ایران‌بوم

به گزارش ایسنا، پس از ثبت «قنات‌های ایرانی» در فهرست جهانی یونسکو در روز جمعه، کویر لوت به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران و بیست‌ویکمین اثر کشورمان دقایقی قبل (یکشنبه ۲۷ تیر 1395) ازسوی کمیته جهانی یونسکو در کانون توجهات جهانی قرار گرفت.

با احتساب دو اثر ثبت شده از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو، ایران با دو پله صعود در رتبه ۱۱ جهان و پس از آمریکا از لحاظ تعداد آثار ثبتی قرار گرفت.

کویر لوت با مساحتی در حدود ۱۷۵ هزار کیلومتر، در شمال شرقی استان کرمان قرار دارد و در میان سه استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان گسترده شده و حدود ۱۰ درصد وسعت کشور را دربر گرفته است.

سابقه‌ی تمدنی بیش از پنج هزار سال در حاشیه‌ی کویر لوت و کشف حدود سه‌هزار اثر تاریخی از این منطقه در نوع خود بی‌نظیر است که از جمله این کشفیات می‌توان به درفش پنج‌ هزارساله‌ی شهداد اشاره کرد که قدیمی‌ترین درفش جهان محسوب می‌شود.

این کویر که به عنوان گرم‌ترین نقطه‌ی زمین شناخته می‌شود، در حالی در سال‌های ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷، و ۲۰۰۹ به عنوان گرم‌ترین نقطه‌ی کره زمین اندازه‌گیری شد که در سال ۲۰۰۵ با دمای ۷۰.۷ درجه‌ی سانتی‌گراد، رکورد گرم‌ترین دما در تمام زمین را ثبت کرد.

کویر لوت به سه واحد جغرافیایی لوت شمالی، لوت مرکزی که کلوت‌ها و تپه‌های ماسه‌ای در آن قرار دارد و لوت جنوبی که غنی‌ترین پوشش گیاهی این کویر را دارد، تقسیم می‌شود.

به گزارش ایسنا، چهلمین اجلاس یونسکو در استانبول در حالی امروز (یکشنبه) روز پایانی خود را سپری کرد که طبق برنامه قرار بود برای بررسی پرونده‌های طبیعی و منظر فرهنگی تا سه روز دیگر ادامه پیدا کند، اما به دلیل وقوع ناآرامی‌های سیاسی در استانبول، ادامه بررسی پرونده‌های مورد نظر به ماه اکتبر در پاریس موکول شد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

همه آنچه درباره "لوت شگفت‌انگیز" باید بدانیم

روز شنبه اعلام شد که «دشت لوت» به عنوان «نخستین اثر طبیعی ایران» در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد؛ دشتی بزرگ با مناظری زیبا، خارق‎العاده و البته پر از شگفتی. اما ایرانی‌ها از این نخستین میراث طبیعی ثبت‌شده‌شان چه‌ می‌دانند؟

دشت لوت بیست‌وپنجمین بیابان بزرگ جهان است

***لوت در فارسی به معنی لخت، برهنه و بی‌آب و علف است، دشت لوت هم همه این ویژگی‏‌ها را دارد؛ بیابانی در جنوب شرقی ایران و بین استان‌های خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان که سال‎ها به عنوان گرم‎ترین نقطه زمین شناخته و دمای 71 درجه سانتیگراد در مرکز آن ثبت شده است و پر از ناشناخته‎هاست.

***از دشت لوت با عنوان‎های «چاله لوت، دشت لوت و کویر لوت» یاد می‎شود؛ منطقه‎ای بیابانی با حدود ۱۷۵ هزار کیلومتر مربع یعنی یک دهم مساحت ایران. این دشت، بیست و پنجمین بیابان بزرگ جهان است. بخشی از این دشت بزرگ را بیابانی ماسه‎ای و ریگی تشکیل می‎دهد و بخشی از آن هم کویری است؛ برای همین دانشمندان معتقدند که این بیابان بزرگ را باید دشت لوت خواند، نه کویر لوت؛ چون کویر تنها بخشی از آن است.

