، پیگیری‌هایی برای جلوگیری از آب‌گیری سد انجام شد؛ اما تنها دلیل برای به سرانجام رساندن این پروژه، «ملی» بودن آن بود.

به همین دلیل، 700 میلیون تومان اعتبار برای انجام کاوش اضطراری توسط وزارت نیرو داده شد و باستان‌شناسان توانستند حدود 18 محوطه‌ی تاریخی را فقط یک‌بار بررسی کنند.

در سال 1390 این سد به‌طور رسمی، برای نخستین‌بار آب‌گیری شد و همه‌ی آثار کاوش‌شده زیر آب رفتند. از آنجا که آب این سد از سد کرخه تأمین می‌شد، پس از مدتی نمایندگان مردم خوزستان در مجلس شورای اسلامی، برای بازگرداندن آب به سد کرخه، پیگیری‌هایی را انجام دادند و به این ترتیب، آب سد سیمره بسته و دوباره به کرخه ریخته شد.

آثار سیمره پس از آب‌گیری

اما از مدتی پیش، مسوولان دوباره اعلام کردند که قصد آب‌گیری این سد را دارند و تا کمتر از یک هفته‌ی دیگر، این کار انجام می‌شود.

عطا حسن‌پور - باستان‌شناس - در این‌باره به خبرنگار ایسنا گفت: پس از بسته شدن آب در سد سیمره، بررسی‌هایی روی آثار کاوش‌شده قبل از نخستین آب‌گیری انجام شد؛ اما با توجه به این‌که مصالح مورد استفاده در 18 محوطه‌ای که کاوش شده بودند، گل وگچ بود، متأسفانه به‌طور کامل پودر شده و از بین رفته بودند.

او که زمستان 1391 از محل بودجه‌های استانی،‌ «قلعه گوری‌» - یکی از بناهای قرارگرفته در دره‌ی سیمره - را کاوش کرد، ادامه داد: در آن کاوش، کتیبه‌هایی از جنس سفال که اصطلاحا به آن‌ها «استروکا» می‌گفتند، برای نخستین‌بار در غرب کشور به‌دست آمدند که برخی از آن‌ها ستون‌های مزین به نقوش انسانی و حیوانی هستند و نمونه‌ی آن‌ها را فقط در عراق و تیسفون می‌توان دید. در صورت آب‌گیری دوباره‌ی سد سیمره، این قلعه با آثار منحصربه‌فردش زیر آب می‌رود.

وی با اشاره به پیگیری‌هایی که اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری لرستان تا کنون در این زمینه انجام داده است، اظهار کرد: از 120 اثر ارزشمندی که تا کمتر از یک هفته‌ی دیگر زیر آب می‌رودند فقط 60 اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند و 60 اثر دیگر فقط شناسایی شده‌اند.

او با تأکید بر این‌که در حال حاضر بقایای یک پل ساسانی‌ و دو تپه متعلق به دوره‌های پیش از تاریخ پشت این سد زیر آب رفته‌اند، گفت: محدوده‌ی سد سیمره، یک کریدور ارتباطی میان غرب کشور و بین‌النهرین است که تمدنی بی‌نظیر را در خود دارد. در واقع، این نظر باستان‌شناسانی است که بیش از 20 تمدن را در این محدوده بررسی کرده‌اند.

قلعه گوری

این باستان‌شناس با تأکید بر این‌که دره‌ی سیمره می‌توانست «تیسفون» دیگری باشد، بیان کرد: درباره‌ی یافته‌های به‌دست آمده در این دره، اطلاع‌رسانی کرده‌ایم، ولی اکنون در «سکوت رسانه‌ها» سد سیمره در آستانه‌ی آب‌گیری است. نباید این موضوع را فراموش کرد که محوطه‌های قرارگرفته در دره‌ی سیمره، مانند یک قوطی در بسته هستند که اگر امکان کاوش آن‌ها برای مدت زمان مناسب فراهم شود، احتمال به‌دست آمدن اطلاعات و یافته‌های تاریخی منحصربه‌فردی زیادی در آن‌ها وجود دارد.

او اضافه کرد: در همایش روابط عمومی‌های سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور که اواخر هفته‌ی پیش در نیاوران برگزار شد، موضوع آب‌گیری سد سیمره را با قائم‌مقام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری - مهدی حجت - مطرح کردم و او نیز قول پیگیری آن را داد.