گردشگری
گشت و گذاری در 2 روستای هدف گردشگری مازندران
- گردشگری
- نمایش از جمعه, 14 مهر 1391 00:11
- بازدید: 5591
برگرفته از روزنامه اطلاعات
روستای کندلوس از توابع بخش کجور شهرستان نوشهر، از شمال به روستای پیده، از غرب و جنوب غرب به رشته کوه البرز و دره زانوس و از شرق به روستای میرکلا محدود می‌شود. این روستا در محدودهای کوهستانی و در یکی از درههای زیبای رشته کوههای البرز استقرار یافته است و ارتفاع آن از سطح دریا 1650 متر است.
روستای کندلوس همراه با سه روستای پیده، گیل کلا و میرکلا مجموعه روستایی مخساز را تشکیل میدهند و مردم آن، به زبان مازندرانی (کجوری) سخن میگویند.
* الگوی معیشت و سکونت
درآمد بیشتر مردم روستای کندلوس از فعالیتهای کشاورزی، دامداری و باغداری تأمین می‌شود. گروهی از مردم روستا در بخش خدمات و صنایع دستی اشتغال دارند. گندم و جو از عمده محصولات کشاورزی و سیب، هلو و گردو از محصولات باغی آن است. دامداری سنتی و پرورش طیور نیز در روستا رواج دارد.
گروهی از مردم روستا کنار فعالیتهای کشاورزی به تولید صنایع دستی از قبیل جوراب و نمد میپردازند. در گذشته، بافت قالی، جاجیم، چادر شب، شمد و ساخت صنایع چوبی و ابزارهای فلزی در این روستا رواج داشته است. شرایط اقلیمی و موقعیت مناسب، تولید انواع گلها و گیاهان دارویی را فراهم آورده است که یکی از منابع مهم درآمدی مردم روستا است.
روستای کندلوس با بافت مسکونی نسبتاً متراکم در شیب ملایم دامنه کوه استقرار یافته است. کوچههای روستا پیچ در پیچ و سنگفرش است. خانههای قدیمی غالباً در دو طبقه با سقفی شیروانی ساخته شدهاند و پوشش لت کوبی یا سفالی دارند. دیوارهای گلی، ایوانهای کوچک، پنجرههای چوبی و معماری ساده، زیبایی روستا را دو چندان کرده است.
واحدهای مسکونی جدید، بیشتر ویلایی است و با بافت قدیم و سنتی روستا ناهمگون است. غالب ویلاها به جمعیت غیرساکن شهری تعلق دارد که در ایام تعطیل در روستا اتراق میکنند.
* جاذبههای گردشگری
روستای کندلوس در میان دره بسیار زیبایی در رشته کوههای البرز استقرار یافته است و چشماندازهای بیمانندی دارد. رنگ کشتزارهای گیاهان دارویی، جلوة باغهای میوه، سرسبزی ارتفاعات سر به فلک کشیده البرز، آب و هوای مطبوع و چشمه‌های آب معدنی، شکوه و جذابیت خاصی به روستای کندلوس بخشیده است.
دیو چشمه، بزرگترین چشمة آب معدنی سرد منطقه است که اطراف آن را انواع گلها و گیاهان و درختان فرا گرفتهاند. چشمه آب معدنی دیگری نیز در پایین دست روستا قرار دارد. حواشی رودخانه کندلوس و دره زانوس با انواع گونههای گیاهی و جانوری از دیگر جاذبههای طبیعی روستا است.
بافت مسکونی سنتی، تپههای باستانی، چندین گورستان مربوط به دوره پیش از اسلام، روستای کندلوس را به فضای متمایزی تبدیل کرده است. مجتمع فرهنگی و توریستی، امکانات مورد نیاز گردشگران اعم از اقامت، رستوران، پارک کودک، فروشگاههای مواد خوراکی، فروشگاه محصولات فرهنگی و موزه مردم‌شناسی، جذابیتهای کندلوس را دو چندان کرده است. موزه این مجموعه با الهام از داستانهای شاهنامه ساخته شده است. در قسمتی از آن، اشیای مختلف و ارزشمند دورانهای مختلف تاریخی و در قسمتی دیگر جلوههایی از آداب و رسوم و ویژگی اجتماعی و فرهنگی مردم منطقه به نمایش گذاشته شده است.
