گزارش هفتمین همایش بینالمللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران
برگرفته از تارنمای فرهنگستان زبان و ادب فارسی
هفتمین همایش بینالمللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران با همکاری دانشگاه علامه طباطبایی تهران، پانزدهم شهریورماه 1391 در دانشکدهٔ ادبیات آن دانشگاه آغاز به کار کرد.
در جلسهٔ افتتاحیهٔ همایش دکتر ایران‌زاده، دبیر همایش، در گزارش خود اعلام کرد که تعداد 1960 چکیده و اصل مقاله به دبیرخانهٔ همایش ارسال شد که ازلحاظ موضوعی بیشتر در حوزه‌های نقد و نظریهٔ ادبی، مطالعات بین‌رشته‌ای، ادبیات تطبیقی، ادبیات داستانی، ادبیات معاصر، عرفان و متن‌پژوهی بوده است. با توجه به استقبال استادان و دانشجویان، حاصل علمی این همایش ترکیبی از خلاقیت پژوهشگران جوان و تجربهٔ استادان است.
در ادامهٔ جلسه دکتر وفایی، رئیس شورای گسترش زبان فارسی، دکتر سید صدرالدین شریعتی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی، و دکتر مهدی محقق، رئیس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، در مورد زبان فارسی و ضرورت انجام این همایش در ترویج آن به سخنرانی پرداختند.
همچنین در این جلسه دکتر محمد دبیرمقدم، معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در موضوع «فرهنگستان زبان و ادب فارسی،داشته‌ها و خواسته‌ها» به ایراد سخن پرداخت.
این همایش تا هفدهم شهریورماه ادامه داشت که در آن 101 مقاله در 21 نشست عمومی و تخصصی، از سوی استادان و پژوهشگران داخلی و خارجی، ارائه شد.
مهمانان خارجی‌ای که در طول این مراسم حضور داشتند عبارت بودند از دکتر عظیمه مجید (افغانستان)، دکتر سلیم مظهر (پاکستان)، دکتر سلیم وهاب (تاجیکستان)، دکتر محمد عابد حسین (هند) و دکتر احمد شیخ اشتیاق (هند).
یکی از برنامه‌های روز دوم، کارگاه آشنایی با نرم‌افزارهای تخصصی ادبیات فارسی بود که مهندس احسان رئیسی آن را ترتیب داده بود.
از دیگر برنامه‌های این روز نشست سردبیران مجلات علمی ـ پژوهشی کشور در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی و مطالعات بینارشته‌ای (پرسش و پاسخ پژوهشگران و سردبیران)، با حضور دکتر امیری خراسانی، دکتر پناهی، دکتر پورخالقی چترودی، دکتر خدایار، دکتر شعیری، دکتر مجد، دکتر مصطفوی و دکتر میرباقری‌فرد بود.
در مراسم اختتامیهٔ همایش که در روز جمعه و با حضور و سخنرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر سیّد محمد حسینی، برگزار شد، از لوح فشردهٔ آموزش زبان فارسی (شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی) رونمایی شد.
این همایش ظهر روز هفدهم شهریورماه 1391 با قرائت بیانیهٔ شرکت‌کنندگان در همایش به‌وسیلهٔ دکتر عابدیان به کار خود پایان داد. متن بیانیهٔ مذکور بدین شرح است:
بیانیهٔ پایانی هفتمین همایش بینالمللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی
به یاری خداوند و با همت دانشگاه علامه طباطبایی تهران، به‌ویژه گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی و انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران، با همراهی و همدلی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شورای گسترش زبان و ادب فارسی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانهٔ کتاب، هفتمین همایش بینالمللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران در تاریخ پانزدهم تا هفدهم شهریورماه در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار گردید که طی آن تعداد 21 نشست عمومی و تخصصی تشکیل و 101 مقاله ارائه شد. ما شرکت‌کنندگان در این همایش، ضمن سپاس و قدردانی از کوششها و زحمات بیدریغ برگزارکنندگان، خواستههای خود را به شرح زیر اعلام میداریم:
1. با توجه به اینکه زبان و ادبیات فارسی آینهٔ فرهنگ اسلامی ـ ایرانی و مظهر وحدت و یکپارچگی ملت ایران است، مسئولان امر نهایت همّت خود را بر این امر بگمارند تا با فراهم آوردن زمینههای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی برای ارتقای این گنجینهٔ نفیس، گام‌های استواری بردارند.