عکس هوایی از دشت لوت که به عنوان اولین اثر طبیعی ایران در فهرست یونسکو ثبت شد

***دشت لوت سطحی خشک و تیره دارد که گرمای زیادی را به خودش جذب می‏‌کند؛ به همین دلیل در سال‎های ۲۰۰۴، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ ماهواره سنجنده «مدیس» دشت لوت را با 70.7 درجه سانتی‌گراد گرم‌ترین نقطه کره‎ زمین اعلام کرد و برخی از جغرافی‎دانان چون «پرویز کردوانی» معتقدند که گرم‌ترین نقطه زمین در بیابان لوت «چاله مرکزی لوت» در ۷۵ کیلومتری شرق شهداد است.

گودترین نقطه داخلی فلات ایران در دشت لوت و با نام گود لوت شناسایی شده است

*** دشت لوت تنها گرم‏ترین نقطه زمین را در خود جای نداده بلکه گودترین نقطه داخلی فلات ایران با نام «گود لوت» هم در دل این دشت عجیب است.

کلوت‌های اسرارآمیز شهداد در دل دشت لوت

*** یکی از زیباترین مناظر در دشت لوت، کلوت‎های اسرارآمیز شهداد است؛ کلوت‎های شهداد از دور شبیه شهری با آسمان‌خراش‎های کلوخی است که برخی آن را شهر ارواح، شهر خیالی و یا شهر لوت نامیده‌اند. کلوت‏‌های شهداد مرتفع‎ترین هرم‎های ماسه‎ای دنیا هستند که بر اثر فرسایش باد و آب ایجاد شده‌اند. در میانه این کلوت‎های اعجاب برانگیز تقریبا هیچ حیاتی وجود ندارد و می‎گویند هنوز هیچ انسانی همه‌ بخش‎های این شهر را نپیموده است.

***در نزدیکی کلوت‎های شهداد و در دل دشت لوت، تمدنی با قدمتی بیش از 6 هزار سال وجود دارد، از گورستان شهداد آثار بسیاری از سفال تا مجسمه و زیوآلات به دست آمده و قدیمی‎ترین درفش جهان با نام «درفش شهداد» در این منطقه کشف شده است.

*** ناخن دایناسور و تکه‌های شهاب‌سنگ هم از کشفیات این بیابان بزرگ است. البته اصالت ناخن پیدا شده هنوز قطعی نیست و بررسی‌ها روی این فسیل ادامه دارد.

*** پوشش گیاهی دشت لوت درختان و درختچه‌‏های گز است که در گلدان‏‌های بیابانی قرار دارد که به «نبکا» شهرت دارند و برای جلوگیری از مدفون شدن در زیر شن‏‌ها با استفاده از آب سفره‏‌های زیرزمینی رشد می‏‌کنند.

*** دشت لوت با وجود سختی آب و هوا اما گونه‏‌های جانوری متنوعی دارد، روباه شنی، خرگوش، گربه شنی، جبیر، جرد، سارگپه، شاهین، مگس گیر، چک کاکلی، تیر مار، شتر مار، مار جعفری، آگامای سروزغی، دم سیاه و عربی و انواع عقرب شامل عقرب طلایی، سیاه و جرار و در ارتفاعات کل، بز و جبیر قابل مشاهده است که نشانه چرخه فعال اکولوژی دشت لوت است.

***وارد شدن به دشت لوت و کویرپیمایی در این منطقه کار ساده‏‌ای نیست، به دلیل صعب‎العبور بودن منطقه و نبود هیچ گونه سوختی، کویر پیمایی در این منطقه، پرخطر و دشوار است. اما گروه‏های ایرانی و خارجی بسیاری تا کنون اقدام به وارد شدن به دل این کویر بزرگ کرده‏‌اند که گزارش سفر آنها پرده از زیبایی‏‌ها این کویر اسرار آمیز بر می‏‌دارد.

*** اضافه شدن یک اثر به فهرست جهانی یونسکو سبب می‎شود که دخل و تصرف در آن سخت شود، همچنین باید از سوی کشوری که نگهدارنده اثر محسوب می‎شود، برنامه‏‌های حمایتی برای آن اثر اجرا شود و از هر اقدامی‌که باعث به خطر افتادن اثر می‌شود باید جلوگیری کرد.

ایسنا - آزاده شمس

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

با بیابان لوت قطب گرمایی زمین بیشتر آشنا شوید

بیابان لوت، این بیابان منحصر به فرد و قطب گرمایی زمین به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران و سومین اثر ارزشمند خراسان‌جنوبی در فهرست آثار جهانی به ثبت رسید.

