خبر
آنچه که پدران و مادران در آستانه سال جدید تحصیلی فرزندانشان باید بدانند
- خبر
- نمایش از دوشنبه, 24 شهریور 1393 10:57
- بازدید: 3522
برگرفته از روزنامه اطلاعات، شماره 25972، سه‌شنبه 25 شهریور 1393، وجیهه تیموری
برگرفته از روزنامه اطلاعات، شماره 25973، چهارشنبه 26 شهریور 1393، فاطمه یارمحمدی
اشک‌ها و لبخندهای اول مهر
خانواده یعنی خاستگاه و بستر بسیاری از صفات و ویژگی‌ها در روح آدمی!
خانواده یعنی باغچه‌ای که ریشه‌های زندگی در آن جان می‌گیرد و شخصیت آدمی در آن رشد می‌کند. از اینرو بسیاری از مشکلات از خانواده شروع و بسیاری از دردها هم در خانواده درمان می‌شود.
رابطه والدین با فرزندان و راهکارهای تربیتی آنان، گاهی چنان رد پای ماندگاری بر روح و روان آنان می‌گذارد که تمامی نتایج آن را به پای پدران و مادران می‌نویسند و آنان را در ثواب و عقاب رفتارهای فرزندانشان، شریک می‌کنند. در این میان برخی اشتباهات تربیتی والدین که به ایجاد و افزایش اضطراب در فرزندان می‌انجامد، دامنه تأثیر و ماندگاری وسیع و عجیبی دارد و در روزگاری که انواع تنش‌ها و اضطراب‌ها در محیط خارجی وجود دارد، بهتر است که والدین نسبت به این رفتارها آگاه باشند و شرایط خانواده را طوری ایمن و آرام سازند که فرزندانشان نه از رفتن به درون اجتماع وحشت داشته باشند و نه از ماندن در دامان خانواده گریزان شوند.
به عبارت دیگر خانواده یعنی جایی که فرزندان نه از شدت وابستگی آویزان والدین باشند و نه از سودای استقلال، سرکشی و طغیان کنند. خانه و خانواده باید احساس امنیت بدهد و اضطراب و ترس را در جان اعضای آن، از میان ببرد. برای همین است که هر قدمی و دانشی که از خطاهای تربیتی والدین بکاهد، یک غنیمت باارزش و یک گنج ماندگار است و هر چراغی که منجر به این اطلاع رسانی شود، باید افروخته و پرنور بماند.
نشانه‌های اضطراب در کودکان
«اضطراب» نوعی هیجان یا حالت خُلقی است که به صورت تنش، ناآرامی، بیمناکی و نگرانی بروز می‌کند.
«اضطراب» نوعی احساس ترس و ناراحتی بی دلیل و یک احساس ناخوشایند و ناشناخته با منشاء مبهم است که وقتی به فرد دست می‌دهد، عدم اطمینان، درماندگی و برانگیختگی فیزیولوژیکی در او ایجاد می‌کند.
کودکان نیز از این قضیه مستثنی نیستند و ممکن است دچار اضطراب شوند. اگر کودک شما دچار آشفتگی در چهره و عرق کردن، اختلا ل در دستگاه گوارش و تنفس، تهوع، خستگی و بی اشتهایی شد و یا حالت خشم و دلهره و عدم احساس امنیت و اطمینان و عدم اعتماد به نفس به او دست داد، بدانید که اضطراب دارد.
کودکان مضطرب، بی قرار و بهانه جو می‌شوند و حالت یأس، بغض، کینه، خشم سریع، افسردگی و پریشانی دارند. ضعف در قوای بدن، اختلال عصبی و حتی تیک و سرفه‌های عصبی در آنان دیده می‌شود.
توقعات بی جا و افکار آزاردهنده دارند. پی درپی سؤال می‌پرسند و به دنبال سماجت، دلیل تراشی و ایجاد رنج برای خود هستند. علایم بالینی اضطراب نیز در آنها دیده می‌شود، از جمله ناآرامی و لرزش، خشکی دهان، بی حسی و یا سوزن سوزن شدن دست‌ها و یا پاها، تنش‌های عضلانی، سرگیجه و احساس خستگی یا ضعف.
خانواده مضطرب، کودک مضطرب
اضطراب انواع دارد و روش‌های مقابله با آن نیز متفاوت است. اما باید در نظر داشت که «اضطراب» به خودی خود پدیده‌ای سالم و طبیعی است که در روند رشد همه ما اتفاق می‌افتدو فقط زمانی از آن به عنوان اختلال یاد می‌کنیم که در سن نامتناسب و یا شدید باشد.
نیلوفر تحقیقی احمدی ـ دانشجوی دکتری مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص منشاء اضطراب و شروع این حالت در سنین پایین به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: اولین و مهم‌ترین محیط اجتماعی که کودک تجربه می‌کند، خانواده است و البته که خانواده در ایجاد اضطراب‌های کودک سهم بسیار زیادی دارد. اثرات اضطراب در رفتارهای اجتماعی و فعالیت‌های ذهنی کودک ظاهرمی شود.