آرامگاه امامزاده فضل و فاضل(ع) نیز، از اماکن زیارتگاهی روستا است.
برگزاری آیین ملی عید نوروز، چهارشنبه سوری و سیزده بدر، جشن تیرماه سیزده شو و پاشیدن آب باران بر روی یکدیگر پس از دورة خشکسالی و پایکوبی در زیر باران، از جمله آیین‌های سنتی این روستا است.
از جمله آیین‌های بسیار زیبایی که در حلول سال نو در کندلوس اجرا می‌شود آیین سال مج (خوشقدم) است. در این آیین ابتدا نام چند کودک یا نوجوان خانواده را انتخاب و با استخاره از قرآن مجید نام هر یک که خوب آمد به عنوان سال مج انتخاب می‌شود. این کودک یا نوجوان به محض تحویل سال نو با سینی محتوی کلام‌الله مجید، سبزه، شیرینی و یک ظرف پر آب قبل از دیگران وارد خانه می‌شود و با ظرف آبی که در دست دارد آب در گوشه اتاق‌ها می‌ریزد و به این ترتیب سالی پربار و پربرکت برای خانواده به ارمغان می‌آورد.
بازیها و ورزشهای رایج روستا، شامل تب کا یا تب چوکا، کشت کا، سی کاکل و اسب سواری است.نی، متداولترین ساز روستای کندلوس است که گاهی با همراهی دهل و سرنا نواخته می‌شود. از انواع آهنگها و ملودیهای موسیقی سنتی روستا میتوان به طالب طالبا در مایه درآمد سه گاه، امیری در مایه عشاق و دشتی، عروس سوار کردن در مایهای از ماهور و بیات ترک اشاره کرد.
پوشاک غالب مردم روستای کندلوس مانند نواحی روستایی استان مازندران است ولی زنان روستا در مراسم ویژه، از لباس محلی شامل دامن پرچین، پیراهن، جلیقه و روسری استفاده میکنند.
غذاهای محلی روستای کندلوس شامل کماج، راه نون (نوعی نان روغنی شیرین)، آش کدو، بادونه و انواع دیگری از غذاهای روستایی استان مازندران است.
این روستا، یکی از کهن‌ترین سکونتگاه‌های انسان در استان مازندران است و برای رفتن به آن باید در جاده چالوس، بعد از گذشتن از شهر مرزن‌آباد، 6 شش کیلومتر رانندگی کنید تا به جاده‌ای فرعی و آسفالت در سمت راست، به نام دو آب کجور، برسید.
بعد از پیمودن 42 کیلومتر در جاده‌ای پرپیچ و خم و بسیار زیبا، و با توجه به تابلوهای مسیر وارد کندلوس می‌شوید. اگر به روستاهای مختلف ایران رفته باشید و آنها را با کندلوس مقایسه کنید، نخستین ویژگی که متوجه آن می‌شوید، پاکیزگی و رعایت اصول بهداشتی در این روستا است.
کشف اشیای با ارزش تاریخی مانند جام‌های سفالی و ابزارهای زندگی و کشاورزی، سلاح‌ها و قفل‌ها و اشیای زینتی در این روستا نمایانگر قدمت حداقل چهار هزار ساله آن است. این اسناد واشیا به همت دکتر علی‌اصغر جهانگیری در موزه مردم‌شناسی کندلوس (واقع در همین روستا) جمع‌آوری شده است و در معرض دید همگان قرار دارد.