به گزارش ایسنا، دشت لوت یکی از شگفت انگیزترین عوارض بیابانی دنیا است و بزرگ‌ترین شهر کلوخی جهان، منطقه کلوت‌ها از دور به خرابه‌های شهری بزرگ می‌ماند که توصیف‌های گوناگون از آن شده‌است.

لوت مرکزی شگفت انگیزترین قسمت دشت لوت است و در قسمت‌های شرقی لوت مرکزی تپه‌ها و توده‌های عظیم و به هم پیوسته ماسه‌ای قرار گرفته و سطح قابل توجهی از لوت را به عرض متوسط ۵۲ کیلومتر وطول متوسط ۱۶۲ کیلومتر در لوت پوشانده‌است.

دشت لوت گرم‌ترین نقطه بر سطح کره زمین

حسن رمضانی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌جنوبی، به خبرنگار ایسنا گفت: این دشت در شمال شرقی شهرستان کرمان قرار دارد و بیست و پنجمین بیابان بزرگ جهان بوده و هسته آن در سال‌های ۲۰۰۴، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ گرم‌ترین نقطه بر سطح کره زمین شناخته شده است.

وی با بیان اینکه دانشمندان علت گرمای بالای آن را رنگ تیره و خشکی سطح آن دانسته‌اند که موجب جذب گرمای خورشید می‌شود، ادامه داد: دشت لوت از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده که طول آن حدود ۳۲۰ کیلومتر و عرض آن حدود ۱۶۰ کیلومتر است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تصریح کرد: نوشته‌های جغرافیایی از واحد لوت گاهی به‌نام "چاله لوت" و گاهی به ‌صورت"دشت لوت" و در نزد عوام نیز به‌دلیل برخی مشابهت‌ها با دشت کویر اغلب به‌نام کویر لوت نام برده می‌شود.

رمضانی با اشاره به اینکه دشت لوت به‌صورت بیابان وسیع ماسه‌ای و ریگی است، بیان کرد: دشت لوت چاله‌ها یا حوضه‌های محلی متعددی وجود داشته که هرکدام دسته‌ای از رواناب‌های سطحی اطراف را دریافت می‌کنند.

وی با بیان اینکه در دشت لوت پهنه‌های کویری عمدتاً در داخل یا حاشیه این حوضه‌ها و یا در قسمتی از مسیر جریان‌های فصلی و موقتی پدید آمده‌اند، عنوان کرد: به‌طور کلی وسعت کویر در دشت لوت نسبت به زمین‌های ماسه‌ای و ریگی چندان زیاد نیست و یا به‌عبارتی از چنان اهمیتی برخوردار نیست که بتواند بر چشم‌انداز طبیعی آن تأثیر بگذارد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به موقعیت و شاخص‌های کلی دشت لوت، گفت: دشت لوت محدوده‌ای است بین استان‌های خراسان‌جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان این دشت بین دو گسل نهبندان در شرق و نای بند در غرب قرار دارد و حد شمالی آن در حد مدار ۳۲ درجه و حد جنوبی در حد مدار ۲۸ درجه‌است.

رمضانی ادامه داد: وسعت حوضه آبگیر دشت لوت، حدود ۱۷۵ هزار کیلومتر مربع بوده و طول آن از شمال به جنوب حدود ۹۰۰ کیلومتر و غرب به شرق حدود ۳۰۰ کیلومتر است.

دشت لوت جایگاه رخداد زمین لرزه‌های بزرگ

وی با اشاره به اینکه پست‌ترین نقطه دشت لوت ۱۹۰ متر از سطح دریا است، افزود: دشت لوت جایگاه رخداد زمین لرزه‌های بزرگ و مهمی بوده‌ و در پای کوه‌های مشرف به کویر بزرگ لوت، آثاری از سکونت انسان از هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح مشاهده شده ‌است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تاکید کرد: بزرگ‌ترین ناحیه جمعیتی دشت لوت "شهداد" است که در گذشته‌های دور به آن خبیص گفته می‌شد همچنین دره سیرچ و ناحیه مسکونی آن به همین نام، یکی از زیباترین چشم اندازهای سرسبز حاشیه این دشت اسرار آمیز است.

مرتفع‌ترین هرم‌های ماسه‌ای دنیا در لوت است

رمضانی بیان کرد: مرتفع‌ترین هرم‌های شناخته شده دنیا حداکثر ۳۰۰ متر ارتفاع دارند، اما در لوت ارتفاع برخی هرم‌ها گاه به ۴۸۰ متر هم می‌رسد.