2. ازآنجاکه علاقهمندان به فراگیری زبان فارسی و مطالعات و تحقیقات آثار ادب فارسی خارج از ایران بی‌شمارند و از جملهٔ وظایف ذاتی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی نیز آن است که زمینۀ گسترش این زبان را در داخل و خارج فراهم سازد، شایسته است در موضوع کرسی‌های زبان و ادبیات فارسی در کشورهای دیگر و انتخاب استادان مجرب و توانمند اهتمام بیشتری شود.
3. از مسئولان وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری درخواست می‌شود ضمن فراهم کردن زمینۀ حضور صاحب‌نظران در رشته‌های علوم انسانی، برای سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی در زمینۀ کمّیت و کیفیت گزینش دانشجویان رشتۀ زبان و ادبیات فارسی، به‌ویژه در واحدهای بینالمللی دانشگاه‌ها، نیز روند جذب استادان و بررسی ارتقای اعضای هیئت علمی و شیوۀ انتخاب مدیران گروه‌ها، تجدید نظر اساسی بنمایند.
4. از فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با توجه به مسئولیت بسیار سنگینی که بر عهده دارد، انتظار می‌رود ضمن ارتقای کیفیت فعالیت‌های خود، زمینۀ مشارکت استادان صاحب‌نظر در همۀ دانشگاه‌ها را نیز در رشد و اعتلای زبان و ادبیات فارسی فراهم سازد و در مراکز استان‌ها دفاتر نمایندگی ایجاد کند.
5. انتظار می‌رود به جایگاه پیش‌گامان زبان و ادبیات فارسی، یعنی معلمان آموزش‌وپرورش توجه بیشتری شود.
6. از مسئولان برنامه‌ریزی درسی درخواست می‌شود در تدوین و بازنگری دروس مقاطع مختلف تحصیلی، به‌ویژه دوره‌های تحصیلات تکمیلی، شیوه‌ای اتخاذ نمایند تا با لحاظ‌کردن گردش علمی برای بازدید از مراکز مهم تاریخی ـ فرهنگی داخل و خارج کشور، مجال مناسب فراهم گردد.
7. توجه به ارائۀ متون شایسته و کاربردی در کنار تعداد مناسب دانشجویان درس فارسی عمومی و دروس آیین نگارش و اجتناب از ارائۀ مجازی این دروس، از خواستههای مهم ماست. همچنین برای اجرای بهتر امور ضرورت دارد استادان گروه‌های آموزشی، با تأمل و دقت بر اساس علاقه و تخصص، حوزۀ فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی خود را مشخص کنند تا از پراکنده‌کاری‌ها جلوگیری شود.
8. از مسئولان دست‌اندرکار نشریات، مدیران مسئول و سردبیران مجلات علمی ـ پژوهشی درخواست می‌شود نسبت به یکنواخت‌کردن معیارهای پذیرش مقالات علمی ـ پژوهشی، ارزیابی مستمر مجله‌های علمی ـ پژوهشی و تسریع در بررسی مقاله‌ها، بیش از پیش بکوشند.
9. نشست‌های تخصصی ـ دوره‌ای زبان و ادبیات فارسی برای بهره‌گیری از تجربیات استادان پیش‌کسوت زبان و ادبیات فارسی به‌همراه همایش‌ها برگزار شود.
10. برگزاری کارگاه‌های متنوع تخصصی توسط استادان مجرب و صاحب‌نظر برای بالا بردن توانایی‌ها و مهارت‌های اعضای هیئت علمی، محققان و دانشجویان در زمینههای مختلف از موارد مهمی است که باید به آن توجه بیشتری شود.
11. برای آشنایی بیشتر با مناطق مختلف کشور و ترغیب دانشجویان و فرهیختگان شهرستانی به امر خطیر زبان و ادبیات فارسی، به نظر می‌رسد مفیدتر آن است که همایش‌های انجمن ترویج منحصراً در شهرستان‌ها برگزار شود. بر این اساس، مقرر شد همایش سال آینده (هشتمین همایش) در دانشگاه شهید باهنر کرمان برگزار گردد.
12. بایسته است دبیرخانه‌ای دائمی، به‌منظور فراهم کردن امکانات مناسب برای اجرای مفاد قطعنامه‌های همایش دایر گردد.
در پایان، ضمن آرزوی توفیق برای خدمتگزاران عرصهٔ فرهنگ و زبان فارسی، از تمامی دست‌اندرکاران دبیرخانهٔ همایش، به‌ویژه استادان و دانشجویان گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی و کارکنان محترم این دانشگاه و انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران تشکر می‌کنیم.