وی به برخی از عواملی که در محیط خانه و خانواده باعث ایجاد اضطراب در کودکان می‌شود، اشاره می‌کند و می‌گوید: سختگیری و تضاد‌های انضباطی والدین و سبک تربیتی مستبدانه آنها و همچنین اعمال فشار به کودکان برای بهترین و کامل بودن در زمینه‌های مختلف، زمینه ساز اضطراب است.
مشاور تربیتی کودکان به خانواده‌ها یادآور می‌شود که دیدن نزاع و کشمکش میان والدین، بیماری‌های سخت و طولانی پدر یا مادر، جدایی‌های موقت و طولانی‌مدت از والدین یا جدایی و طلاق آنان، مرگ یکی از نزدیکان و تولد نوزاد جدید می‌تواند فرزندان را دچار ترس و اضطراب کند و چنانچه هرکدام از نشانه‌های اضطراب و تغییر رفتار آنها دیده شود، به این حالت او نباید دامن زد، بلکه با رفتارهای آگاهانه و درست باید این احساس را در او کاهش داد.
اضطراب با نزدیک شدن بازگشایی مدارس
هنگامی که کودک اولین بار با اجتماع بزرگ‌تری از انسان‌ها مواجه می‌شود و محیط اجتماعی دیگری را تجربه می‌کند، دچار اضطراب جدایی از والدین خود می‌شود.
کودکان وابسته و مضطرب، نگران آسیب دیدن والدین یا خودشان در زمان عدم حضور والدینشان ویا از دست دادن والدین یا رخ دادن حادثه‌ای ناگوار و اتفاقی ناخواسته‌اند. این بچه‌ها، در مقابل هر واقعه‌ای مانند تنها خوابیدن، تنها ماندن در منزل و رفتن به مهدکودک و یا مدرسه که منجر به جدایی آنها از والدین می‌شود، مقاومت شدید نشان می‌دهند.
نیلوفر تحقیقی با بیان این مطالب و با توجه به نزدیک شدن بازگشایی مدارس و شیوع این اضطراب در برخی کودکان، می‌گوید: والدین و اولیاء مدرسه باید در برخورد با این بچه‌ها آگاه باشند و بدانند که یک سری عوامل می‌تواند باعث ایجاد اضطراب‌های جدید در کودکان شود، از جمله: وجود یک معلم سختگیر و تنبیه‌‌کننده، وجود فردی آزاردهنده در مدرسه، داشتن مشکلات اجتماعی مانند ضعف در دوست‌یابی ،اختلالات یادگیری، تغییر مدرسه کود ، تغییر محل زندگی و جدا شدن از دوستان قدیمی.
وی می‌افزاید: چنانچه کودکی با ترس و اضطراب و مقاومت از خانه خارج می‌شود، باید شرایط بیرون از خانه و حالات کودک در روزهای بعدی، با دقت بررسی شوند و چنانچه عواملی این حالت را در او تشدید می‌کنند، نسبت به رفع آنها و حتی کمک گرفتن از مشاور، اقدام کرد.
اقدام مناسب از سوی والدین
مشاور تربیتی کودکان، برای جلوگیری از تکرار خطاهای تربیتی به والدینی که کودکان‌شان از اضطراب جدایی رنج می‌برند، توصیه می‌کند به موارد زیر دقت بسیاری کنند:
* گاهی لازم است که برای کاهش اضطراب شدید کودکان، ازدرمان‌های دارویی استفاده شود.
* اضطراب کودک ریشه یابی شود و دلایلی مثل طلاق، جدایی، بدرفتاری فیزیکی و هیجانی با کودک و مسائل دیگردرمحیط خانواده مورد بررسی و مداخله روانشناس قرار گیرد.
* مهم‌ترین نقش در درمان اضطراب کودک بر عهده والدین او است. آنان باید نیاز کودک را به امنیت زندگی مستقل و غیروابسته، درک کنند.
* همکاری و هماهنگی‌های لازم برای رسیدن به درمان مناسب بین روان‌پزشک، روانشناس، خانواده و مدرسه باید وجود داشته باشد.
* چنانچه کودک از رفتن به مدرسه یا مهدکودک خودداری کند، محیط منزل نباید پر از وسایل سرگرمی و استراحت و تفریح باشد، چرا که مشکل نرفتن کودک را به مدرسه تقویت می‌کند.
* اگر کودکان ما به مدرسه نمی‌روند و برای ماندن در خانه اصرار دارند، به کمک روانشناس و همکاری والدین با موضوع ترس از جایی از خانه روبرو شوند، چراکه مدرسه رفتن به صورت مرتب، اغلب باعث کاهش و بهبود علائم ترس در این کودکان می‌شود.
* برای تلاش‌های موفقیت‌آمیز کودک، پاداش و جایزه در نظر گرفته شود.