وی با بیان اینکه۴۰ مخروط آتشفشان کواترنر در سطح دشت لوت وجود دارد، عنوان کرد: پهنه‌های وسیع ماسه و ریگ با طیف رنگی قهوه‌ای روشن تا خاکستری و سیاه نظیر "گدار باروت" که چون خاک آن سیاه و شبیه باروت بوده به این نام خوانده می‌شود.

دشت‌هایی از گدازه‌های بازالتی چاله چاله نظیر "گندم بریان"

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با بیان اینکه بزرگ‌ترین نبکاهای جهان تپه‌های شنی پوشیده از گیاه نبکاها که یکی از شگفتی‌های همزیستی خاک و آب و گیاه است. این نبکاها، گلدان بیابان نیز نامیده شده‌اند، یادآور شد: مرتفع‌ترین ربدوها، ربدوها مشابه نبکاها با ابعاد بزرگ‌تر شکل‌های پیچیده‌تر در لوت غربی است.

رمضانی با اشاره به پهنه‌هایی به شکل چندضلعی‌های متعدد که حاصل قشر نمکی ضخیم و تبخیر شدید سطح زمین است، گفت: کویر پاشتری، سطح این نوع زمین‌ها اینطور به‌نظر می‌رسد که پس از بارندگی زیاد خیس شده و تعدادی شتر روی آن راه رفته‌اند.

وی با بیان اینکه" هامادا" دشت‌هایی از ریگ، شن و پوشیده از خاک‌های ریگی که فاقد گیاه است، خاطر نشان کرد: سابقه تمدنی در حاشیه بیابان لوت و کشف آثار تاریخی از این منطقه در نوع خود بی‌نظیر است.

بیابان لوت اولین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی

زهرا رضایی ملکوتی سرپرست پایگاه بیابان لوت خراسان‌جنوبی، به خبرنگار ایسنا،گفت: بیابان لوت به عنوان اولین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی ثبت شد.

وی با بیان اینکه بیابان لوت با مساحت بیش از40 هزار کیلومتر مربع بزرگترین بیابان ایران است، ادامه داد: این منطقه از لحاظ زمین ساختی به 3 قسمت لوت شمالی, لوت مرکزی و لوت جنوبی تقسیم بندی می‌شود.

سرپرست پایگاه بیابان لوت استان بیان کرد: لوت شمالی از عناصر ریگ، شن و ماسه تشکیل شده‌ و حد جنوبی آن را بریدگی‌های نامنظم مشرف به چاله "رود شور بیرجند" تشکیل شده و ناهمواری‌های ماسه‌ای به شکل سفره‌های ماسه‌ای در آن وجود دارد.

ملکوتی با اشاره به اینکه بخشی از ناهمواری‌های لوت مرکزی دارای پوشش گیاهی بوده و بخش غربی آن فاقد پوشش گیاهی است، گفت: : از نظر ژئومورفولوژی لوت مرکزی به سه منطقه اصلی از غرب به شرق تقسیم شده‌است.

وی با اشاره به این سه منطقه، یادآور شد: دشت سر به عرض ۵ تا ۱۰ کیلومتر به صورت نواری سطح آن از ماسه و لای و نمک پوشیده شده و کلوت‌ها که رأس این برجستگی‌ها مسطّح، طرف رو به باد آن‌ها پرشیب و طرف دیگر آن‌ها کم‌شیب است.

سرپرست پایگاه بیابان لوت استان تاکید کرد: یاردانگ‌ها اغلب در رسوبات نرم دریاچه‌ای گذشته به وجود می‌آیند و اشکال تپه‌های فرسایشی حاصل فرسایش بادی یاردانگ‌ها در مناطق خشک دنیا از قبیل ایران، ایالات متحده، چاد، مصر، و پرو در سطح وسیعی گسترش یافته‌اند و فرآیندهای موجود تا حدی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند.

ملکوتی با بیان یانکه سنگ‌های ناپیوسته مانند لای، رس به علت چسبندگی، به طور نامحسوسی تحت تأثیر فرسایش بادی قرار گرفته و در حالت مرطوب، باد تأثیری ناچیزی دارد، ادامه داد: در حالت خشک، هنگامی باد از دشت رسی می‌گذرد، با حمل دانه‌های ماسه، سطح دشت را شیار داده دراین صورت به آن کلوت می‌گویند.