از جمله فعالیت‌هایی که به کندلوس در کنار زیبایی‌های طبیعی جلوه‌ای ویژه بخشیده و موجب شده است این دهکده از شهرت بسزایی برخوردار شود، برپایی دو موزه مردم‌شناسی و موزه گیاهان دارویی است. موزه مجموعه فرهنگی کندلوس یکی از موزه‌های منحصر به فرد استان مازندران است که در آن آثاری از سفال، آبگینه، سکه، ظروف چینی و وسایل روشنایی از هزاره دوم قبل از میلاد تا دوره قاجاریه و بخش اسناد و کتب خطی، نسخ خطی کلام‌الله مجید، دیوان اشعار، عقدنامه و فرامین جمع‌آوری شده است.
*روستای لاویج
لاویج مرکز بخش چمستان از شهرستان نور است. جاده‌ای به شکل نیم‌دایره (نعل) چمستان را به نور و آمل وصل میکند. این شهر دارای شهرداری، بخشداری، دادگستری و سایر ادارات و دوایر دولتی، امکانات گازکشی، کتابخانه عمومی، سینما، و کانون فرهنگی‌تربیتی است.
نام چمستان را برخی دگرگون‌شده چمنستان و برخی دگرگون‌شده چمازستان دانسته‌اند. چماز نام نوعی سرخس است.
ارتفاع چمستان با سطح دریا نسبت به آبادیهای دیگر زیر پوشش آن بیشتر است.آب گرم طبیعی در 25 کیلومتری جنوب چمستان، پارک جنگلی کشپل، بخش قدیمی آبادی هلاپون و شهر فراموش‌شده واتاشان از نقاط دیدنی پیرامون شهر چمستان هستند.
چمستان با چشم‌انداز بسیار زیبا که در حاشیه جنگل‌های انبوه همچنان سرو قامت برافراشته است، در فاصله 15کیلومتری نور، 25 کیلومتری آمل و 90 کیلومتری ساری مرکز استان و80 کیلومتری تهران واقع است.
این بخش از شمال و غرب به شهرستان نور و از جنوب به بخش بلده و کوهپایه‌های البرز مرکزی و شرق به شهرستان آمل محدود می‌شود و با مساحت 1547 کیلومتر مربع دارای 96 پارچه آبادی است.
*پارک جنگلی کشپل در ابتدای ورودی چمستان در قسمت غرب و در محور جاده لاویج قرار دارد، این پارک با چشمه‌های پر آب و زلال، امکانات نسبی اقامتی و محل بازی کودکان که به تفرجگاه مردم منطقه و مسافران غیر بومی تبدیل شده است.
* آب‌های گرم لاویج به دلیل خواص بالای درمانی برای دردهای استخوان و مفاصل و بیماری‌های پوستی، همواره گردشگران فراوانی را در تمام فصول سال به خود اختصاص داده است، امکاناتی مناسب نیز در آن منطقه برای اقامت و استفاده از آب معدنی ایجاد شده است. با توجه به این که جاده چمستان به لاویج از کشپل می‌گذرد و از میان جنگل عبور میکند، به همین دلیل فضای دلپذیری را برای گردشگران فراهم می‌سازد.
* فیل سنگی ـ در مرکز روستای لاویج قطعه سنگ بزرگی وجود دارد که بر اثر عوامل و فرسایش طبیعی به شکل فیل نشسته بر زمین خودنمایی میکند. بعد از گذر از آب گرم لاویج با حداقل 10 دقیقه پیاده روی می‌توانید از فیل سنگی هم دیدن کنید.
* بقعه آقا شاه بالوزاهد ـ این بقعه در 3 کیلومتری شرق چمستان در ضلع شمالی و مجاور با جاده قرار دارد. آقا شاه بالو از عرفای اواخر قرن 7 هجری قمری و مرشد شیخ حسن جوری چهره اصلی نهضت سربداران خراسان در عهد حکومت مغولان بوده است.
* لاویج
لاویج، متشکل از شش آبادی است که در میان درة جنگلی زیبا و در دامنه رشته کوههای البرز استقرار یافته و پیرامون آن را ارتفاعات جنگلی در بر گرفته است. ارتفاع لاویج از سطح دریا 620 متر است.مجموعه روستایی لاویج، تحت تأثیر اقلیم کوهستانی، زمستانهای نسبتاً سرد و تابستانهای معتدل و مطبوع دارد. رودخانه لاویج که از به هم پیوستن دو رودخانه تیلن رود و نومه رود تشکیل می‌شود، در کنار این آبادیها جریان دارد.
