تاریخ معاصر
فرمان فتحعلیشاه به خوانین و بیگ‌ها و ریش‌سفیدان قبارتی (کاباردین) ، چچینه (چچن) و اسطی شهر (اُستی)
- تاريخ معاصر
- نمایش از دوشنبه, 23 خرداد 1390 07:47
- بازدید: 5199
برگرفته از تارنمای آذرپادگان
(جمادی الثانی سنه 1219/شهریور1183 خورشیدی / سپتامبر 1804)
اعزه و اعیان قبارتی و چچن و هری و اکابر و اشراف و رؤسا و سرخیلان طوایف چرکس بدانند که چون درزمان توقف مواکب جهان آشوب خاقانیه در چمن سلطانیه عرضه داشت واقفان سده سنیه سلطانیه شده بود که‌سردار کفره روسیه با جنود خویش لوای عزیمت به جانب ولایت ایروان افراخت و به تسخیر ولایت مزبوره‌پرداخت. اعلام گیتی ستان از چمن مزبور نهضت پیرا و به جانب آن صفحات مرحله پیما گردیده، بعد از آن که‌ساحت حوالی ایروان موقع قوایم سریر فلک تمکین و مطلع ماهچه سرادقات سپهر برین شده بود در مبادی‌حال فوجی از جزایر چیان برق کردار و سواران نیزه گذار را به یورش منطریس و سنگرهای کفار غدار مأمور ومجاهدین نصرت دستور با تیغ‌های آخته و سنان‌های افراخته به قلع مبانی هستی آن گروه پرداخته، معادل‌یک هزار و پانصد نفر از آن طایفه سر را عرضه شمشیر آتشبار و روانه دارالبوار ساخته، چند سنگر متین ایشان‌را متصرف و در آن‌جا متوقف گردیدند و چون سردار کفره مزبوره مقابلت با عساکر ظفر اشتمال را در معارک‌جدال ممتنع و محال مشاهده نموده بود، به اندیشه این مطلب افتاده که شاید در شبانگاه هنگام لوای شبیخون‌به جانب اردوی همایون افرازد و علی‌الغفله سمند جلادت و تطاول به معسکر فیروزی نمون تازد در شب‌بیست و نهم شهر ربیع‌الثانی 16] مرداد 1283 خورشیدی[ با همه عساکر و توپخانه و آلات حرب خود را به‌نورد مراحل قتال و جدال در هنگام طلوع در حوالی اردوی فلک مثال صف‌آرا و آغاز منازعت با لشکر نصرت‌انتما نمود و موکب خصم‌شکن و اجناد فتح پرور فوج فوج از اطراف و ادوار جنود آن گروه نکبت شعار قرارگرفته، از چهار جانب بر ایشان حمله‌ور در آن عرصه کارزار با تفنگ‌های شعله‌بار و شمشیرهای آتش شرارجمعی کثیر و جمی غفیر از آن طایفه ضاله را آغشته به خون و خاک و معروض حسام هلاک ساختند از این‌که‌سردار آن جماعت ضلالت عساکر دلیرانه خسروانه را به این و تیره ملاحظه نموده بود طبل فرار و هزیمت رابلندآوا و به طرف سنگرهای خود گریزان و مرحله‌پیما شده غازیان منصور در آن عرصه ظفر مبانی با تیغ‌های‌یمانی آهنگ سرافشانی نموده، مساوی یک‌هزار و هفتصد و پنجاه نفر از آن کفره ضاله را عرضه شمشیر ودستگیر و اسیر نموده، از حضور انور گذرانیدند و سردار مزبور را نیز با بقیه‌السیف عساکر او در میان باغ ومسجد قلعه ایروان محصور و دو هزار نفر از تفنگچیان جرار صاعقه کردار را به توقف قلعه مزبوره مأمور فرموده،ابواب تردد و آمد و شد را از همه معابر و مسالک بر روی ایشان مسدود و هر روز جمعی از آن طایفه ضاله رامقتول و اسیر و به معسکر گردون نظیر می‌آوردند و چند روز قبل از این نیز سیصد نفر از توادان و بزرگان‌گرجستان را که از نزد سردار مزبور به حراست گرجستان مأمور شده بودند غازیان نصرت نشان در عرض راه‌اوارن به ایشان برخورده یکصد و ده نفر آن‌ها را از تیغ بی‌دریغ گذرانیده و یکصد نفر را مقید به قید اسارگردانیدند و هم‌چنین عالی‌جاهان پیر قلی‌خان قاجار و الکسندر میرزا والی که به جانب گرجستان و تسخیرپنبک تعیین و عازم آن سرزمین شده بودند نخست تمامی طوایف قزاق و بورجلو و شمس‌الدینلو و ایلات پنبک‌و سایر احشام گرجیه با جمعیت و قشون خود وارد نزد عالی‌جاهان مشارالیهما شده، رایت استیلا در آن صفحه‌افراختند و سردار روسیه چون مشاهده نمود که امر پنبک و گرجستان