وی افزود: ناهمواری‌ها و اشکال فرسایش بادی ازجمله کلوت‌ها در مناطقی واقع هستند که باد سرعت کافی برای بادکندگی و سایش داشته باشدکه در الگوی فرسایش بادی برخلاف فرسایش آبی حرکت مواد درهمه جهات امکان پذیراست.

سرپرست پایگاه بیابان لوت استان بیان کرد: در این نواحی ، باد مداوم شدید و اقلیم خشک و بستر مناسب فرسایش باعث ایجاد شیارهای به صورت آرایه‌های موازی می‌شود که این شیارها (دالان‌ها) براثر افزایش فرسایش بادی- آبی گسترش می‌یابند، بدین نحوی که عامل رطوبت باعث نرمی و سستی سطح منطقه شده پس از خشکیدگی به سهولت با کوچکترین حرکت باد مواد برداشته می‌شود.

کلوت‌های شهداد کرمان از زیباترین منظر طبیعی دنیا

ملکوتی با اشاره به اینکه بزرگ‌ترین کلوت‌های ایران و در واقع معروف‌ترین آنها در دشت شهداد - منطقه لوت براساس ابعاد و عامل فرسایش به دو رخساره تقسیم می‌شوند، عنوان کرد: کلوت‌های شهداد کرمان از زیباترین منظر طبیعی دنیا هستند که همه ساله گردشگران خارجی فراوانی را به سوی خود می‌کشانند.

وی با اشاره به اینکه "بویِه" که در سال‌های اخیر امکانات رفاهی و دسترسی این منطقه بهبود پیدا کرده است، افزود: این منطقه که به شهر خیالی لوت هم شهرت داشته از سوی مجله نشنال ِژئوگرافیک چند سال پیش به عنوان چهارمین جاذبه طبیعی دنیا انتخاب شده است.

سرپرست پایگاه بیابان لوت استان با بیان اینکه منطقه کلوت‌های در ۴۳ کیلومتری شهداد قرار دارد و در مساحتی به عرض متوسط ۸۰ کیلومتر و طول متوسط ۱۴۵ کیلومتر را تشکیل داده‌اند، یادآور شد: در فاصله کلوت‌ها زمین پوشیده از ماسه بادی است و در نقاطی که ماسه بادی نیست زمین از نوع رس لائی و رس است.

ملکوتی با بیان اینکه تپه‌های ماسه‌ای در شرق لوت مرکزی منطقه‌ای به عرض ۵۰ کیلومتر و طول ۱۰۰ کیلومتر را تشکیل می‌دهند، گفت: ارتفاع این تپه‌های ماسه‌ای تا ۵۰۰ متر هم می‌رسد و نا همواری‌های ماسه‌ای به اشکال هرم‌های ماسه‌ای - سیف و تپه‌های طولی دیده می‌شود.

لوت جنوبی غنی‌ترین قسمت چاله لوت از نظر پوشش گیاهی

وی ادامه داد: در حدود ۲۰کیلومتری شهداد، درختان و درختچه‌های گز در گلدان‌های بیابانی لوت جای گرفته‌اند که به آن "نبکا یا تل‌های گیاهی" گفته می‌شود.

سرپرست پایگاه بیابان لوت استان عنوان کرد: زمین‌های بین نبکاها پوشیده از ماسه ‌بوده و نبکاها عموماً در سطح همواری که میزان ماسه آن متوسط و سطح آب زیر زمین بالا بوده و یا رطوبت موجود کافی برای حیات پوشش گیاهی باشد ظاهر شده و عناصر تشکیل دهنده نبکا شامل ماسه - لای، رس و سلت است.

ملکوتی با بیان اینکه شکل نبکا تابعی بوده و از اندازه، تراکم و میزان رشد گیاه میزبان که گونه‌هایی نظیر دسته‌ای از گرامینه‌ها، درختچه‌های تاغ، گز و... است، بیان کرد: در کویر لوت گونه گیاه گز از گونه‌های میزبان نبکاها هستند.

وی با اشاره به اینکه گیاهان منفرد باید ارتفاعی بیش از ۱۰ الی ۱۵ سانتی‌متر داشته باشند تا اینکه بتوانند ماسه‌ها را کنترل نماید، یادآور شد: اگر دانه‌های ماسه چسبندگی نداشه باشند حجم آنها با تغییر و سرعت باد تغییر می‌یابد.