اضطراب و کاهش یادگیری
صدیقه سادات عندلیبی، معلم دبستان است و تجربه 20 سال تدریس و همراهی با دانش آموزان در روزهای پر خاطره یا اضطراب آلود تحصیل در دبستان را دارد.
با وی در خصوص اضطراب برخی از کودکان در روزهای آغازین مدرسه و احساس ناخوشایند آنان از رفتن به کلاس درس گفتگو می‌کنیم و راه کارهایی را که معلمان و مربیان توصیه می‌کنند، می‌پرسیم. وی در این باره می‌گوید: ناراحتی بچه‌ها از آمدن به مدرسه و ترس و احساس نگرانی‌هایشان از جدایی از والدینشان در تربیت و شرایط خانوادگی آنان ریشه دارد. این ترس و اضطراب معمولاً در بچه‌هایی اتفاق می‌افتد که والدینشان برای استقلال آنان کار نکرده‌اند و از اینرو وابستگی‌هایشان زیاد است.
وی می‌افزاید: وابستگی زیاد یک کودک به والدین و عدم احساس استقلال، معمولاً اعتماد به نفس او را پایین می‌آورد که در کاهش یادگیری بسیار مؤثر است. کودکی که در خانه هر کار می‌خواسته است انجام دهد، به او گفته اند: «نکن، تو نمی‌توانی یا بگذار ما برایت انجام دهیم» در کلاس درس نیز همین احساس را دارد و می‌پندارد بدون والدینش نمی‌تواند کاری انجام دهد یا نمی‌تواند مطلبی را بفهمد و در فعالیت‌های کلاس شرکت کند. این احساس اضطراب و ناتوانی، یادگیری دانش آموز را نیز کاهش می‌دهد.
آشنایی با مدرسه
خانم عندلیبی که 20 سال تدریس را پشت سر گذاشته است، به خانواده‌ها توصیه می‌کند فرزندان خود ر ا برای دوره‌های پیش دبستانی به مدارس ببرند، نه مهدهای کودک. چرا که بچه‌ها در مهدهای کودک با افراد کوچکتر از خود برخورد می‌کنند، اما در دوره‌های پیش دبستانی، کودکان با افراد بزرگتر از خود مواجه می‌شوند و قوانین مدرسه را از نزدیک می‌بینند و اطاعت می‌کنند و نوعی آشنایی و نزدیکی برای آنان پیش می‌آید که باعث می‌شود وقتی برای کلاس اول به مدرسه می‌آیند، دیگر احساس نکنند وارد دنیای جدیدی شده اند.
وی می‌افزاید: اگر دانش آموزی با تمامی این حرف‌ها با ترس از جدایی والدین یا اضطراب ورود به مدرسه و تنها ماندن در مدرسه پیش ما بیاید، از والدین او می‌خواهیم کنارش حضور داشته باشد و به تدریج این حضور کم رنگ و قطع شود.
از سوی دیگر رفتار کادر مدرسه با دانش آموزان نیز در رفع این احساس بسیار مهم است. جشن شکوفه‌ها در روزهای آغاز ورود به مدرسه، برای همین است تا بچه‌ها ببینند که محیط آموزشی می‌تواند شاد باشد. معلمان نیز نباید از همان بدو ورود، قوانین خشک و تعلیمات جدی را شروع کنند و به اصطلاح ذوق کودکانه را خشک و سرکوب سازند.
درمان اضطراب از مدرسه
صدیقه سادات عندلیبی با توجه به تجربه تدریس در کلاس‌های دبستان در مناطق مختلف شهری می‌گوید: احساس اضطراب و ترس از ورود به مدرسه، ربطی به جنسیت کودک یا طبقه اجتماعی او ندارد و بیش از همه به تربیت خانوادگی رفتار والدین با او مربوط است. شاید بتوان گفت شرکت کودکان پیش از ورود به مدرسه در کلاس‌های مختلف آموزشی و تفریحی و حضور او خارج از خانه می‌تواند در ایجاد احساس استقلال و آشنایی و انس کودک با محیط‌های آموزشی و نیز تعامل و دوستی با سایر کودکان و همکلاسی‌ها، بسیار مؤثر و مفید باشد.
وی تأکید می‌کند: چنانچه احساس وابستگی به خانواده یا یکی از والدین در کودک زیاد شود، نه فقط مدرسه رفتن، بلکه خیلی از فعالیت‌های دیگر او نیز معطل می‌ماند و اگر این اتفاق تا سنین بالا ادامه داشته باشد، بسیار جدی است و نوعی اضطراب است که باید با مداخله و مشاوره روانشناس، درمان شود.
اشک برای مدرسه!
روز اول مدرسه تقریباً برای همه افراد خاطره‌انگیز است. خیلی‌ها با اشک و خیلی‌ها با لبخند آن روزها را پشت سر گذاشته اند. هنوز هم همین است و کودکانی هستند که ترس از مدرسه و محیط جدید و یا ترس دوری از خانواده باعث ایجاد اضطراب و استرس در آنها می‌شود.
