زیست بوم
برای محیط زیست با شعار یک بچه یک نهال
- زيست بوم
- نمایش از سه شنبه, 07 ارديبهشت 1389 12:54
- بازدید: 2505
برگرفته از تابناک - دکتر قاسم توحیدلو
اینجانب هر از چند گاهی با دوستان به ورزش کوهنوردی می‌روم. از آنجایی که رشته تحصیلی اینجانب، بی‌ارتباط با محیط زیست نیست، ضمن صعود به قله٬ به خاک و پوشش گیاهی موجود در مسیر صعود نیز توجه خاصی دارم، به گونه‌ای که جمعه گذشته، هنگام صعود به کوه نور، واقع در عظیمیه کرج، متوجه فرسایش شدید خاکی و پوشش گیاهی آن شدم که عکس‌های تهیه شده، گویای این مسأله هستند.
از آنجا که این منطقه از البرز به دلیل نزدیکی به کرج، مورد توجه وفور علاقه‌مندان به طبیعت و کوهنوردی کلانشهر کرج است، بر خود لازم دیدم، پیشنهاد‌هایی را به صورت عام درباره بهره‌گیر درست و حفاظت از محیط زیست به علاقه‌مندان به کوهنوردی و طبیعت٬ سازمان محیط زیست و نیز شهرداری محترم شهر ارایه نمایم. امیدوارم که دیگر عزیزان نیز پیشنهادها و ایده‌های بهتر و عملی‌تر خود را در این زمینه ارایه فرمایند:
1. از کوهنوردان و علاقه‌مندان طبیعت درخواست می‌شود، هنگام صعود به کوه، از ریختن زباله به ویژه زباله‌هایی که دیرتر تجزیه شده و یا تجزیه‌ناپذیرند، مانند پلاستیک به طور عموم٬ بطری‌های آب (به ویژه)٬ بسته‌بندی‌های آلومنیومی٬ شیشه و کارتن در مسیر صعود خودداری کنند. همچنین بهتر است شوراهای محترم شهرها و شهرداری‌ها، برنامه مدونی را برای بازگرداندن بطری‌های پلاستیکی آب به فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌های عرضه کننده توسط مصرف کنندگان در ازای دریافت و پرداخت وجه مناسب ارایه نمایند. این امر در برخی کشورها معمول است؛ در غیر این صورت، با وزش باد، باغات و مزارع از این نوع پلاستیک‌ها پر خواهند شد؛ گو اینکه این مشکل در بسیاری از مزارع و باغات حاشیه جاده‌ها آشکارا دیده می‌شود.
به کوهنوردان و علاقه‌مندان طبیعت توصیه می‌شود که هنگام کوهنوردی، کیسه زباله نیز به همراه خود ببرند تا در صورت لزوم، زباله‌ها را درون آن ریخته و به همراه خود برگردانده و سپس در ظرف‌های زباله بریزند.
2. هنگام صعود از راه‌های مشخص بالا روند و از تخریب پوشش گیاهی و به ویژه چیدن گلها خودداری کنند، چرا که این گلها، بانک ﮋن گیاهی منطقه را تشکیل می‌دهند و دیدن آنها برای مدت طولانی‌تر قابل مقایسه با داشتن آنها برای مدت کوتاهی نیست.
3. از علاقه‌مندان به طبیعت درخواست می‌شود، از موتورسواری در مسیرهای کوهنوردی بپرهیزند٬ زیرا با توجه به فرم لاستیک‌های موتورهای پرشی٬ آج لاستیک آنها موجبات فرسایش شدید خاک را فراهم می‌آورد.
از مسئولان محترم نیز درخواست می‌شود مسیرها و مکان‌های مشخصی را برای این قشر از علاقه‌مندان به ورزش معین نمایند.
4. از سازمان محیط زیست و دیگر ارگان‌های مسئول درخواست می‌شود، با تهیه برنامه‌های متنوع تلویزیونی مناسب و در صورت امکان، انتشار مجله کوهنوردی و محیط زیست (روزنامه همشهری نیز می‌تواند این کار را انجام دهد) درباره حمایت از محیط زیست برای عموم مردم علاقه‌مند به کوهنوردی و سایر طبیعت دوستان که روز به روز در حال افزایش هستند، اقدام لازم انجام دهند.