سرپرست پایگاه بیابان لوت استان با بیان اینکه با افزایش میزان رسوب، گیاه برای جلوگیری از مدفون شدن به رشد خود در جهت بالا ادامه می‌دهد، تاکید کرد: رشد تا آنجا بوده که ریشه گیاه در ارتباط با سطح آب زیر زمینی باشد جایی که آب زیر زمینی افت کند این ارتباط قطع و تخریب نبکا آغاز می‌شود.

ملکوتی گفت: نبکاهای چندین ساله و دائمی در تغییر سطح سفره آب زیر زمینی، هرزآبها، تبخیر، تعرق و کنترل رسوبات بادی در منطقه نقش اساسی دارند.

وی با بیان اینکه مرتفع‌ترین ربدوها در لوت غربی دیده می‌شود که گاه ارتفاع آنها به ۱۲ متر می‌رسد، خاطر نشان کرد: طول آنها به ۲ تا ۷ متر و عرض‌شان به ۱ تا ۵ متر می‌رسد غیر از ابعاد، شکل ربدوها نیز پیچیده‌تر از نبکاها بوده و گاهی چند مخروط را نشان داده که کنار هم قرار گرفته‌اند.

کشف سفال‌هایی از هزاره چهارم قبل از میلاد در بیابان لوت

علی شریعتی‌منش، معاون میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی به خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: سابقه تمدنی بیش از 5000 سال در حاشیه بیابان لوت و کشف آثار تاریخی از این منطقه در نوع خود بی‌نظیر است.

وی با بیان اینکه مؤسسه جغرافیایی دانشگاه تهران از سال ۴۶ مشغول مطالعات در دشت لوت بوده است، ادامه داد: این بررسی‌ها به کشف نمونه‌هایی از اشیاء سفالین وفلزی و سنگی دوران قبل از تاریخ این ناحیه انجامید، ولی این هیئت به سبب اشتغال به کارهای مربوط به خود و نداشتن افراد باستان‌شناس، موفق به گمانه زنی و تجسس بیشتری نگردید.

معاون میراث فرهنگی، اداره کل، با بیان اینکه هیئت مطالعاتی دشت لوت با همکاری اداره کل باستان‌شناسی در سال ۱۳۴۷ به این منطقه رفت، تصریح کرد: آنان در این منطقه به تکه سفال‌های متنوع دست یافتند و با کاوش در تپه‌های کوتاه و مسیرهایی که در لا به لای کلوتها قرار دارند توانست به مقابر قبل از تاریخ و اشیاء ارزنده آن دست یابد.

شریعتی‌منش، بیان کرد: اشیاء و مقابر مکشوفه، در بررسی ده روزه آقوس شهداد که در ۷ کیلومتری دشت لوت قرار دارد،: اشیاء متعددی متعلق به هزاره سوم و سفال‌هایی از هزاره چهارم قبل از میلاد در مقابر مکشوفه بدست آمده که شامل ظروف سفالین که با رنگ‌های قرمز و نقوش مختلف تزیین یافته‌اند که از لحاظ سبک و شیوه کار با ظروف مکشوفه در بلمپور بلوچستان و خوراب کرمان شباهت کامل دارد.

وی عنوان کرد:کوزه سفالین نخودی رنگ ظریفی بدست آمده که روی آن سه نوار قرمز رنگ دیده شده و حد فاصل این نوارها با تصاویر عقاب پرگشوده و خطوط شکسته موازی به رنگ سیاه تزیین شده است.

معاون میراث فرهنگی، اداره کل ادامه داد: نظیر این ظرف سر مرز ایران و پاکستان در تپه‌ای به نام کولی ماهی کشف گردید که قدمت آنها به هزاره سوم قبل از میلاد می‌رسد و همچنین با ظروف رنگارنگ شوش قابل مقایسه است.

شریعتی‌منش با اشاره به اینکه در گورهای مکشوفه تعدادی ظروف از جنس مرمر و سنگ‌های آهکی خاکستری رنگ کشف گردیده است، خاطر نشان کرد: ظروف مرمر رنگارنگ این ناحیه با اشیاء مرمری شوش که متعلق به هزاره سوم قبل از میلاد بوده شباهت کلی دارد و کشف این نوع اشیاء در محل مزبور رابطه قوم آقوس را با نقاط دورتری ثابت می‌کند.

گزارش از طیبه خسروی‌نیا