گفتگو با مشاوران تربیتی و مربیان و معلمان، ما را به این نتیجه می‌رساند که یکی از اختلالات روانی شایع در دوره ابتدایی و پیش‌دبستانی، ترس از مدرسه است.
پرکاری و مشغله زیاد والدین، نداشتن وقت کافی برای ارتباط با فرزندان، تنها ماندن کودک در محیط خانه و سرگرم شدن با وسایلی از قبیل رایانه و تلویزیون و عدم مشارکت کودک در فعالیت‌های اجتماعی از دیگر دلایل ترس کودک از محیط مدرسه است. سرد، خشن و خشک بودن محیط مدرسه به لحاظ عاطفی و فیزیکی، می‌تواند دلیل دیگری برای ترس و گریز کودکان از مدرسه شود.
والدین باید شرایط کودک را درک کنند؛ زیرا کودک قبل از مدرسه در دورانی پر از هیجان، بازی و نشاط زندگی کرده است و با ورود به مدرسه، نشستن در کلاس درس، رعایت سکوت و نظم و انضباط دقیق برای او قابل توجیه نیست؛ از این رو باید شرایط بهتری برای کودک فراهم شود و والدین خاطرات خوب خود از مدرسه، بازی‌های مدرسه و دوستان و لذت حضور در فعالیت‌های جمعی را برای کودکان بازگو کنند تا تصویر خوبی از مدرسه در ذهن آنان ایجاد شود.
توصیه‌های کارشناسان به والدین
کارشناسان برای رفع معضل یاد شده توصیه‌هایی دارند که برخی از آنها را در گفتگوهای این گزارش خوانده‌اید و برخی دیگر را به صورت جمع بندی شده در پایان این بحث می‌آوریم، به این امید که همه فرزندان دوره کودکی شاد و آرامی داشته باشند و برای روزهای سخت بزرگسالی، روحیه‌ای قوی و دلی پرامید نصیبشان شود:
* والدین باید الگوهایی برای کودک ارائه دهند که ناخودآگاه، انگیزه یادگیری و رفتن به مدرسه در او ایجاد شود، والدین همچنین باید از کم اهمیت جلوه دادن ارزش تحصیل و کسب دانش، خودداری کنند.
* اگر والدین بی‌دلیل نگران ترس کودک خود از مدرسه باشند؛ این ترس را به کودک خود القا می‌کنند و به او می‌فهمانند که مدرسه جای ترسناکی است. بنابراین والدین باید از ترساندن کودک و ایجاد ترس و وحشت از معلم در او، خودداری کنند.
* والدین باید قبل از شروع سال تحصیلی، به تدریج کودک را با محیط مدرسه آشنا کنند. به طور مثال اگر در مدرسه دوره‌های تابستانی برگزار می‌شود؛ کودک را در آن دوره‌ها شرکت دهند.
* پیش از شروع مدرسه و هنگام ثبت‌نام و یا هر زمان دیگر که میسر بود؛ کودک را با خود به مدرسه ببرند و برای او از مدرسه صحبت کنند و فضا و مسئولان مدرسه را به کودک بشناسانند تا کودک آمادگی‌های لازم را برای ورود به مدرسه کسب کند.
* همراهی کردن کودک در روزهای اول سال تحصیلی، بسیار مهم است.
* با آرامش کودک را به مدرسه بفرستید و از اصرارها، تأکیدها و امر و نهی‌های زیاد بپرهیزید، زیرا باعث تشدید اضطراب در کودک می‌شود.
* ایجاد اطمینان روحی در کودک ضروری است و والدین باید به کودک خود اطمینان دهند که رأس ساعت مقرر به دنبال او می‌آیند. والدین از دادن وعده‌های دروغ به کودک پرهیز کنند.
* برای بردن کودک به مدرسه، از اعمال زور، تهدید و یا تنبیه استفاده نشود؛ زیرا اضطراب کودک را تشدید خواهد کرد.
* باید به احساسات و حرف‌های کودک با دقت توجه شود و از آن‌جا که کودکان تمایل دارند همه رویدادها را برای والدین تعریف کنند؛ والدین باید شنونده خوبی برای صحبت‌های آنان باشند.
* از مدرسه به عنوان حربه‌ای برای تنبیه استفاده نکنید؛ به عنوان مثال: «اگر تکالیفت را انجام ندهی، به معلم‌تان می‌گویم.»
* اگر کودک «درون‌گرا» است، او را ضعیف و ناتوان قلمداد نکنند، بلکه با ایجاد مهارت ارتباط و دادن مسئولیت‌های اجتماعی، به او کمک کنید تا بتواند با افراد جدید آسان‌تر ارتباط برقرار سازد و نیازهایش را بیان کند.
* برای کودک از مزایای درس خواندن و با سواد شدن صحبت کنید تا شوق و انگیزه در کودک نسبت به مدرسه ایجاد شود.