5 . از سازمان محیط زیست درخواست می‌شود در صورت امکان، نام گل‌های موجود در کوه‌هایی را که به طور معمول در دید علاقه‌مندان به طبیعت قرار دارند، روی تابلوهای کوچکی در محل آنها نصب نمایند؛ این امر مزایای زیادی از جمله آشنا شدن با گلها و اهمیت حمایت از آنها را به ویژه در کودکان و نوجوانان در بردارد و البته ناگفته نماند که این کار در برخی کشورها معمول است.
6. سازمان محیط زیست می‌تواند با آماده کردن و پخش تی‌شرت‌های کوهنوردی بین علاقه‌مندان طبیعت به ویژه کودکان و نوجوانان با آرم دوستان طبیعت یا همیاران طبیعت (همانند همیار پلیس) توجه مردم را به حفاظت از محیط زیست و اهمیت آن در طبیعت پایدار جلب نماید.
7. پیشنهاد می‌شود در صورت نبود تشکلی در آن سازمان، در صورت امکان به منظور حمایت از طبیعت کوه و ساماندهی امور کوهنوردی آماتور در حاشیه شهر نسبت به تشکیل کمیته‌ای در این زمینه اقدام کنند؛ این امر می‌تواند با هماهنگی با شهرداری و نیز سازمان تربیت بدنی در کلانشهر‌ها صورت گیرد.
8. سازمان محترم محیط زیست همچنین می‌تواند علاوه بر بر گزاری کنگره‌ها و سمینارها با همکاری صدا و سیما نسبت به تهیه برنامه‌های آموزشی سمعی و بصری برای عموم مردم اقدامات لازم را انجام دهد.
9. به وزارت محترم آموزش پرورش پیشنهاد می‌شود، در مقاطع گوناگون تحصیلی، نسبت به گنجاندن دروس مناسب با محیط زیست در هر سال از آموزش تدابیر لازم را بیندیشند؛ این موضوع می‌تواند دست‌کم یکی از موضوعات مهم انشای دانش‌آموزان باشد (قابل توجه معلمان عزیز).
10. یک بچه یک نهال׃ پیشنهاد می‌شود پدر و مادران جوان در صورت امکان، همزمان با تولد هر فرزندشان نسبت به تهیه یک نهال و کاشت آن در مکان مناسب با هماهنگی با شهرداری اقدام نمایند. گذشته از مزایای معنوی این امر همین بس که همزمان با ریشه دوانی این نهال، احساس خوب و ریشه‌داری نیز در نسل جدید برای حمایت از محیط زیست شکل می‌گیرد. انشاءالله این شعار مورد توجه سازمان محیط زیست نیز قرار گیرد!
11. در خصوص کوه نور از شهرداری محترم کرج نیز درخواست می‌شود، با توجه به تعداد زیاد کوهنوردان این کوه، نسبت به نصب و نگهداری تابلوهای راهنما و ظروف زباله جدید در پای کوه و تخلیه بموقع آن به ویژه در آخر هفته، توجه لازم کنند؛ گو اینکه این امر پیشتر در سال‌های گذشته، توسط شهرداری محترم انجام شده است که جای تشکر دارد، ولی نیاز به نصب دوباره و نگهداری آنها احساس می‌شود؛ نصب آنها با توجه به اٽرات زیست محیطی‌شان به نظر می‌رسد در پای کوه کافی باشد.
12. سخن آخر این که وظیفه حفاظت از محیط زیست و منابع موجود در آن، وظیفه تک تک همه مردم عزیز به ویژه علاقه‌مندان به طبیعت در کل سال است؛ بنابراین، برای جلوگیری از تخریب و پرداخت خسارات سنگین مادی و معنوی با هزینه‌های کمتر به بهره‌گیری پایدار از آن بیندیشیم.
همراهی با طبیعت بسیار لذت بخش تر و ارزانتر از مقابله با آن است.
* محقق و مدرس دانشگاه
