گردشگری
نگاهی به مدارس قدیمی اصفهان
- گردشگری
- نمایش از جمعه, 25 فروردين 1391 15:58
- بازدید: 8685
برگرفته از تارنگار ایران نامه
مهدی فقیهی: تعلیم و تربیت در ایران در پیش و پس از اسلام از اهمیت خاصی برخوردار بوده و هست به همین منظور و در اوایل قرون اسلامی درست پیش از شکل گیری مدارس، از فضای مساجد برای تعلیم و تربیت و تدریس علوم گوناگون بهره گیری می‌شد. به تدریج با رشد و گسترش جمعیت شهرهای ، به فضای آموزشی بیشتری نیاز شد که این مهم با احداث مراکز آموزشی متعددی نظیر دارالحکمه، خزانه الحکمه بر طرف گردید و مقدمه تأسیس مدارس بزرگ نظامیه را فراهم نمود. شهر اصفهان نیز تا پیش از عصر سلجوقی یعنی در زمان آل زیار و آل بویه کانون توجه و تجمع دانشمندانی چون "ابن سینا" و" صاحب بن عباد" بود، به همین جهت نخستین مدرسه در اصفهان دایر شد و محل درس "ابوعلی سینا" پزشک و فیلسوف نامدار قرن چهارم (ه.ق) گردید . او که چندی وزارت "عطاء الدوله کاکویه" را در اصفهان بر عهده داشت، ضمن تدریس به امور پزشکی نیز می‌پرداخت. از مَدرسی که "ابن سینا" در آن به تدریس مشغول بوده هنوز گنبدی درمحله "در دشت " پابرجاست. از آن زمان به بعد شهر اصفهان رشد و گسترش روز افزونی یافت و به یکی از شهرهای بزرگ آن روزگار تبدیل شد. درعصر سلجوقی با تشویقات و حمایت‌های "خواجه نظام‌الملک طوسی" مدارس متعددی با نام "نظامیه" در شهرها و بلاد بزرگ اسلامی نظیر ری، بغداد، نیشابور و جورجان دایر گردید.
علاقه خواجه به دانشمندان و فقها و حمایت بی‌دریغ او از این طبقه باعث شد تا نظامیه اصفهان در شمار مراکز مهم علمی جهان آن روزگار درآید و کتابخانه بزرگ و نفیس آن با کتاب‌های بی نظیر، توجه طالبان علم و دین را به خود معطوف سازد. متأسفانه در قرون بعدی که ایلخانان مغول شهرها را صحنه تاخت و تاز خویش قرار دادند، بسیاری از مدارس نظامیه در شهرهای مختلف نابود و ویران شد و معدود مراکز باقی مانده نیز به دلیل سختگیری‌های این قوم و غصب موقوفات آن‌ها به تدریج متروک و منحل گردید.
با روی کار آمدن صفویان و انتخاب شهر اصفهان به پایتختی، بار دیگر ساخت و ساز مدارس رونق یافت و به زودی مدارس بسیاری در گوشه و کنار شهر ساخته شد. این روند ادامه داشت تا در عصر قاجار اولین مدرسه با شکل جدید، به درخواست ظل‌السلطان از پدرش ناصرالدین شاه در اصفهان دائر گردید و توسط میرزا علی خان سرتیپ معروف به "ناظم العلوم" از تحصیل کرده‌های مدرسه "سن سیرو" فرانسه و چند نفر دیگر از فارغ التحیصلان دارالفنون به نام‌های "میرزا علی اکبرخان سرتیپ" و برادرش "میرزا حسین خان" سرهنگ به مدیریت و سر پرستی مر حوم "میرزا علی خان ناظم العلوم" در رجب سال "1298" (ه.ق) در عمارت هشت‌بهشت آغاز به کار نمود. ساخت این مدرسه زمینه ساز تاسیس مدارس متعدد و مدرن تری در سال های بعد گردید.
مدرسه ملاحسن در اصفهان