* از کودک بخواهید که حرف‌های خود را بدون هیچ گونه خجالتی بیان و درددل کند و بگوید چه چیزی او را در مدرسه رنج می‌دهد و سپس در جهت رفع آن تلاش کنید.
* صحبت کردن با کودک و نشان دادن این که مورد علاقه و احترام خانواده است و به همین دلیل می‌خواهند که به مدرسه برود؛ ضروری و مفید است.
با این کار اعتماد به نفس را در او تقویت کنید.
آغاز سال تحصیلی ایمنی و امنیت دانش آموزان
آغاز سال تحصیلی در مهر ماه، همه ساله میلیونها دانشآموز را به شوق آموختن دانش، روانه مدارس می‌کند. این تکاپو جلوه‌های زیبایی را به ارمغان می‌آورد و گویی که خونی تازه به رگهای جامعه تزریق می‌شود. برای سازندگی، هیچ راهی مناسبتر از توجه عمیق به تعلیم و تربیت نیست و سرمایه‌گذاری بر روی آموزش و پرورش آدمی، به معنای سرمایه‌گذاری برای تولید فن‌آوری‌ها و رفاه و سعادت انسان‌ها است. آموزش و پرورش در تحول و پیشرفت سایر نهادهای اجتماعی هم نقش بنیادی دارد و ضعف و قوت این نهاد، در نهایت به ضعف یا پیشرفت سایر نهادهای اجتماعی منجر می‌شود.
سردار دکتر اسکندر مومنی ـ رئیس پلیس راهور ناجا در مورد تمهیدات بازگشایی مدارس در سال جاری می‌گوید: از هفته اول مهرماه گشت‌های پلیس در اطراف مدارس و مسیرهای رفت و آمد دانش‌آموزان، مستقر می‌شوند.
به گفته وی، توان پلیس در شهریور و همزمان با دور پایانی سفرهای تابستانی یک سوم افزایش می‌یابد و در آخرین مرحله طرح تابستانه 1000 گشت کمکی به همراه 5 هزار نیروی پلیس از سایر رده‌ها، به کمک پلیس راهور می‌آیند و یک سوم به توان این پلیس اضافه می‌شود.
سردار مومنی از والدین می‌خواهدکمتر از خودروهای شخصی استفاده کنند و در صورتی که مجبور به استفاده از این خودروها شدند، بکوشند در جلوی درب مدارس توقف نکنند و در هر نقطه‌ای که امکان پارک وجود داشت، خودرو‌هایشان را پارک کنند تا از ایجاد راهبندان جلوگیری شود.
رئیس پلیس راهور ناجا با تاکید بر تأمین ایمنی سرویس‌های مدارس می‌افزاید: صلاحیت رانندگان سرویس‌ها هم باید تأیید شود و در صورتی که فردی صلاحیتش تأیید نشود یا خودرواش معاینه فنی نداشته باشد، از تردد آن به عنوان سرویس مدرسه جلوگیری می‌شود.
آموزش رانندگان سرویس مدارس
سرهنگ عین الله جهانی ـ معاون آموزش و اطلاع‌رسانی پلیس راهور تهران با اعلام اینکه پلیس راهور برای تأمین ایمنی رفت و آمد رانندگان سرویس مدارس برنامه آموزش آنان را در 2 مرکزعلمی و کاربردی تاکسیرانی و سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری از اواخر مرداد آغاز کرده است، به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: در این 2 مرکز روزانه 500 راننده آموزش می‌بینند تا آمادگی کامل برای آغاز سال جدید تحصیلی را داشته باشند. این سرویس‌ها به وسیله سازمان‌های تاکسیرانی و اتوبوسرانی تهران تأمین می‌شوند و در صورتی که افرادی مایل به استفاده از سرویس‌های خصوصی باشند، این موضوع باید با اطلاع مدیر مدرسه و هماهنگی با پلیس راهور انجام گیرد و راننده آن هم صلاحیت‌های لازم را کسب کرده و خودرواش معاینه فنی داشته باشد.
سرهنگ جهانی با اشاره به آئین نامه حمل و نقل دانش‌آموزان مصوب هیات دولت می‌گوید: راننده سرویس مدرسه باید بالای 23سال سن داشته باشد، دارای گواهینامه رانندگی با وسیله نقلیه بوده و متاهل هم باشد و نیز سلامت روحی و روانی و جسمی او مورد تأیید مراکز قانونی قرار گرفته و عدم سوءپیشینه او محرز شده باشد.
به گفته وی، تعداد دانش‌آموزان باید منطبق با خودرو مورد استفاده باشد و راننده خود را به رعایت صددرصدی قوانین راهنمایی و رانندگی ملزم بداند.
