ایران‌بوم

به گزارش خبر نگار مهر، تحقیقات جدید دانشمندان نشان می دهد اندازه چشم جانوران اگرچه با بزرگ شدن جثه آنها درشت تر می شود اما در جانورانی که سریع حرکت می کنند این قانون صدق نمی کند و جانوران سریع حتی با جثه های کوچک چشمان درشتی دارند.

خرگوش خرمایی

اندازه و بزرگی چشم بیش از هر عضوی از اعضای بدن جانوران در میزان سرعت آنها موثر است. حیوانات سریعتر مانند این خرگوش خرمایی چشمان بزرگتری نسبت به جانورانی که کندتر حرکت می کنند دارند. تحقیقات جدید ایده ای که قبلاً در زیست شناسی مطرح بود مبنی بر اینکه جانوران سریعتر چشمان بزرگتری دارند به شدت تأیید می کند.

ایده اصلی این است که پستاندارانی که سریعتر حرکت می کنند ابزاری برای جلوگیری از برخورد با اجسام پیرامونشان نیاز دارند. همچنین لازم است شاخ و برگها سنگه و صخره ها و سوراخ ها و چله های محیط را شناسایی کنند تا از لغزش و سکندری خوردن در امان باشند.

به هر حال بیشتر پستانداران انجام حرکات سریعشان وابسته به حس بینایی است در حالیکه ممکن است در فواصل دور حس شنوایی و یا بویایی آنها کمکی به شناسایی موانع حرکات سریع آنها نکند.

جوجه تیغی

اگرچه ابعاد چشم جانوران در ارتباط مستقیم با ابعاد بدن آنهاست اما یکی از راههای تست فرضیه ارتباط اندازه چشم با سرعت جانوران مقایسه ابعاد چشم جانوران بزرگ جثه با جانوران کوچک جثه است.

جوجه تیغی ها اگر چه از نظر ابعاد بدنی در میان جوندگان بزرگ جثه هستند اما بیشتر برای بالا رفتن از درختان سازگار شده اند و ماکزیمم سرعت آنها از جوندگان کوچکتر مانند خرگوش ها بسیار کمتر است. همچنین جوجه تیغی ها چشمان بسیار ریزتری نسبت به جانوران سریعتر مانند خرگوش آمریکایی و خرگوش های شمالی دارند.

یوز پلنگ

تحقیقات نشان می دهد که چیتا ها دارای چشمانی با ابعاد حدود 5/1 اینچ هستند که این اندازه بزرگ چشمان هم به خاطرسایزبزرگ بدن آنهاست و هم با سرعت بالای آنها ارتباط دارد در حقیقت سرعت چیتا در حین دویدن بیش از 68 مایل در ساعت است.

یکی از ساده ترین علت های افزایش تیز بینی و افزایش میدان دید درشت بودن چشم است. چشمان درشت تر قدرت تفکیک بیشتری داشته و توانایی بیشتری در شناسایی موانع از راه دور و انتخاب مسیردرست دارند. البته هرچه سرعت یک متحرک بیشتر باشد به دلیل شدت بیشتر برخورد با اجسام مشکلات بیشتری ایجاد می شود به دلیل اینکه فرد در مدت زمان کمتری با مانع برخورد می کند.

ببر

ببرها از چیتا ها سرعت بسیار کمتری دارند اما اندازه چشمشان تفاوت چندانی با دیگر گربه سان سریع سیر هم خانواده آنها ندارد. البته از آنجایی که جثه ببرها بیش از 5 برابر جثه چیتا ها ست بنابراین وقتی درشتی چشم آنها برابر چشم چیتا هاست پس طبیعی است که براساس فرضیه ارتباط مستقیم اندازه چشم با سرعت ببر ها سرعت کمتری نسبت یوز ها داشته باشند.

موش کور عریان

از طرف دیگر جانورانی که به کندی حرکت می کنند مانند این موش کور عریان چشمان بسیار ریزی دارند یا در مواردی اصلاً چشم ندارند و البته زندگی این جانوران در زیر زمین فاکتور دیگری است که موجب به وجود آمدن چشمهای زیر پوستی درآنها شده است.
از آنجایی که این موش کور عریان از نظر زیبایی شناسی هیچگونه جذابیتی ندارد احتمالاً به همین دلیل حس بینایی برای فرایند جفتگیری این جانور اهمیتی ندارد و از حواس دیگر مانند شنوایی و لامسه برای انجام این فرایند استفاده می کند.

میکرو توس

در میان جانورانی که در این تحقیق مطالعه شده اند ریز ترین چشمان متعلق به این جونده کوچک به نام میکرو توس است که ماکزیمم سرعت آن در حدود6/5 مایل در هر ساعت است البته اندازه کوچک پاهای این جانور در پایین بودن سرعتش نقش دارد.

گاوکوهی آفریقایی

درشت ترین چشمان درجانورانی که در این تحقیق بررسی شدند به ترتیب متعلق به گاو کوهی آفریقایی، زرافه و گور خر بوده است که همه آنها دوندگان بسیار پرسرعتی هستند.

زرافه

قطر چشمان زرافه 7/1 اینچ است که به این جانور میدان دید وسیعی می دهد تا در هنگام حرکت و فرار موانع را به خوبی شناسایی کند.

زرافه ها همچنین دارای مژه هایی بسیار بلندهستند که به زیبایی برگشته اند به طوریکه تصور می شود آرایشگر ماهری آنها را آراسته است. این مژه ها کمک می کند تا از ورود گرد و غبار موجود در هوا، ذرات ریز شن و ماسه و دیگر ذرات معلق به داخل چشم آنها جلوگیری شود. همچنین چنین مژه های بلندی مانند یک سایه بان کوچک چشمان زرافه را از قرار گرفتن در مقابل آفتاب شدید محافظت می کند.

میمون

محققان بر این باورند که یافته آنها مبنی بر ارتباط مستقیم اندازه چشم با سرعت در مورد بیشتر پستانداران صادق است و سعی دارند این فرضیه را در مورد پرندگان نیز راستی آزمایی کنند.

به هر حال اگر چه دلیل منطقی برای عدم وجود این رابطه در مورد سایر مهره داران وجود ندارد اما مطالعات محققان نشان می دهد که این فرضیه در مورد پرندگان صدق نمی کند.

برخی تحقیقات نشان می دهد که سرعت پروازهای مهاجرتی ارتباط کمتری با اندازه چشم نسبت به پروازهای سرعتی دارد.

به هر حال با اندازه گیری ابعاد چشم قطعاً می توان میزان سرعت پستانداران را پیش بینی کرد که در این طبقه جانوران نخستین نیز جای می گیرند.

در میان نخستین ها میمون سریعترین گونه با سرعتی معادل 35 مایل در هر ساعت است که این گونه در این خانواده دارای درشترین چشم با ابعادی حدود یک اینچ است. در حقیقت اگرچه میمون جثه کوچکی دارد اما اندازه چشمانش با نخستین های بزرگتر مانند گوریل که بسیار کند تر حرکت می کند تفاوتت چندانی ندارد بنابراین می توان سرعت بالای میمون را به اندازه چشمش نسبت داد.