مجموعه روستایی لاویج مشتمل بر رئیس کلا، خطیب محله، کیا محله، ملا محله، ملا کلا و سادات محله است. بافت قدیمی و بقعه امامزاده زکریا و امامزاده فخرالدین از آثار تاریخی و مذهبی روستا است که نشان از قدمت کهن آن دارد.درآمد بیشتر مردم لاویج از فعالیتهای کشاورزی، دامداری و صنایع دستی تأمین می‌شود. محصولات عمده کشاورزی آن، شامل برنج، گندم و جو است. پرورش گاو و گوسفند در این روستا رونق دارد و انواع فرآوردههای دامی در آن تولید می‌شود. پرورش طیور نیز بین روستائیان رواج دارد.
مردم لاویج به ویژه زنان به تولید صنایع دستی مانند جاجیم، نمد، سبدهای حصیری و کارهای چوبی و آلات و ادوات فلزی کشاورزی میپردازند.
با توسعه صنعت گردشگری و افزایش علاقه‌مندان به آب گرم معدنی لاویج، شمار فعالین بخش خدمات گردشگری این روستا نیز افزایش یافته است.مجموعه روستایی لاویج در شیب ملایم دره، به صورت خطی و در کنار یکدیگر استقرار یافتهاند. بافت مسکونی هر یک از محلات در مرکز فشرده و متراکم است و بناهای موجود در آن به دو نوع سنتی و جدید تقسیم می‌شود. سقف خانهها، عموماً شیروانی با دیوارهای گلاندود است.مصالح به کار رفته در بناهای قدیمی شامل گل، سنگ، خشت و چوب است، ولی در ساخت خانههای جدید از مصالحی مانند سیمان، تیرآهن، گچ و آجر استفاده شده است.
مهمترین جاذبه طبیعی لاویج، چشمه‌های آبگرم و آب سرد است. در پنج نقطه از روستا، آبگرم معدنی از دل زمین میجوشد که در حال حاضر، خدمات گردشگری آبگرم در دو نقطه به صورت استخرهای خصوصی و کاملاً تمیز انجام میگیرد. چشمه‌های آبگرم لاویج املاح معدنی گوناگونی دارند و برای معالجه بیماری‌های پوستی و مفاصل توصیه شدهاند.
چشمه‌های آب سرد معدنی نیز، به ویژه در پارک جنگلی کشپل وجود دارند که مورد علاقه گردشگران است. نام برخی از چشمهها عبارتند از: آلاش، وازره، اسبه سنگ، اتیله بن، مرزمین، بنامه نومه، تیرکلاپشت.در این روستا آیین‌های محلی نوروزخوانی، چهارشنبه سوری، مراسم تیرماه سیزده شو، جشن نوروز ماه در اواسط مرداد، پخت غذا با نخستین محصول برنج، شب یلدا و گهواره بندی برگزار می‌شود.
مراسم عزاداری در روزهای تاسوعا و عاشورا نیز با آیین‌های ویژه‌ای در لاویج برگزار می‌شود.
پوشاک زنان میانسال روستا، لباس محلی است و بیشتر زنان نیز در آیین‌ها و جشن عروسی از لباسهای محلی استفاده میکنند.
صنایع دستی روستای لاویج مشتمل بر جاجیمبافی، نمدمالی، بافت سبدهای حصیری، صنایع دستی چوبی و ساخت انواع ابزارآلات فلزی و چوبی کشاورزی است.
غذاهای محلی روستای لاویج عبارتند از: مرغ ترش، قلیه سبزی، کدونار و انواع ترشی و مربا، شیرینی پشت زیک و نان محلی آغوز نون.
دسترسی به این روستا از طریق شهر نور با جاده‌ای آسفالت و مناسب امکانپذیر است.