راه اندازی سامانه اطلاع‌رسانی به والدین
سرهنگ جهانی درمقابل این پرسش که آیا به والدین آموزش داده می‌شود که مراقبت کنند که فرزندانشان فقط سوار خودروهای انتخاب شده شوند تا از تکرار حوادث ناخوشایند پیشگیری به عمل آید، می‌گوید: پلیس در آموزش‌ها‌یش تأکید دارد که دانش‌آموزان حتماً در جلوی خانه‌هایشان سوار و در جلوی مدرسه پیاده شوند و اگر امکان آن وجود نداشت، راننده با آنها از خودروی سرویس پیاده شود و دانش‌آموزان را به درمدرسه برساند. سازمان‌های تاکسیرانی و حمل و نقل شهرداری و آموزش و پرورش به دنبال تمهیداتی هستند تا سوار و پیاده شدن دانش‌آموزان از طریق پیامک به مدیران و والدین دانش آموزش گزارش شود که در مورد اجرای این طرح در سال جاری پیش‌بینی‌هایی شده است.
وی با اشاره به اینکه همه دانش‌آموزان همیاران پلیس محسوب می‌شوند و آموزش هم می‌بینند، می‌گوید: دانش آموزانی هم با انتخاب مدیران مدرسه به عنوان «پلیس مدرسه» آموزش می‌بینند و وظیفه دارند همکلاسی‌های خود را در سوار و پیاده شدن از سرویس مدارس و یا عبور از خیابان‌های نزدیک آنها، راهنمایی کنند.
معاون آموزش پلیس راهور تهران درباره بهسازی و اصلاح علائم و تابلو‌های راهنمایی و رانندگی در معابر اطراف مدارس می‌افزاید: مدیران مدارس در صورت وجود اشکال در این تابلو‌ها و علائم، می‌توانند مراتب را به پلیس راهور گزارش کنند تا نسبت به رفع آنها اقدام شود.
9 توصیه ایمنی به دانش‌آموزان مدارس
به گفته کارشناسان پلیس، اغلب حوادث برای دانش‌آموزان هنگامی رخ می‌دهد که در حال انتظار برای سرویس‌ها و سوار و پیاده شدن از آنها هستند و این در حالی است که رعایت چند نکته ساده موجب می‌شود دانش‌آموزان کمتر دچار صدمات ناشی از تصادف با سرویس‌ها شوند:
ـ از دانش‌آموزان بخواهید در محل‌های امن و برای مثال، پیاده‌روها و دور از رفت و آمد خودروها در انتظار سرویس مدرسه خود باشند.
ـ اطمینان حاصل کنید که کودکان تا هنگامی که خودرو سرویس کاملاً متوقف و در آن باز نشده و راننده اجازه ورود نداده است، سوار آن نشوند.
ـ به دانش‌آموزان یادآوری کنید که هرگز نباید پشت سرویس های مدرسه بدوند، چون ممکن است به هنگام دور یا نزدیک شدن کودکان به سرویس‌ها، رانندگان آنها را نبینند.
ـ سرویس مدرسه هم مانند یک کلاس درس است و راننده، معلم آن کلاس پس حتماً باید به دانش‌آموزان خود یادآوری کنید که به حرف رانندگان توجه کنند.
ـ یک نکته مهم در انتخاب سرویس یا اتوبوس مدارس، داشتن رانندگان ماهر و از نظر جسمی سالم است که نه فقط در رانندگی مهارت کامل داشته باشد، بلکه مهارت برقراری ارتباط خوب، هنگام صحبت کردن و گوشزد کردن نکات ایمنی به دانش‌آموزان را داشته باشند.
ـ به دانش‌آموزان بگویید یک صندلی مناسب را انتخاب کنند و روی آن بنشینند و به هنگام حرکت سرویس مدرسه به هیچ عنوان از جای خود بلند نشوند، زیرا یک ترمز ناگهانی موجب زمین خوردن آنان می‌شود.
ـ مواظب باشید دانش‌آموزان در داخل سرویس به هم چیزی پرتاب نکنند، زیرا ممکن است به راننده اصابت کند.
ـ از دانش‌آموزان بخواهید با صدای بلند صحبت نکنند. صدای همهمه بچه‌ها در خودرو سبب حواس پرتی راننده و توجه نکردن او به محیط بیرون و کاهش تمرکز و عکس‌العمل به اتفاقات بیرون از خودرو از جمله چراغ قرمز و هشدارهای پلیس می‌شود. سرنشینان سرویس مدارس هیچ گاه با راننده صحبت نکنند، چرا که ممکن است سبب تصادف شود.
ـ از دانش‌آموزان بخواهید در داخل وسیله نقلیه غذا نخورند، چون در صورت بروز مشکل راننده به هنگام رانندگی نمی‌تواند به آنان کمک کند. به دانش‌آموزان بگویید سر و دست‌ها را از پنجره اتوبوس‌ها بیرون نکنند.
مراقبت پلیس انتظامی
در کنار تأمین ایمنی سرویس مدارس، خطرات دیگری هم در مسیر رفت و آمد دانش‌آموزان وجود داردکه پای پلیس انتظامی را برای تأمین و مراقبت از آنان، به میان می‌کشد.