اغتشاش و اختلال تمام به هم رسانیده،مایور نایب خود را به اخبار صدنفر سالدات و دو عراده توپ به معاونت روسیه ساکنین تفلیس فرستاده در ناحیه‌پنبک عالی‌جاهان مشارالیهما با عساکر ابواب جمعی به دفع ایشان پرداخته، از توفیقات نامتناهیه الهیه آن‌گروه مکروه را منهزم و مایور نایب را با دویست و بیست نفر به قتل رسانیده یکصد و هشتاد نفر را با توپخانه وآلات حرب دستگیر و به حضور باهرالنور سلطانی آوردند و انشاءالله‌الرحمن در این اقرب زمان سردار مذکور بابقیه‌السیف لشکر ضلالت دستور او بالتمام عرضه شمشیر و دستگیر مجاهدین دلیر خواهد شد و احدی رخت‌حیات به سرمنزل نجات نخواهد رسانید. آن عالی‌جاهان باید بشارت این فتوح را گوشزد جمهور مسلمین آن‌سرزمین بسازند و به عرض اقدس رسید که از کفره روسیه به معاونت و امداد سردار کفار اینجا می‌آمدند آن‌عالی‌جاهان با لشکر و جمعیت خود به مجادله آن‌ها پرداخته جمعی کثیر از آن طایفه ضاله را معروض تیغ‌بی‌دریغ و برخی دیگر را از صدمات و مجاهدت آن عالی‌جاهان در رودخانه‌ای که از آن حوالی می‌گذشت غریق‌و بقیه‌السیف گروه ضلالت کیش راه انهزام و فرار پیش گرفتند. این معنی موجب رضای الهی و باعث مزیدمرحمت و عنایت پادشاهی درباره ایشان شد و بارک‌الله روی آن عالی‌جاهان سفید قواعد ملت اسلام ودینداری و شرایط خدمتگذاری و اخلاص شعاری چنین است که از ایشان به ظهور رسیده انشاءالله‌الرحمن درازای این مجاهدت و خدمات به انعامات و احسانات کامله شاهانه بهره‌یاب و سربلند خواهید شد. باید طرق وشوارع عبور و مرور کفره ضلالت دستور را از آن حدود و ثغور بالمره مسدود ساخته و چنانچه دویم بار خواسته‌باشند عزیمت آن سرحدات نمایند، به دفع و رفع آن‌ها پرداخته، مراتب خدمتگذاری و دینداری خود را بیش ازپیش بر پیشگاه خاطر خطیر شهریاری ظاهر سازد و به جهت ابلاغ فرمان مطاع اسماعیل‌بیک غلام را از دربارمعلی روانه نزد آن عالی‌جاه فرمودیم می‌باید در هر باب در مراسم خدمتگذاری ساعی و جاهد بوده، مهمات ومستدعیات خود را عرض که مقرون به انجاح خواهد بود و در عهده شناسند.
(مأخذ: اسنادی از روابط ایران با منطقهٔ قفقاز)
1ـ جمهوری خودمختار کاباردین ـ بالکارستان از اعضای فدراسیون روسیه، مرکز جمهوری کاباردین (قباردین)، شهرنال چیک است. جمعیت آن بر پایه‌ی آمار سال 1990 میلادی، کمابیش 800 هزار نفر و پهنه‌ی آن 12500 کیلومترمربع است.اکثریت مردم این جمهوری خودمختار پیرو آیین اسلام‌اند.
2ـ جمهوری خودمختار چچن ستان و اینگوش ستان ـ این جمهوری نیز از اعضای فدراسیون روسیه است. مرکز جمهوری‌خودمختار چچن‌ستان، شهر گروزنی (غروزیه) است. جمعیت این جمهوری بر پایه‌ی آمار سال 1990 میلادی، کمابیش 1/5میلیون نفر و پهنه‌ی آن بالغ بر 19300 کیلومترمربع است. اکثریت مردم این جمهوری خودمختار، پیرو آیین اسلام‌اند.
3ـ جمهوری خودمختار اوستی (اوسطی) شمالی. این جمهوری نیز در داخل فدارسیون روسیه قرار دارد و بخش جنوبی‌اوستی (اوسطی) به عنوان یک جمهوری خودمختار در داخل خاک گرجستان قرار دارد. دو بخش اوستی شمالی و جنوبی، درگذشته « اوسطی شهر» نامیده می‌شدند. مرکز اوستی شمالی، شهر ولادی کاواکس است. جمعیت این جمهوری بر اساس آمارسال 1990 میلادی، کمابیش 650 هزارتن برآورد شده و پهنه‌ی آن 8 هزار کیلومترمربع می‌باشد. دین غالب در این جمهوری‌اسلام و آیین ارتدکس است.
اوستی جنوبی، داراری جمعیتی کمابیش 125 هزار نفر (بر پایه‌ی آمار سال 1991 میلادی) است و پهنه‌ی آن 3900کیلومترمربع است. مرکز اوستی جنوبی، شهر چخین وال است. مردم اوستی جنوبی نیز مانند اوستی شمالی، پیرو آیین اسلام وارتدکس‌اند.
