ایران‌بوم

فصلنامه گفتگو پرونده شماره 57 (فروردين 90) خود را به «سیستان و بلوچستان» اختصاص داده است.
سیستان وبلوچستان علیرغم موقعیت مهم راهبردی و نیز محرومیت‌های گسترده اقتصادی و همچنین رو در رویی با برخی مشکلات سیاسی و مذهبی چندان مورد توجه نهادهای علمی و فرهنگی اعم از دولتی و غیر دولتی نبوده است و چنین به نظر می‌آید که تا مسائل به صورت حادّ ظهور و بروز نکند ارزش و اهمیت برای بررسی و مطالعه پیدا نمی‌کند. فاصله طولانی حوزه مورد بحث با تهران و همچنین وجود بزرگترین بیابان‌های کشور به عنوان یک حوزۀ حایل بر این بی‌توجهی افزوده است. در میان پژوهشگران حوزه مطالعات قومی و توسعه‌ای تعداد پژوهشگران بلوچ شناس یا سیستانی شناس به چند نفر هم نمی‌رسد.

علیرغم سابقه همزیستی تاریخی مردمان این استان با یکدیگر و به ویژه سیستانی‌ها و بلوچ‌ها و سنی‌ها و شیعیان، برخی سوء تدبیرهای سیاسی و اداری و همراه با تحولاتی که در آن سوی مرزها به ویژه در افغانستان و پاکستان در حال شکل گیری است، خود در ایجاد و تعمیم شکاف هایان ساکن در این استان مؤثر است.
پیچ و خم مسائل استان سیستان و بلوچستان برای مردم، مسئولان محلی و حتی در سطح کلان و ملی نیز مشکلات فراوانی را ایجاد کرده است. براین اساس فصلنامۀ فرهنگی و اجتماعی گفتگو آخرین شمارۀ خود یعنی شماره 57 را به مسائل استان سیستان و بلوچستان اختصاص داده است. این نخستین باری است که یک نشریه در سطح ملّی همّ خود را معطوف به درک و شناسایی مسائل و مشکلات استان با اهمیت سیستان و بلوچستان می کند.
پیرمحمد ملازهی در جامعه و سیاست در بلوچستان امروز با نگاهی تحلیلی و انتقادی به مسائل فرهنگی و سیاسی امروز بلوچستان می پردازد. احسان هوشمند در توسعۀ سیستان و بلوچستان و چالش‌های پیش رو با ارایه آخرین آمارها به بازخوانی شاخص‌های توسعه در این استان پرداخته و مسائل پیش روی مردمان استان را به بحث می گذارد. حکایت‌های بلوچ به بلوچ شناس نام آور دکتر محمود زند مقدم می پردازد. محققی که چندین دهه از عمر خویش را صرف شناخت بلوچستان کرده است. پژوهش های صورت گرفته در بارۀ سیستان و بلوچستان دیگر مقاله ای است که به شناسایی پژوهش های سیستان و بلوچستان پرداخته است. ماجرای جمعه خان نیز مقاله‌ای است از احمد الله بخشی که با بازخوانی ماجرای جمعه خان روایت تازه ای از آن ارایه می کند. محمد علی بهمنی در مقاله مرزهای بلوچستان به بازخوانی کتاب سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن اثر امان الله جهانبانی می پردازد. ترجمه مقاله‌ای از کارینا جهانی در باره زبان و فرهنگ بلوچی و انتشار نتایج یک نظر سنجی که توسط حسین نوری نیا در اين مورد از نگاه مردم تهران به رابطه پاکستان و ایران دیگر مطالب این شماره از فصلنامۀ گفتگو را به خود اختصاص داده است.

شماره 54 فصلنامه فرهنگی و اجتماعی گفتگو منتشر شد.