مزاحمت‌های افراد خلافکار، فروشندگان خرد موادمخدر و معتادان، متکدیان سمج و زورگیران از مواردی است که گاهی برای دانش‌آموزان، خطراتی ایجاد می‌کنند و به همین دلیل از زمان شروع سال جدید تحصیلی مدارس، علاوه بر اینکه دوربین‌های هوشمند کنترلی پلیس در سطح معابر عمومی و به خصوص در اطراف مدارس فعال‌تر و خدمات‌دهی آنها کامل‌تر می‌شود، گشت‌های محسوس و نامحسوس پلیس هم وارد عمل می‌شوند و حرکات خلافکارانه از چشم آنان به دور نمی‌ماند.
به گفته فرمانده انتظامی تهران در این مورد به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: ماموران پلیس پایتخت همزمان با بازگشایی مدارس، در آماده‌باش صددرصد هستند و بر اساس تدابیر اندیشیده شده، از صبح اول مهر ماه در طول مسیرهای منتهی به مدارس و مقابل آنها مستقر می‌شوند.
استقرار عوامل انتظامی برای تأمین امنیت و ارتقای احساس امنیت در اطراف مدارس کاملاً محسوس است، اما در عین حال، استقرار عوامل انتظامی در اطراف مدارس راهنمایی و دبیرستان‌های دخترانه به صورت ویژه ونامحسوس هم انجام می‌گیرد.
برخورد قاطع با جرایم مشهود
سردارحسین ساجدی‌نیا تاکید می‌کند: پلیس براساس وظیفه خود با کسانی که مرتکب جرم‌های مشهود می‌شوند، برخورد می‌کند و اگر این جرم درخصوص کودکان و نوجوانان که امانت‌هایی نزد ما هستند باشد، برخورد پلیس به مراتب شدیدتر و قاطع‌تر است.
وی آموزش مهارت‌های ایمنی به دانش‌آموزان را از دیگر برنامه‌های پلیس در آغاز سال جدید تحصیلی عنوان می‌کند و می‌گوید: مسئولان کلانتری‌ها در هر منطقه از شهر ضمن هماهنگی با مدیران مدارس، با حضور در کلاس‌های درس و یا نشست‌های اولیا و مربیان، نسبت به آموزش این مهارت‌ها و ارائه توصیه‌های لازم اقدام می‌کنند.
این توصیه‌ها براساس پژوهش‌های پلیس از سطح جامعه و نظرات کارشناسان اجتماعی و پلیسی اخذ شده است و به کارگیری آنها می‌تواند عاملی برای پیشگیری از جرم باشد.
به گفته ساجدی‌نیا، در حال حاضر استفاده دانش‌آموزان نوجوان و جوان از تلفن همراه و تبلت همه‌گیر شده است و همراه داشتن این وسایل توسط آنها می‌تواند دزدان را به طمع بیندازد بنابراین بهتر است از حمل این وسایل توسط دانش‌آموزان در طول مسیر رفت و آمد آنها جلوگیری شود.
رئیس پلیس تهران درباره همیاران پلیس با هماهنگی آموزش و پرورش می‌افزاید: به کارگیری پلیس‌های مدرسه بهترین روش برای نظم بخشی به محیط مدارس و پیرامون آنها با مشارکت دانش‌آموزان است و آنان هم در زمینه رعایت قوانین، بهتر آموزش می‌بینند.
آگاه سازی دانش‌آموزان
کارشناسان پلیس برای هوشیاری و آگاه‌سازی دانش‌آموزان و والدین آنها توصیه‌هایی دارند که در صورت عمل به آنها، می‌توان با سلامت، سال تحصیلی را سپری کرد. در توصیه به دانش‌آموزان مقطع ابتدایی‌آمده است:
آیا تا به حال به حرکت ماشین‌ها و موتورسیکلت‌ها در خیابان و حرکت آدم‌ها در کوچه و پیاده‌روها دقت کرده‌اید؟ آیا می‌دانید وقتی در کوچه و خیابان و یا داخل خودرو هستید و یا در مسیر مدرسه حرکت می‌کنید، چه کارهایی را باید و چه کارهایی را نباید انجام دهید تا همیشه در سلامت زندگی کنید؟
ـ برای رد شدن از خیابان از محل خط‌کشی عابر پیاده استفاده کنید.
ـ از پل‌های عابرپیاده که در بعضی از خیابان‌ها و جاده‌ها وجود دارد، رفت و آمد استفاده کنید.
ـ برای رد شدن از هر خیابان باید کاملا مواظب هر دو طرف آن باشید.
ـ وقتی سوار خودرو هستید، هرگز دست و سر خود را از پنجره آن بیرون نیاورید و با دستگیره‌های باز کننده در خودرو، بازی نکنید.
ـ کلاس اولی‌ها، به تنهایی روی صندلی جلوی خودرو ننشینند و به حرف والدین گوش دهند و کمربند ایمنی راببندند.
ـ بهترین محل بازی، پارک‌ها و یا محل‌های مناسب دیگری است که پدر و مادر تعیین می‌کنند.
ـ وقتی در داخل یا بیرون از خانه به مشکلی بر می‌خورید، از پلیس کمک بگیرید.
ـ برای پیدا کردن پلیس شماره تلفن 110 را بگیرید، تا پلیس برای کمک پیش شما بیاید.
ـ سعی کنید نشانی و یا شماره تلفن خانه‌تان را یاد بگیرید و یا آنها را همراه داشته باشید تا وقتی لازم شد، آن را به پلیس بدهید تا شما را به خانه تان برساند.
* در توصیه به دانش‌آموزان راهنمایی هم آمده است:
ـ انتخاب دوست خوب، موفقیتی بسیار بزرگ در زندگی است. پس در انتخاب دوست دقت کنید و به وضیعت فرهنگی و خانوادگی افراد توجه داشته باشید.
ـ مشکل خود را به طور دقیق با والدین‌تان در میان بگذارید و هر نوع پیشنهاد از طرف افراد غریبه و ناشناس را رد کنید.
ـ اگر فردی برایتان مزاحمت ایجاد کرد، سریعاً از او دور شوید و در صورت استمرار، موضوع را با والدین، مربیان و پلیس در میان بگذارید.
ـ در مکان‌های بسیار خلوت به تنهایی رفت و آمد نکنید و پیشنهاد افراد غریبه و ناشناس را برای سوار شدن به خودرو و یا موتورسیکلت، هرگز نپذیرید.
ـ اگر در خانه تنها بودید و تلفن زنگ زد، ابتدا از تماس‌گیرنده بخواهید که خود را معرفی کند. اگر او را نمی‌شناختید یا شک داشتید، به سئوالاتش پاسخ ندهید و تلفن را قطع کنید.
ـ هیچ گونه اطلاعاتی در خصوص خود و خانواده‌تان را به افراد ناشناس ندهید واز بیان اسرار زندگی خود تا قبل از شناخت کامل طرف مقابل، خودداری کنید و در روابط دوستی خود، حد و مرزهای خاصی را در نظر بگیرید.
ـ دوستان‌تان را به پدر و مادرتان معرفی کنید و از نظرات والدین خود در مورد آنها مطلع شوید. هیچ وقت دوستان‌تان را در مقابل خانواده قرار ندهید. متاسفانه بعضی از نوجوانان تصور می‌کنند که باید از میان خانواده و دوستان‌شان، یکی را انتخاب کنند.
* کارشناسان پلیس به دانش‌آموزان دختر دبیرستانی توصیه می‌کنند:
ـ در زمان بروز مزاحمت از سوی جنس مخالف، نحوه برخورد، نوع پوشش، انتخاب مسیر و... مواردی است که در انجام مزاحمت یا استمرار آن، نقش دارند.
خودداری از ارائه پاسخ و در عین حال در هم کشیدن چهره، پرهیز از خندیدن ولو در حد یک لبخند، خودداری از مسخره کردن فرد مزاحم، درخواست کمک از پلیس و مطرح کردن موضوع با خانواده در مواقع ضروری و به ویژه به هنگام اصرار فرد بر تکرار و استمرار مزاحمت، ضروری است.
ـ در زمان درخواست‌های نامعقول، مهارت در گفتن یک «نه» محکم و قاطع بیش از هر اقدام دیگری می‌تواند فرد را از اسیر شدن در بند انواع آسیب‌ها نجات دهد. از معاشرت و همنشینی با افرادی که تجربه دوستی با پسران را داشته‌اند و یا دارند، پرهیز کنید.
ـ والدین و مربیان را بهترین و مطمئن‌ترین دوستان خود بدانید و در زمان بروز هر حادثه‌ای مطمئن باشید که تنها تکیه‌گاه واقعی شما پدر، مادر، مربیان و پلیس است.
* دانش‌آموزان پسر دبیرستانی هم باید به توصیه‌های زیر توجه جدی داشته باشند:
ـ استعمال دخانیات (سیگار) هرگز نشانه بزرگی شخصیت نیست، اگر سیگاری تعارف کردند احساس نکنید که کم می‌آورید، با قاطعیت و صریح بگویید «نه»!
ـ متاسفانه خیلی از جوان‌ها انجام برخی از کارها را جزء ویژگی‌های دوران مجردی می‌دانند، اما غافل از این که پاک بودن در دوران تأهل مستلزم پاک بودن در دوران تجرد است و یک تجربه غلط در دوران مجردی می‌تواند زندگی زناشویی آینده آنان را با مشکلات زیادی مواجه کند.
ـ جوانان باید بدانند که وظیفه اصلی‌شان، درس خواندن است و قطعاً توجه کافی به آن، عاملی برای پیشگیری از آسیب‌هاست.
ـ برای برقراری رابطه‌ای خوب و صمیمانه با والدین، که بدون تردید خیر خواه‌ترین افراد نسبت به شما هستند، تلاش کنید.
ـ دقت در انتخاب دوست، می‌تواند تأثیر زیادی در سرنوشت هر فرد داشته باشد.
